ILS olmayan havaalanına sefer yapılmaması gerekir

Diyarbakır'da düşen ve 75 kiÅŸinin ölümüne neden olan uçak kazasının ardından, siste iniÅŸi kolaylaÅŸtıran ILS cihazları gündeme geldi. Kullanılmayan Isparta Havaalanı'nda var olan ILS cihazları 19 havaalanında yok.Diyarbakır'daki elim uçak kazası, THY çalışanlarını da isyan ettirdi. THY çalışanları, ILS sistemi kurulmamış havaalanlarına uçuÅŸların iptal edilmesini istediler. THY çalışanları, ‘‘Artık irin tutmuÅŸ yaraya neÅŸter vurmak zamanı gelmiÅŸtir’’ diye konuÅŸtular.Türk Hava Yolları Basın halkla Ä°liÅŸkiler BaÅŸkanı Faik Akın, ILS cihazı (instrument landing system-aletli iniÅŸ sistemi) olmayan havaalanlarında meydana gelen kazalardan sonra hálá bir ders alınmadığını belirterek ‘‘Aslında ILS cihazı olmayan havaalanlarına sefer yapılmaması gerekir. Son Samsun ve Van havaalanlarındaki kazalardan sonra maalesef hálá ders almadık. Biz uçmasak bu kez ‘DoÄŸuyu ihmal ediyorsunuz' eleÅŸtirileriyle karşılaşıyoruz. Ä°rin tutmuÅŸ bu yaraya, mutlaka neÅŸter atmak lazım’’ dedi. CÄ°HAZLAR ÇOK ESKÄ°Türkiye Havayolu Pilotları DerneÄŸi Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Necmi Ekici, Diyarbakır Havaalanı gibi ‘‘kritik, hava ÅŸartları deÄŸiÅŸen, devamlı seferlerle yolcu taşınan’’ meydanlara aletli yaklaÅŸma sistemi ILS’in mutlaka kurulması gerektiÄŸini söyledi. Ekici, ‘‘Böyle meydanlara ILS konmazsa, sefer yapılmamalı’’ diyerek, 1995 yılında aynı nedenle Van'da daÄŸa çakılan uçağı hatırlattı. Uçağın düşüş nedeninin kesin olarak anlaşılması için kara kutunun incelenmesi gerektiÄŸini belirten Ekici, ÅŸunları söyledi:‘‘Havaalanında kullanılan cihazların teknolojisi çok eski. ILS sıfır metreye kadar uçağı alçaltırken bunlar 220 metreye kadar alçaltabiliyor. ILS her havalimanında olmalı diye bir ÅŸart yok. Ama ILS'in olması kaza ihtimalini çok düşürür. Bunun yanında bu cihazın doÄŸruluÄŸunu kanıtlayan ışık, yaklaÅŸma, aydınlatma, meteorolojik verileri sürekli veren, yüksekliÄŸi ve alçaklığı gösteren sistemler de bulunmalı. Ama ana sistem ILS sistemi. Uçağın düşüş nedenlerinden biri de meteorolojik bilgilerin eksik verilmesi. ZoÄŸo Deresi'nde sık sık ve aniden sis meydana gelebiliyor.’’THY'nin UçuÅŸ Ä°ÅŸletmeden Sorumlu eski Genel Müdür Yardımcısı Kaptan Pilot Mustafa Kolko da kazanın ILS'nin bulunmamasından kaynaklandığını savundu. Söz konusu cihazın 1 milyon doların bile altında fiyatlarla saÄŸlanabileceÄŸini belirten Kolko, ‘‘İnsan hayatı parayla ölçülemez. Bazı yetkililerin ILS cihazının askeri haberleÅŸmeyi ve askeri uçakları olumsuz etkildiÄŸine yönelik iddialarına da katılmıyorum. Ä°ncirlik Ãœssü ile Almanya'daki bazı askeri üslere yakın havaalanlarında bu cihaz var’’ diye konuÅŸtu.ILS ile her türlü havada iniÅŸ mümkünHER türlü hava ÅŸartında, görüşün kötü olduÄŸu durumlarda uçağın piste elektronik agıtlarla güvenli bir iniÅŸ yapmasını saÄŸlayan ILS sistemi, pilota istikamet ve alçalma bilgisi veriyor. ILS sistemini oluÅŸturan 3 ana yer tesisi ÅŸunlar:Localizer: ILS yaklaÅŸması yapan uçakların pistin merkez hattı doÄŸrultusunda yaklaşımlarını saÄŸlıyor.Glide Path: Pilotlara açısal bilgi verir iniÅŸ yapacak olan piste en uygun süzülme açısı içinde alçalmasını saÄŸlar. Markerler: ILS siteminde kullanılan markerler alçalma yapan uçakların pilotlarına pist başına ne kadar mesafede olduÄŸunu bildirir. Dış, iç ve orta marker olmak üzere üç tiptir.19 havalimanında ILS sistemi bulunmuyorDiyarbakır'daki uçak kazasının ardından, Diyarbakır baÅŸta olmak üzere 19 havalimanında aletli iniÅŸ yaptıran ILS cihazının olmadığı belirlendi.Devlet Hava Meydanları Ä°ÅŸletmeleri (DHMÄ°) yetkilileri, her türlü hava koÅŸulunda uçağı piste indirmekte kullanılan ILS adlı cihazın halen 10 havalimanında kullanıldığını açıkladılar. Feci uçak kazasının yaÅŸandığı Diyarbakır, Kayseri, Gaziantep, Van Ferit Melen, Adımayan, AÄŸrı, Balıkesir, Çanakkale, Elazığ, Erzincan, KahramanmaraÅŸ, Konya, Malatya, Mardin, MuÅŸ, Siirt, Åžanlıurfa ve Denizli Çardak havalimanlarında pilotlar bu cihaz olmadığı için ‘‘Vor’’ adı verilen yaklaÅŸtırma cihazıyla iniÅŸ-kalkış yapabiliyor. ILS cihazı, DHMÄ° tarafından kapatılan Sıvas, Sinop, Tokat, Zonguldak ve UÅŸak havaalanlarında da bulunmuyordu.ILS cihazı olmadığı için Kayseri Erkilet Askeri Havaalanı'na THY'nin uçakları yaklaşık 1 ayda 4-5 kez iniÅŸ yapılabildi. Altyapısı kamu kuruluÅŸları ve DHMÄ° trafından hazırlanan, Norveç'e sipariÅŸ verilen ILS cihazının 2-3 ay içinde Kayseri'ye getirilerek takılması bekleniyor.Diyarbakır ve Gaziantep'te sürekli seferler iptal ediliyorSON kazaya yol açan ILS'in (Instrumental Landing System) eksikliÄŸi Diyarbakır ve Gaziantep'e uçak seferlerini olumsuz yönde etkiliyor. Bu iki alana düzenlenen seferlerin bir bölümü ‘‘divert’’ (inemediÄŸi meydan yerine yedek meydana yönlendirme) veya iptal edilmek zorunda kalınıyor. Bu iki meydanda son dört yılda bir çok uçak seferi iptal edildi.HANGÄ° Ä°LLERDE BULUNMUYORDiyarbakırVanKayseriGaziantepAdıyamanAÄŸrıBalıkesirÇanakkaleElazığErzincanKahramanmaraÅŸKonyaMalatyaMardinMuÅŸSiirtÅžanlıurfaDenizliÂ