İlham veren kadınlar

Eskiden ressamlara özel atölyelerinde ilham veren kadın modellerin yerini bugün akademilerde adı bilinmeyen ve bir daha hiç hatırlanmayacak modeller alıyor. Bazı sanatçılara göre modellerin devri geçti, bazılarına göre ise çıplak bir model sanatçıda derin duygular uyandırıyor.

Yüzyılın başlarında ressamların atölyelerinde sıkça rastlanan sanatçıların ilham kaynağı modeller şimdilerde sadece akademilerde mi yaşıyor?

Floransa Marini Müzesi'nden Luciano Minguzzi, romantizmin çöküşüyle ressamların, şairlerin modellerinin ve ilham kaynaklarının devrinin sona erdiği kanısında.

Brera Akademisi'nde heykel bölümü direktörü Fernando De Filippi ise tam tersini belirtiyor: ‘‘Modeller yıllar sonra yeniden canlanıyor. İstekli heykel öğrencileri için çıplak bir kadının yerini hiçbirşey tutamaz, poz vermiş bir modeli çizmek oldukça derin hisler yaratıyor.’’

Sanatçıların duygularını ortaya çıkaran ve yaratıcılıklarını artıran modeller, 2000'li yıllarda da var. Arzu uyandıran modeller bazen sevgili bazen sadece arkadaş, bazen hanımefendi bazen de sokak fahişesi kılığında karşımıza çıkıyor. Ünlü modeller Olga Kokholova, Dora Maar, Françoise Gilot, Gala, Themana, Jeanne Hebuterne, Gabrielle, Berthe Morisot, Yvette Guilbert isimleri Picasso, Modigliani, Dali, Renoir, Gauguin, Manet, Boldini ve Klimt ile birlikte anılıyor, sanatlarının yaşatılmasına katkıda bulunuyorlar. Ressamların modelleri, çoğunlukla onların ilham kaynakları. Onlarla aşkın, haksızlığın, asiliğin ya da uysallığın esas olduğu, birinden birinin mutlaka baskın olduğu yoğun ilişkiler yaşıyor.

Sevgili-model ilişkisi yaşayan sanatçılar arasında en üretkeni hiç şüphesiz Picasso. Tatlı Olga, Marie-Therese için, o da kıvırcık saçlı, uzun kirpikli Dora Maar için terk edildi, onları Françoise Gilot ve Jaqueline Roque takip etti.

Komedyen Dali, karısı, sevgilisi, ilham kaynağı aynı zamanda da modeli olan Gala'ya olan hayranlığını gizlemiyor, uğruna elinden gelen herşeyi yapıyor ve sözlerini övgüleriyle süslüyordu. Karısının binlerce değişik görüntüsünü gerçeküstü bir dünyada yaratmıştı. Gala ressamın hayatı boyunca fiziksel aşkı da yaşayabildiği tek kadındı.

Henri De Toulousse-Lautrec'in de sanat hayatını iki kadın süslüyor. Kültürlü ve akıllı Jane Avril ve Montmatre'daki Cafe-Concert'in yıldızı Yvette Guilbert. Sanatçı daha sonraları Yvette için birçok karikatür de yaptı. Belki de onu olduğu gibi çizerek küçük düşürmek, onurunu kırmak istemiyordu. Yine de göğüsleri olmayan bu balerin onun için ideal bir sevgiliydi.

Renkli derileri, küçük yaşlarıyla Gauguin'in resimle dolu yaşantısına renk katan kızlar daha sonraları resim dünyasının en duygusal çıplak kadınları olarak anılmaya hak kazandılar.

Henri De Toulousse-Lautrec (1864-1901)

Toulouse-Lautrec'nin modellerinin arasında Jane Avril ve Yvette Guilbert bulunuyor. Fransız sanatçının sevgilileri aynı zamanda resimleri için de ilham kaynağıydı. Ünlü ressam stüdyosunda bir modelle birlikte.

Paul Gauguin (1848-1903)

Ünlü ressamın Tahiti'de yaptığı tablo. Yerli modeller ressamın aynı zamanda sevgilileri de oldu. Resimdeki model daha 13 yaşındaydı.

Edouard Manet (1832-1883)

Her iki resimde yer alan çıplak kadın, Parisli fahişelerden, beyaz teni ve kırmızı saçları ile ressamların gözdesi olan Victorine Meurent.

Gustave Klimt (1862-1918)

Klimt model arkadaşı Emilie Folge için sadece platonik bir aşk besledi. Resimde Eugenia Mada Primavesi çiçekler arasında yer alıyor.

Salvador Dali (1904-1989)

Ressamın fiziksel ilişkide bulunduğu tek kadın ve resimlerinin baş konusu olan karısı Gala onun hem modeli, hem ilham kaynağı hem de sevgilisiydi.

Picasso (1881-1973)

İkinci karısı Jaqueline Roque ile birlikte. Ressamın modeli ve sevgilisi olan Dora Maar'ın portresi.