İlk iki turda 367 nitelikli uzlaşma
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Haziran 28, 2007 02:00
Anayasa Mahkemesi 367 kararının gerekçesinde, Cumhurbaşkanlığının uzlaşma ile seçilmesi gerektiğini ve ilk iki turda 367’nin hem toplantı, hem de karar yeter sayısı olduğunu vurguladı. Mahkeme, "TBMM kararlarını da Anayasal denetime tabi tutarız" dedi.
ANAYASA Mahkemesi, TBMM Başkanı Bülent Arınç’ın, "Yalvarıyorum, gerekçeyi yayınlasınlar ki Meclis Başkanlığı ve Cumhurbaşkanı seçiminde Türkiye bir kaosun içine girmesin" diye tepki gösterdiği 367 kararının gerekçesinde, yeni bir içtihada da imza attı.
ADI DEĞİL ETKİSİ Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayımlanan gerekçeli karara göre, iptali istenilen TBMM kararının Anayasa’ya uygunluk denetimi konusunda mahkemenin görevli olup olmadığı "ön sorun" olarak incelendi. Mahkeme, "Adı ne olursa olsun, TBMM kararlarını da hukuksal niteliği, etkisi ve doğurduğu sonuçları da gözeterek, Anayasal denetime tabi tutarız" dedi.
HUKUK DEVLETİ OLMAK Kararda, "Yapılacak değerlendirme sonucunda, iptali istenilen tasarrufun, Anayasa’nın 148. maddesi uyarınca mahkemenin denetim alanına giren kanun, KHK veya TBMM İçtüzüğü ile aynı değer ve etkide bir işlem olduğu kanısına varılırsa; bu işlem Anayasa Mahkemesi’nce denetlenebilir. Bu hukuk devleti olmanın gereği" denildi.
PAKETE İPTAL SİNYALİ Karar, adı bu şekilde konulmasa da Meclis kararlarının, "eylemli içtüzük" değişikliği gibi nitelendirilip esasına girilmesi ve iptali yolunun açılması anlamı taşıyor. Karar, CHP ve Sezer’in, ilk maddesi 367 yerine 366 ile geçen Anayasa paketiyle ilgili davada da esastan iptal kararı verilebileceğinin sinyali olarak da yorumlandı.
TUĞCU VE KILIÇ’TAN KARŞI OY Bu yeni içtihada o dönemki Başkan Tülay Tuğcu Başkanvekili Haşim Kılıç, Sacit Adalı ve Fulya Kantarcıoğlu, "Görev alanımıza girmiyor. Esasa girmeden reddedilmeli" diye karşı oy kullandı. Başkanvekili Kılıç, 367’nin "kaos yaratacağını" da savundu.
İLK 2 TURDA 367 Kararda, cumhurbaşkanlığının "uzlaşma" ile seçilmesi gerektiği vurgusu yapılarak, ilk iki turda 367’nin hem toplantı hem de karar yeter sayısı olduğu belirtildi. Yeni Meclis bu karar ışığında ancak uzlaşması halinde, 367 ile toplanabilirse seçim süreci başlayacak.
MECLİS NASIL SEÇECEK 367 tartışmasını noktalayan karara göre, ilk tur seçimde Anayasa’nın 102’ye göre "toplantı yeter sayısı" olarak 367 milletvekilinin TBMM Genel Kurulu’na gelmesi ve yoklamaya katılması şartı aranacak. 367 oy da bulunursa, "Karar yeter sayısı" sağlanmış ve cumhurbaşkanı seçilmiş olacak. İlk ve 2. turda 367, üçüncü ve dördüncü turlarda salt çoğunluk olan 276 aranacak. Gerekçe özetle şöyle: "Cumhurbaşkanı devletin başıdır. Cumhurbaşkanının ulusun önemli bir çoğunluğunu yansıtan temsilcilerin katılımı ve iradeleri ile seçilmesi yaklaşımının Anayasa’da benimsenmiş olduğu görülmektedir. Seçimde öngörülen oy oranları cumhurbaşkanının seçilememesi halinde, TBMM seçimlerinin derhal yenilenmesi yoluna gidilmesi, cumhurbaşkanı seçiminde uzlaşmanın temel alındığını göstermektedir."
Yeni üye Perktaş
CUMHURBAŞKANI Sezer, Anayasa Mahkemesi asil üyeliğine 13. Daire Üyesi Zehra Ayla Perktaş’ı atadı. Danıştay üyeliğinden Anayasa Mahkemesi’ne atanan Tülay Tuğcu’nun emekliye ayrılması üzerine, Danıştay Genel Kurulu tarafından seçim yapılmış ve en çok oy alan 13. Daire üyesi Suna Türkoğlu, 2. Daire Üyesi Ayfer Özdemir ile 13. Daire Üyesi Ayla Perktaş’ın adı Cumhurbaşkanı’na sunulmuştu.
ADI DEĞİL ETKİSİ Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayımlanan gerekçeli karara göre, iptali istenilen TBMM kararının Anayasa’ya uygunluk denetimi konusunda mahkemenin görevli olup olmadığı "ön sorun" olarak incelendi. Mahkeme, "Adı ne olursa olsun, TBMM kararlarını da hukuksal niteliği, etkisi ve doğurduğu sonuçları da gözeterek, Anayasal denetime tabi tutarız" dedi.
HUKUK DEVLETİ OLMAK Kararda, "Yapılacak değerlendirme sonucunda, iptali istenilen tasarrufun, Anayasa’nın 148. maddesi uyarınca mahkemenin denetim alanına giren kanun, KHK veya TBMM İçtüzüğü ile aynı değer ve etkide bir işlem olduğu kanısına varılırsa; bu işlem Anayasa Mahkemesi’nce denetlenebilir. Bu hukuk devleti olmanın gereği" denildi.
PAKETE İPTAL SİNYALİ Karar, adı bu şekilde konulmasa da Meclis kararlarının, "eylemli içtüzük" değişikliği gibi nitelendirilip esasına girilmesi ve iptali yolunun açılması anlamı taşıyor. Karar, CHP ve Sezer’in, ilk maddesi 367 yerine 366 ile geçen Anayasa paketiyle ilgili davada da esastan iptal kararı verilebileceğinin sinyali olarak da yorumlandı.
TUĞCU VE KILIÇ’TAN KARŞI OY Bu yeni içtihada o dönemki Başkan Tülay Tuğcu Başkanvekili Haşim Kılıç, Sacit Adalı ve Fulya Kantarcıoğlu, "Görev alanımıza girmiyor. Esasa girmeden reddedilmeli" diye karşı oy kullandı. Başkanvekili Kılıç, 367’nin "kaos yaratacağını" da savundu.
İLK 2 TURDA 367 Kararda, cumhurbaşkanlığının "uzlaşma" ile seçilmesi gerektiği vurgusu yapılarak, ilk iki turda 367’nin hem toplantı hem de karar yeter sayısı olduğu belirtildi. Yeni Meclis bu karar ışığında ancak uzlaşması halinde, 367 ile toplanabilirse seçim süreci başlayacak.
MECLİS NASIL SEÇECEK 367 tartışmasını noktalayan karara göre, ilk tur seçimde Anayasa’nın 102’ye göre "toplantı yeter sayısı" olarak 367 milletvekilinin TBMM Genel Kurulu’na gelmesi ve yoklamaya katılması şartı aranacak. 367 oy da bulunursa, "Karar yeter sayısı" sağlanmış ve cumhurbaşkanı seçilmiş olacak. İlk ve 2. turda 367, üçüncü ve dördüncü turlarda salt çoğunluk olan 276 aranacak. Gerekçe özetle şöyle: "Cumhurbaşkanı devletin başıdır. Cumhurbaşkanının ulusun önemli bir çoğunluğunu yansıtan temsilcilerin katılımı ve iradeleri ile seçilmesi yaklaşımının Anayasa’da benimsenmiş olduğu görülmektedir. Seçimde öngörülen oy oranları cumhurbaşkanının seçilememesi halinde, TBMM seçimlerinin derhal yenilenmesi yoluna gidilmesi, cumhurbaşkanı seçiminde uzlaşmanın temel alındığını göstermektedir."
Yeni üye Perktaş
CUMHURBAŞKANI Sezer, Anayasa Mahkemesi asil üyeliğine 13. Daire Üyesi Zehra Ayla Perktaş’ı atadı. Danıştay üyeliğinden Anayasa Mahkemesi’ne atanan Tülay Tuğcu’nun emekliye ayrılması üzerine, Danıştay Genel Kurulu tarafından seçim yapılmış ve en çok oy alan 13. Daire üyesi Suna Türkoğlu, 2. Daire Üyesi Ayfer Özdemir ile 13. Daire Üyesi Ayla Perktaş’ın adı Cumhurbaşkanı’na sunulmuştu.