İlk Türk göçü 1800'lerde başladı

HAFTA sonu sergiyi gezdim ve çok etkilendim. Sergi Türk-Al­man ilişkilerinin sadece eski­lere dayandığını değil, aynı zamanda çok canlı bir ikili ilişkinin mevcut olduğunu gösteriyor.

Türkiye’den Al­manya’ya ilk göç, 1962’de başlamıyor. 1800’lü yıllarda o zamanki Osmanlı İmparatorluğu’ndan tüccarlar, öğren­ciler, bilim insanları, askerler Alman­ya’ya yerleşiyor ve ardından ailelerini getiriyorlar. Osmanlı İmparatorluğu 1870’li yıllarda Almanya’nın Doğu’yla ticaretinde ana merkez oluyor.

Almanya’ya gelen Türk işadamları ağırlıklı olarak tütün fabrikası ve ticaretiyle uğraşıyor. İlişkilerin giderek artması üzerine 1868’de İstanbul’da ilk Alman okulu açılıyor. Almanya’daki Türk öğrenciler için 1900 yılında bir Türk lisesi kurulması planlanıyor. Bu ilişkiler Alman işadamları ve mühen­dislerinin 1889 yılından beri planladığı 3 bin 205 kilometre uzunluğundaki Bağdat Demiryolu Hattı’yla zirve­ye ulaşıyor. Alman İmparatoru II. Wilhelm, Osmanlı İmparatorluğu’nu ziyaretinde şu güvenceyi veriyor: “Sultan Hazretleri ve tüm dünyadaki 300 milyon Müslümanın halifesine Alman İmparatoru her zaman dost kalacaktır.”

Sergide ilk Almanca Kuran baskı­ları yer alıyor. İlk Kuran Nürnberg’te 1616 yılında Türklerin Kuran’ı adıyla yayımlanıyor. David Friedrich Meger­lin’in yayımladığı bir başka Almanca Kuran ise Die Türkische Bibel (Türk İncili) başlığını taşıyor. Alman şair ve düşünürü Wolfgang von Goethe ünlü Batı Doğu Divanı kitabını yazarken, bu kitaptan yararlanıyor.

Sergide şark ressamı olarak tanınan Wilhelm Gentz’in tabloları yanında, Osmanlı mimarisinin Almanya’ya yansımasın­dan örnekler yer alıyor. Schwetzing Sarayı Bahçesindeki Kırmızı Camii, Dresden’deki Türk Hamamı, Berlin Zooloji Bahçesi’ndeki minareli yapı Osmanlı mimarisinin Avrupa’daki en önemli izleri arasında geliyor. Aynı müzede o dönem İslam’la Hıristiyanlığın temizlik anlayışı konusunda ilginç bir panoasılı. Panoda şöyle yazıyor: İslam dini, günde beş kez yıkanmayı şart koşarken, kiliseler çıplak vücut cinsel duyguları uyan­dırdığı gerekçesiyle yıkanma­yı kötü görüyordu. Rönesansla antik sanatta insanların çıplak resme­dildiği yeniden keşfedilince, vücut onuruna tekrar kavuştu.

5 EKİM’E KADAR

Ben sergiyi ziyaretten çok haz aldım. Bu sayede göl kenarındaki bir doğa harikası Wustrau’yu keşfettim. Hafta sonunu hem sanat hem de doğaya değer­lendirmek için en güzel bir fırsat. Sergi 5 Ekim’e kadar açık.