İklim değişimleri hızlanıyor

1990-2000 arasında son bin yılın en sıcak dönemi yaÅŸandı. Deniz seviyesi son 100 yıl içinde yaklaşık olarak 15 cm yükseldi. Atmosferdeki karbondioksit yoÄŸunluÄŸu 500 000 yıl içinde en yüksek deÄŸere ulaÅŸtı...Antarktikte birkaç hafta önce kopan dev buz kütleleri iklim sorununu yeniden gündeme getirdi. Bu spekülatif geliÅŸmelerin kaynağı henüz tam olarak açıklanabilmiÅŸ deÄŸilse de iklim bilimciler bir noktada kesinlikle hemfikirler: Küresel iklim deÄŸiÅŸimi ivme kazandı. -Kuzey yarımkürede 1990-2000 yılları arasında son bin yılın en sıcak dönemi yaÅŸandı. -Deniz seviyesi son 100 yıl içinde yaklaşık olarak 15 cm kadar yükseldi. -Atmosferdeki karbondioksit yoÄŸunluÄŸu 500 000 yıl içinde hiçbir zaman bu kadar yüksek olmamıştı ve bu uyarı niteliÄŸindeki deÄŸerin daha da artması bekleniyor. Bunun nedeni çok açık: Ä°nsan, özellikle de fosil yakıt (petrol, doÄŸal gaz ve kömür) kullanımı yüzünden yoÄŸun miktarda CO2 üretiyor ki bu da diÄŸer sera gazlarıyla birlikte alttaki atmosfer tabakasının ısınmasına yol açmakta. Etkileri görülüyorKüresel ısınmanın etkileri ÅŸimdiden hissedilmekte. ÖrneÄŸin Arktik denizindeki buz tabakası git gide incelerek 50 yıl öncesindeki yarı kalınlığa düştü. Ve bu olumsuz geliÅŸme bölgede yaÅŸayan insan ve hayvanların doÄŸal yaÅŸam alanlarına büyük zararlar veriyor. Ayrıca: Alplerde açıkça izlendiÄŸi gibi daÄŸlardaki buzullar da git gide çözülmekte. Buz adam ‘Ötzi’ de zaten bu nedenle bulunabildi. Akdeniz bölgesi son zamanlarda daha uzun süreli sıcak hava dalgasıyla birlikte sel felaketleri ve heyelanlara neden olan yoÄŸun yağışların etkisinde kalıyor. Tropikal okyanuslardaki ısınma yüzünden mercanlar ölüyor. Bunların hepsi de küresel ısınmaya iÅŸaret ediyor ki benzer deÄŸiÅŸimlerle ilgili liste sanılandan çok daha uzun.Küresel ısınmanın etkisi ülkemizde de hissedilmekte. Son yıllarda kışların ılıman ve yağışsız geçmesinden küresel ısınma sorumlu. Büyüklerimiz çocukluklarında yaÅŸadıkları karlı günleri ve saçaklardan sarkan metrelerce uzunluktaki buzları zaman zaman abartarak anlatsalar da öykülerindeki gerçeklik payı büyüktür. Oysa bugünün çocukları kızak keyfi yerine kar tatiline sevinir oldular. Kış aylarında yaÅŸanan güçlü lodos fırtınalarıyla meydana gelen ani ve yoÄŸun yağışlar yurdumuzun birçok yerinde büyük maddi zararlara zamana zaman da can kaybına neden olan sel felaketlerini doÄŸurmakta. Henüz baÅŸlangıçtayızFakat bunlar henüz baÅŸlangıç geliÅŸmeleri. Küresel ısınma geçtiÄŸimiz 100 yıl içinde yaklaşık olarak 0,6 derecede seyrediyordu. CO2 ve diÄŸer sera gazlarının daha fazla yoÄŸunlaÅŸması ve atmosferde birikmesiyle dünya gelecek 100 yıl içinde 3-5 derece daha ısınacak ki bu artış insanlık tarihinde son buzul devri ve günümüz iklimi arasındaki en önemli sıcaklık farklı olacaktır. Sonuçlar son derece dramatik olabilir. Güney Akdeniz bölgesindeki aşırı sıcaklar orta ve Kuzey Avrupa’ya doÄŸru yayılırken, ÅŸiddetli yağışlar da artabilir. Yine aynı bölgelerde ÅŸimdiye dek sadece tropikal bölgelerde görülen yağışlı ve güçlü fırtınaların yaÅŸanması olası. DaÄŸlık bölgelerdeki yoÄŸun kar yağışları tehlikeli çığların düşmesine yol açacak. Deniz seviyesinin yüzyılın sonuna dek yarım metre kadar yükseliÅŸi Grönland ve Antarktik bölgesindeki dev buzul kütlelerinin erimeye baÅŸlamasıyla uzun vadede daha da artması beklenebilir. Bu geliÅŸmeyi tamamen durdurmamız mümkün deÄŸil. Ä°klim, radikal etkilere yavaÅŸ yavaÅŸ tepki göstererek oldukça yavaÅŸ iÅŸleyen bir sistem. Fakat yine de belli bir seviyeyi koruyarak en kötü deÄŸiÅŸimleri önleme ÅŸansımız yok deÄŸil. Bunun için dünya çapında atmosfere yayılan sera gazını önümüzdeki 100 yıl içinde, bugünkü yoÄŸunluÄŸu çok küçük bir deÄŸere düşürecek uzun vadeli stratejilerin uygulanması doÄŸru olacaktır. Ve bu da ancak fosil yakıtlara alternatif enerji kaynaklarıyla saÄŸlanabilir. Özellikle de dünyada son derece yoÄŸun olan güneÅŸ enerjisi uygun bir çözümdür. Mojib Latif Hamburg Max-Planck Ä°klim Modelleri YöneticisiÂ