Oluşturulma Tarihi: Ocak 10, 2003 02:08
Diyarbakır'daki elim uçak kazası, THY çalışanlarını da isyan ettirdi. THY çalışanları, ILS sistemi kurulmamış havaalanlarına uçuşların iptal edilmesini istediler. THY çalışanları, ‘‘Artık irin tutmuş yaraya neşter vurmak zamanı gelmiştir’’ diye konuştular.
TÜRK Hava Yolları Basın halkla İlişkiler Başkanı Faik Akın, ILS cihazı (instrument landing system-aletli iniş sistemi) olmayan havaalanlarında meydana gelen kazalardan sonra hálá bir ders alınmadığını belirterek ‘‘Aslında ILS cihazı olmayan havaalanlarına sefer yapılmaması gerekir. Son Samsun ve Van havaalanlarındaki kazalardan sonra maalesef hálá ders almadık. Biz uçmasak bu kez ‘Doğuyu ihmal ediyorsunuz' eleştirileriyle karşılaşıyoruz. İrin tutmuş bu yaraya, mutlaka neşter atmak lazım’’ dedi.
CİHAZLAR ÇOK ESKİ
Türkiye Havayolu Pilotları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Necmi Ekici, Diyarbakır Havaalanı gibi ‘‘kritik, hava şartları değişen, devamlı seferlerle yolcu taşınan’’ meydanlara aletli yaklaşma sistemi ILS’in mutlaka kurulması gerektiğini söyledi. Ekici, ‘‘Böyle meydanlara ILS konmazsa, sefer yapılmamalı’’ diyerek, 1995 yılında aynı nedenle Van'da dağa çakılan uçağı hatırlattı. Uçağın düşüş nedeninin kesin olarak anlaşılması için kara kutunun incelenmesi gerektiğini belirten Ekici, şunları söyledi:
‘‘Havaalanında kullanılan cihazların teknolojisi çok eski. ILS sıfır metreye kadar uçağı alçaltırken bunlar 220 metreye kadar alçaltabiliyor. ILS her havalimanında olmalı diye bir şart yok. Ama ILS'in olması kaza ihtimalini çok düşürür.
Bunun yanında bu cihazın doğruluğunu kanıtlayan ışık, yaklaşma, aydınlatma, meteorolojik verileri sürekli veren, yüksekliği ve alçaklığı gösteren sistemler de bulunmalı. Ama ana sistem ILS sistemi. Uçağın düşüş nedenlerinden biri de meteorolojik bilgilerin eksik verilmesi. Zoğo Deresi'nde sık sık ve aniden sis meydana gelebiliyor.’’
THY'nin Uçuş İşletmeden Sorumlu eski Genel Müdür Yardımcısı Kaptan Pilot Mustafa Kolko da kazanın ILS'nin bulunmamasından kaynaklandığını savundu. Söz konusu cihazın 1 milyon doların bile altında fiyatlarla sağlanabileceğini belirten Kolko, ‘‘İnsan hayatı parayla ölçülemez. Bazı yetkililerin ILS cihazının askeri haberleşmeyi ve askeri uçakları olumsuz etkildiğine yönelik iddialarına da katılmıyorum. İncirlik Üssü ile Almanya'daki bazı askeri üslere yakın havaalanlarında bu cihaz var’’ diye konuştu.
ILS ile her türlü havada iniş mümkün
HER türlü hava şartında, görüşün kötü olduğu durumlarda uçağın piste elektronik agıtlarla güvenli bir iniş yapmasını sağlayan ILS sistemi, pilota istikamet ve alçalma bilgisi veriyor. ILS sistemini oluşturan 3 ana yer tesisi şunlar:
Localizer: ILS yaklaşması yapan uçakların pistin merkez hattı doğrultusunda yaklaşımlarını sağlıyor.
Glide Path: Pilotlara açısal bilgi verir iniş yapacak olan piste en uygun süzülme açısı içinde alçalmasını sağlar.
Markerler: ILS siteminde kullanılan markerler alçalma yapan uçakların pilotlarına pist başına ne kadar mesafede olduğunu bildirir. Dış, iç ve orta marker olmak üzere üç tiptir.
19 havalimanında ILS sistemi bulunmuyor
Diyarbakır'daki uçak kazasının ardından, Diyarbakır başta olmak üzere 19 havalimanında aletli iniş yaptıran ILS cihazının olmadığı belirlendi.
Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) yetkilileri, her türlü hava koşulunda uçağı piste indirmekte kullanılan ILS adlı cihazın halen 10 havalimanında kullanıldığını açıkladılar. Feci uçak kazasının yaşandığı Diyarbakır, Kayseri, Gaziantep, Van Ferit Melen, Adımayan, Ağrı, Balıkesir, Çanakkale, Elazığ, Erzincan, Kahramanmaraş, Konya, Malatya, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Isparta Süleyman Demirel ve Denizli Çardak havalimanlarında pilotlar bu cihaz olmadığı için ‘‘Vor’’ adı verilen yaklaştırma cihazıyla iniş-kalkış yapabiliyor. ILS cihazı, DHMİ tarafından kapatılan Sıvas, Sinop, Tokat, Zonguldak ve Uşak havaalanlarında da bulunmuyordu.
ILS cihazı olmadığı için Kayseri Erkilet Askeri Havaalanı'na THY'nin uçakları yaklaşık 1 ayda 4-5 kez iniş yapılabildi. Altyapısı kamu kuruluşları ve DHMİ trafından hazırlanan, Norveç'e sipariş verilen ILS cihazının 2-3 ay içinde Kayseri'ye getirilerek takılması bekleniyor.
Diyarbakır ve Gaziantep'te sürekli seferler iptal ediliyor
SON kazaya yol açan ILS'in (Instrumental Landing System) eksikliği Diyarbakır ve Gaziantep'e uçak seferlerini olumsuz yönde etkiliyor. Bu iki alana düzenlenen seferlerin bir bölümü ‘‘divert’’ (inemediği meydan yerine yedek meydana yönlendirme) veya iptal edilmek zorunda kalınıyor. Bu iki meydanda son dört yılda bir çok uçak seferi iptal edildi.
HANGİ İLLERDE BULUNMUYOR
Diyarbakır
Van
Kayseri
Gaziantep
Adıyaman
Ağrı
Balıkesir
Çanakkale
Elazığ
Erzincan
Kahramanmaraş
Konya
Malatya
Mardin
Muş
Siirt
Şanlıurfa
İsparta
Denizli