'İlgisizliği tercih ediyorlar'
Güncelleme Tarihi:
A.A
Oluşturulma Tarihi: Şubat 13, 2009 10:59
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Didem Öztop, ebeveyninden ilgi görmeyen çocuğun sırf ilgi çekebilmek için olumsuz davranışlar sergileyebildiğini söyledi.
Öztop, yaptığı açıklamada, çocukların hem anne babalar hem de öğretmenler tarafından çok fazla eleştirildiğini söyledi.
Bu eleştirilerin de çocukların daha iyi yetiştirilmesi adına yapıldığını belirten Öztop, şöyle devam etti:
“Çocuğun sürekli olumsuz ve yanlış davranışlarını görmek ve düzeltmeye çalışmak, anne babayı yoruyor ve çocukla olan ilişkisini bozuyor. Çocuk sürekli eleştirildiği zaman anne babasını ne yaparsa yapsın bir türlü mutlu edemediğini hissetmeye başlıyor ve 'hiç olmazsa kendi bildiğimi yapıp ben mutlu olayım' diye düşünüyor. Hiç mi eleştiri yapılmaması gerekiyor? Tabii ki bunu da söylemiyoruz. Eleştiri yapılacak, ama kişiliğinden ziyade davranışıyla ilgili şeylere yönelik eleştiri yapılmalı. Mesela 'sen beni üzüyorsun' yerine, 'senin ders çalışmaman beni üzüyor' denmeli. 'Sen beni üzüyorsun' dediğinizde onun kişiliğiyle, kimliğiyle ilgili bir yorumda bulunmuş olursunuz. 'Ders çalışmadığın için üzüyorsun' dediğinizde ise davranışa indirgemiş oluyorsunuz.”
Çocukların övülmek, okşanmak ve ilgi istediğine dikkati çeken Öztop, olumsuz geri bildirimlerin azaltılması gerektiğini vurguladı.
Öztop, olumlu davranışları görülmeyen, sürekli eleştirilen, şiddet uygulanan çocukların bu tür olumsuzlukları da “ilgi” olarak algılayabileceğine işaret ederek, şunları anlattı:
“Çocuk anne babasının kendisini dövmesini, bağırıp çağırmasını, eleştirmesini hiç ilgilenmemesinden daha iyi bir şey olarak algılıyor. Bu yüzden bazen anne babanın ilgisini çekmek için olumsuz davranışlar sergileyebiliyor. Ancak, olumsuz geri bildirimleri azaltıp, olumlu davranışları görüp bunları söylerseniz, çocuk bu ilgiyi sağlamak adına olumlu davranışlarını artıracaktır. Çünkü çocuklar aile ve toplum kurallarını net bir şekilde öğrenmek isterler. Bu kurallar olumlu açıklamalarla ve alternatifler sunularak yapılırsa çok hoşlanırlar. Çok uzun açıklamalar, geleceğe dair söylemler işe yaramaz. Bir davranışı neden yapması gerektiğini, o davranışı yapmazsa ne olacağını açıklamanız gerekiyor.”
Çocukların cezalandırılması gerektiğinde sevdiği şeylerden kısa süreli mahrum edilebileceğini belirten Öztop, sorunun aynı gün içerisinde çözülmesi ve diğer günlere taşınmaması gerektiğini sözlerine ekledi.
Bu eleştirilerin de çocukların daha iyi yetiştirilmesi adına yapıldığını belirten Öztop, şöyle devam etti:
“Çocuğun sürekli olumsuz ve yanlış davranışlarını görmek ve düzeltmeye çalışmak, anne babayı yoruyor ve çocukla olan ilişkisini bozuyor. Çocuk sürekli eleştirildiği zaman anne babasını ne yaparsa yapsın bir türlü mutlu edemediğini hissetmeye başlıyor ve 'hiç olmazsa kendi bildiğimi yapıp ben mutlu olayım' diye düşünüyor. Hiç mi eleştiri yapılmaması gerekiyor? Tabii ki bunu da söylemiyoruz. Eleştiri yapılacak, ama kişiliğinden ziyade davranışıyla ilgili şeylere yönelik eleştiri yapılmalı. Mesela 'sen beni üzüyorsun' yerine, 'senin ders çalışmaman beni üzüyor' denmeli. 'Sen beni üzüyorsun' dediğinizde onun kişiliğiyle, kimliğiyle ilgili bir yorumda bulunmuş olursunuz. 'Ders çalışmadığın için üzüyorsun' dediğinizde ise davranışa indirgemiş oluyorsunuz.”
Çocukların övülmek, okşanmak ve ilgi istediğine dikkati çeken Öztop, olumsuz geri bildirimlerin azaltılması gerektiğini vurguladı.
Öztop, olumlu davranışları görülmeyen, sürekli eleştirilen, şiddet uygulanan çocukların bu tür olumsuzlukları da “ilgi” olarak algılayabileceğine işaret ederek, şunları anlattı:
“Çocuk anne babasının kendisini dövmesini, bağırıp çağırmasını, eleştirmesini hiç ilgilenmemesinden daha iyi bir şey olarak algılıyor. Bu yüzden bazen anne babanın ilgisini çekmek için olumsuz davranışlar sergileyebiliyor. Ancak, olumsuz geri bildirimleri azaltıp, olumlu davranışları görüp bunları söylerseniz, çocuk bu ilgiyi sağlamak adına olumlu davranışlarını artıracaktır. Çünkü çocuklar aile ve toplum kurallarını net bir şekilde öğrenmek isterler. Bu kurallar olumlu açıklamalarla ve alternatifler sunularak yapılırsa çok hoşlanırlar. Çok uzun açıklamalar, geleceğe dair söylemler işe yaramaz. Bir davranışı neden yapması gerektiğini, o davranışı yapmazsa ne olacağını açıklamanız gerekiyor.”
Çocukların cezalandırılması gerektiğinde sevdiği şeylerden kısa süreli mahrum edilebileceğini belirten Öztop, sorunun aynı gün içerisinde çözülmesi ve diğer günlere taşınmaması gerektiğini sözlerine ekledi.