<B> Şeyda AĞIRGÖL</B>
Oluşturulma Tarihi: Mart 29, 2003 16:50
Türkiye'de dokuz bin lisanslı turist rehberi bulunuyor. Rehber olabilmek için Türk vatandaşı olmak gerekiyor. Buna rağmen Türkiye'de yabancı uyruklu turist rehberleri de çalışıyor. Bir Türk ile evlenerek vatandaşlığa geçiyorlar. Bazıları ise yabancı kökenli Türk vatandaşları. İşte onlardan ikisi, Çinli Feride Wong ve Rum asıllı Eleni Koten..
ABD ile Irak arasındaki savaş Türkiye'yi de yakından ilgilendiriyor. Türkiye'de bu savaştan en çok zarar görecek sektörlerin başında 'turizm' geliyor. Rehberler, turizmin yapı taşlarından biri. Turistlerin Türkiye'ye gelmelerinden ülkelerine dönmelerine kadar olan süreçte görev alıyorlar.
Türkiye'de halen dokuz bin adet Turizm Bakanlığı'ndan belge almış rehber bulunuyor. Türkler'in yanı sıra yabancı uyruklu birçok kişi 'rehber' olarak çalışıyor. Rehber olmak için 'Türk vatandaşı olma' şartı aranıyor. Bir Türk'le evlenerek Türk vatandaşlığına geçen yabancılar, Türkiye'de rehber olarak çalışabiliyor.
TÜRK ASILLI ÇİNLİOnlardan biri Çinli Feride Wong. 52 yaşında. Türkçe, İngilizce, Almanca, Çince, Fransızca biliyor. Wong beş yaşındayken, ailesiyle birlikte Çin'den, İstanbul'a geliyorlar. Ailesi Müslüman Uygur Türklerinden. Babası, Çin'den İstanbul Üniversitesi'nde Çin Dili Edebiyatı Bölümü'nde öğretim üyesi olarak çağırılıyor. Türk asıllı ve müslüman olması nedeniyle bu teklifi kabul ediyor.
Wong, İstanbul'da Alman Lisesi'ni ve İstanbul Üniversitesi Psikoloji Bölümü'nü bitiriyor. Okul yıllarında yarı zamanlı olarak tercümanlık yapıyor. Master için İngiltere'ye gidiyor. Türkiye'ye döndüğünde tercümanlık işine devam ediyor. Çin ile Türk şirketleri arasında yapılan ticari ilişkilerde danışmanlık yapıyor. Aynı dönemde bir Türk'le evleniyor. Bir kızı ve oğlu oluyor.
Rehber olması kızı sayesinde gerçekleşiyor. Rehber olmak isteyen kızı ile birlikte iki yıl önce sınavlara giriyor. ‘‘Amacım kızıma destek olmaktı‘‘ diyor. Sekiz dil bilen kızı sınavları geçemezken, kendisi belge almaya hak kazanıyor.
ÜLKE İLİŞKİLERİ ÖNEMLİTürkiye'de en az bulunan rehberler, Çin, Kore, Hint, Arnavut, Urdu, Fars, Leh, İsveç, Daninmarka, Yunan dillerini bilenler. Türkiye ile Yunanistan arasındaki 'soğuk' rüzgarların azalması, iki ülke arasındaki turizm hacmini genişletmiş durumda. Bu nedenle son dört yılda Yunanca bilen rehberlere olan talep de arttı.
Eleni Koten onlardan biri. Rum asıllı bir Türk vatandaşı. 55 yaşında ve Türkiye'deki ilk 'Yunanca bilen' rehberlerden. Ailesi Bizans döneminden beri Türkiye'de yaşıyor.
TRAFİK ARTTIRum Lisesi'ni bitirdikten hemen sonra bir Türk'le evleniyor. Evli olduğu süre içinde hiç çalışmıyor. 1983'te eşinden boşandıktan sonra iş arayışına giriyor. Rehber olmaya karar vererek belge alıyor. İki ülke arasındaki ilişkilerin mesleği seçmesinde etkili olduğunu söylüyor. Son yıllarda turist trafiğinin arttığını vurguluyor: ‘‘1983'te Yunanistan'dan turistler gelmeye başlamıştı. O dönemde iş arıyordum. Rehbere ihtiyaç duyulunca sınavları kazanarak bu mesleği seçtim.‘‘
Türkiye ile Yunanistan arasında ortak kültürleri tanıtma görevini üstlendiğini dile getiriyor. Rehberlik yaparken aslında burayı kendisinden daha iyi tanıyan insanlara hizmet verdiğini belirtiyor: ‘‘Yunanistan'dan gidenler genellikle daha önce burada yaşayan insanlar. Tarihini merak edenler de var. Ayrıca Türkiye'ye gelerek ailelerinin evlerini görmek isteyenler de olabiliyor. Kendi kültürlerini tanıyorlar. Burada dolaşırken aynı yemekleri yiyor ve benzer bir kültürün havasını soluyorlar. 1999'daki depremden sonra Türkiye ve Yunanistan arasındaki ilişkiler de değişti. Bu sayede Yunanistan'dan birçok turist Türkiye'ye geldi. Kendi kültürlerini tanıdı. Bir gelen 10 kere daha geldi.‘‘
Rehber olabilmek için...Türkiye'yi yerli ve yabancı turistlere en iyi şekilde tanıtacak ve onlara gezileri süresince yardımcı olacak ve doğru bilgileri verebilecek kişilere 'profesyonel turist rehberi' deniyor. Bu mesleği yapabilmek için Turizm Bakanlığı'ndan yetki belgesi almak gerekiyor.
Bakanlık, rehberlik belgesi vereceği kişiler için bazı şartlar arıyor. Türkçe dilbilgisi kadar, konuştukları diğer dillerin dil yapısını da çok iyi bilmek, Türk vatandaşı olmak, 18 yaşını doldurmak, en az lise ve dengi okul mezunu olmak, devlet memurluğu için gerekli şartlara uygun nitelikte olmak gerekiyor.
Rehber adayları bir dizi sınavdan geçiyor. Genel kültür, tarih, gezi ve dil bilgilerini kapsayan geniş bir konu yelpazesinden sınava giriyorlar. Bu sınavları başarı ile geçenler Türkiye sınırları içinde turist rehberi olarak çalışabiliyorlar.