İlber Ortaylı: Rastgele insanlardan Atatürk okunmaz

Bu yıl 38'ncisi düzenlenen Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı, Demirören Medya tarafından düzenlenen söyleşiye ev sahipliği yaptı. "Atatürk ve Cumhuriyet: Kültür ve Tarihte Değişimler" adı altında düzenlenen söyleşide konuşan Prof. Dr. İlber Ortaylı, "Tarihçi olmak için önce kronoloji bileceksiniz. Önce kronoloji, sonra senkronoloji, yani o olayalar sırasında başka yerde ne oluyor.

İkicisi metin okuma.  Gazete değil sadece, Kitap okuma. Kitap bitti, el yazısı okuma. El yazısı sizin bilmediğiniz bir dil ya da yazıysa oturup öğreneceksiniz. Çok basit bir şey, hiç de zor bir şey değildir. Bunlar yazılmadan tez yazılmaz. Maalesef Türkiye tarihçilerinin yurt içi ve yurt dışında bu gibi mahsurları var. Onun için de ilgi görmüyor. Niye ben Andro Mango okuyun diyorum. Rusça bilir, Fransızca bilir, Türkçesi mükemmeldir. Böyle bir adamın Atatürk'e bakışı, Cumhuriyeti anlatışı farklı. Bernard Lewis'de aynı şekilde tabii. Öyle rastgele insanlardan Atatürk okunmaz. Çok zor iştir yani" dedi.

Doğan Hızlan ise, "Bizden çıkan Nutuk kitabının başında İlber Ortaylı'nın önsözü var. Nutuk'u okuduktan sonra bu tarihin seyrini öğreneceksiniz. Kimler katılmış, kimler katılmamış, kimler onay vermiş, kimler inat etmiş göreceksiniz.

Atatürk'ten sonra gelen kuşağın bir özelliği vardır. Hiçbiri kendi saplantılarının peşinden gitmemiştir. Yıldönümlerinde hep Atatürk'ün sevdiği şarkılar söyleniyor. Ama Atatürk'ün sevdiği opera yaptırdığı adamlar da var. Ondan pek bahsedilmiyor. Yahya Kemal eksiklikleri anlatırken diyor ki 'Bizim eksiğimiz resimsizlik ve nesirsizlik. Birçok ressam batıya gitti. Batıya gidip buraya geldiler. Hepsi Anadolu'nun bir yerine dağıldılar ve oranın resmini yaptılar. Türk resim tarihinde önemli bir yer aldılar. Çünkü hem batının resim tekniğini öğrenmişlerdi hem de içeriği Türkiye'den yapmışlardı. Aynı şekilde müzik de böyle. Yabancılar geldi, Anadolu'yu dolaştılar, türkü derlediler. O bakımdan sanata da yansıması bu şekilde oldu" diye konuştu. 

Hızlan şöyle devam etti:

"Türkçe medyadan öğrenilir mi? İyi yazarlar var, kurallar var, grameri var. Onları okuyacaksınız. Televizyon, radyo dinleyerek Türkçe öğrenilmez. 500 kelime içinde dolanıp durusunuz. Bütün bu olayların içinde bugün okunacak kitaplar ne? İşte İlber onu tavsiye ediyor. Nutuk var ve iki tane yabancı yazar Bernard Lewis, Andro Mango var. Nutuk çok önemli. Bir mücadelenin bir yenilenmenin, bir Cumhuriyeti kurmanın tarihi, öyküsü. O bakımdan o kitabı okuyunca Atatürk'ün nelerden geçtiğini, en önemlisi kimler ondan yana oldu, kimler ihanet etmiş bunların hepsinin öyküsünü oradan öğrenirsiniz. Kuruluşun da omurgasını ondan öğrenirsiniz. Çok önemli bir kitaptır. Çeşitli baskıları vardır. Onları okusun genç kuşak"