İki dev hanedanın milenyum buluşması

Asırlar boyunca birbirlerine düşman olmuÅŸ ve hiç durmadan savaÅŸmış iki ailenin, Osmanlı ve Habsburg hanedanlarının mensupları tarihte ilk defa geçen hafta, KuÅŸadası'nda biraraya geldiler. Asırlar sonra yaÅŸanan bu dostça buluÅŸmayı görünce ‘‘Osmanlılarla Habsburglar bundan 500 sene önce de böyle karşılıklı konuÅŸup o zamanın dünyasını aralarında paylaÅŸmış ve hiç savaÅŸmamış olsalardı dünya tarihi acaba ne ÅŸekil alırdı?’’ diye düşündüm ve tarihimizle ilgili bir kurgubilim senaryosu hayal ettim.KuÅŸadası'nda, geçen hafta, beÅŸ asırlık bir gecikmeyle gelen tarihi bir buluÅŸma yaÅŸandı. Dünyanın en eski hanedanlarından olan OsmanoÄŸlu ve Habsburg ailelerinin önde gelen mensupları, son Osmanlı hükümdarı Sultan Vahideddin'in torunlarına ait olan Kısmet Oteli'nde biraraya geldiler.BuluÅŸanlar, Osmanlı hanedanını reisi yani OsmanoÄŸlu ailesinin en büyüğü ve Osmanlı tahtının varisi olan Åžehzade Osman ErtuÄŸrul Efendi ile Avrupa'nın bir bölümüne yaklaşık bin sene boyunca hükmetmiÅŸ olan Habsburg Hanedanı'nın önde gelen prenslerinden ArÅŸidük Ferdinand von Habsburg idi. Åžehzade Osman ErtuÄŸrul Efendi New York'ta, ArÅŸidük Ferdinand da Almanya'da yaşıyordu, yaz tatili için eÅŸleriyle beraber KuÅŸadası'na gelip Kısmet Oteli'ne yerleÅŸmiÅŸlerdi. Burada tesadüfen karşılaÅŸtılar ve otelin nefis bahçesinde gündüzleri saatlerce sohbet ettiler.Her iki prens bol bol tarihten, büyük dedelerinin asırlar boyu devam etmiÅŸ olan mücadelelerinden bahsettiler, Birinci Dünya Savaşı'nı tartıştılar, savaÅŸ sonrasında her iki hanedanın yani Osmanlılar ile Habsburglar'ın uÄŸradığı sürgünün hatıralarını anlattılar. Söz iki imparatorluÄŸun, yani Osmanlı ve Avusturya-Macaristan Ä°mparatorluÄŸu'nun toprakları üzerinde kurulmuÅŸ olan devletlerin arasında yaÅŸanan kanlı mücadelelere de geldi: Makedonya'da, Bosna-Hersek'te ve OrtadoÄŸu'da olup bitenler konuÅŸuldu ve ‘‘Ailelerimiz bugün iktidarda olsa idi ne büyük dertlerle uÄŸraÅŸmak zorunda kalacaktık’’ gibisinden karşılıklı ÅŸakalar yapıldı.Ben, Ege'nin en ÅŸirin köşelerinden biri olan Kısmet Oteli'nde tesadüfen, gözlerden uzak bir ÅŸekilde yaÅŸanan bu son derece medeni, dostça ve karşılıklı esprilerle dolu buluÅŸma üzerine oturup bir hayal kurdum: ‘‘OsmanoÄŸlu ve Habsburg ailelerinin büyükleri, meselá Kanuni Sultan Süleyman ile Ä°mparator Birinci Ferdinand yahut BeÅŸinci Karl bundan 500 sene önce karşılıklı oturup o zamanın dünyasını imparatorlukları arasında pay etselerdi dünya tarihi acaba nasıl olurdu?’’ diye düşündüm... Zira, eski asırlarda Türkiye için ‘‘Moskof’’ ne ise, ‘‘Nemçe’’ yani Avusturya da oydu, aynı ÅŸekilde tehlikeli bir düşman demekti. Sonra, hiç yaÅŸanmayacak olan büyük savaÅŸların uzun bir listesini çıkardım ve bu listenin bir kısmını sizlere de nakledeyim dedim.Tarihi olaylar gerçi bugünün deÄŸil, meydana geldikleri dönemin ÅŸartlarıyla deÄŸerlendirilirler. Ama ÅŸimdi gelin Osmanlılarla Habsburglar asırlar önce dost olmuÅŸlar gibi düşünelim ve tarihimizle ilgili bir kurgubilim senaryosu yazalım.90 yaşına basıp 700 yılın rekorunu kırdıKuÅŸadası'nda, OsmanoÄŸulları'nın son hükümdarı Sultan Vahideddin'in torunlarına ait olan Kısmet Oteli'nde geçen cumartesi gecesi sadece bazı aile üyelerinin, ailenin yakın dostlarının ve bu arada bendenizin de katıldığı bir doÄŸum günü partisi vardı: Son Osmanlılar, ‘‘hanedan reisi’’ Osman ErtuÄŸrul Efendi'nin 89. doÄŸum gününü kutladılar. Toplantıyı otelin sahiplerinden Hanzade Moran hazırlamıştı.Türkiye'de ÅŸu anda Osmanlı idaresi bulunsa ‘‘Sultan Dördüncü Osman’’ unvanıyla tahtta oturacak olan Osman ErtuÄŸrul Efendi, Sultan Abdülhamid'in oÄŸlu Åžehzade Burhaneddin Efendi'nin çocuÄŸuydu. 1912'nin 18 AÄŸustos'unda doÄŸmuÅŸtu ve 700 küsur senelik aile tarihinde bir rekorun sahibiydi: 85 yaşını geçme rekorunun...Osmanlı ailesinin onun dışında hiçbir erkek mensubu 85 seneden fazla yaÅŸamamış, 86 yaşından gün almamıştı. Meselá 46 sene hüküm süren Kanuni Sultan Süleyman hayata 71, tahtta 33 yıl kalan Ä°kinci Abdülhamid de 75 yaÅŸlarındayken veda etmiÅŸlerdi. Osman ErtuÄŸrul Efendi sürpriz doÄŸum günü pastalarını keserken, kuzenleriyle dostları onu iÅŸte bu yüzden eski bir aile geleneÄŸine uyarak ‘‘Çok yaÅŸa, iyi yaÅŸa!’’ diye alkışladılar.Ben, OsmanoÄŸlu ailesine mensup gençlerin o gece Tarkan'ın ‘‘Kuzu Kuzu’’sunun ritmiyle coÅŸmalarının video kasetteki görüntülerini çok hoÅŸ bir hatıra olarak arÅŸivimde saklayacağım.Habsburglar: 1400 yıllık aileGeçmiÅŸi 6. yüzyıla kadar dayanan Avrupa'nın bu en eski ailesinin kayıtlı tarihi 1020 senesinde, ÅŸimdi Ä°sviçre'nin sınırları içerisinde bulunan Habichtsburg Åžatosu'nun inÅŸa edilmesiyle baÅŸladı. Habichtsburg adı zamanla Habsburg halini aldı ve aile tarafından da benimsenerek tarih boyunca bu ÅŸekilde kulanılır oldu.Kont Rudolp'un 1273'te ‘‘Alman Kralı’’ ve ‘‘Kutsal Roma-Germen Ä°mparatoru’’ seçilmesi üzerine Habsburglar Avrupa'da söz sahibi olmaya baÅŸladılar ve güçleri 1918'e kadar devam etti. Sonraki asırlarda Ä°sviçre'den Avusturya'ya geçerek bir ‘‘Avusturya hanedanı’’ oldular ve sahip bulundukları topraklar imparatorların siyasi evlilikleriyle daha da geniÅŸledi. 15. ve 16. yüzyıllarda Osmanlılar'la beraber dünyanın en güçlü devleti olan imparatorluk, Habsburglar'ın daha sonra Macaristan'ı da hakimiyetleri altına almalarıyla ‘‘Avusturya- Macaristan Ä°mparatorluÄŸu’’ diye bilinmeye baÅŸladı.Habsburglar'ın kaderi, Osmanlılar'ınki gibiydi... Bir zamanlar dünyanın en güçlüimparatorluklarından biri olan devletleri zamanla küçüldü, Birinci Dünya Savaşı'ndan onlar da bizim gibi yenik çıktılar ve hanedan 1918 Kasım'ında Avusturya'dan sınırdışı edildi. Habsburg ailesinin reisliÄŸini ÅŸu anda son Avusturya-Macaristan Ä°mparatoru Birinci Charles'in büyük oÄŸlu olan ArÅŸidük Otto von Habsburg yapıyor. Uzun yıllar Batı Almanya'nın ‘‘Avrupa Milletvekili’’ olan ama Avusturya'ya girmesine izin verilmeyen Otto von Habsburg bugün 90 yaşında ve Almanya'da yaşıyor.500 sene önce buluÅŸsalardı bütün bunlar yaÅŸanmazdıİmparator Ferdinand ile Kanuni Sultan Süleyman arasında Macaristan'ı paylaÅŸma mücadelesi yaÅŸanmaz, Macaristan Osmanlılar ile Avusturyalılar arasında gidip gelmezdi.Kanuni, Avusturya'ya karşı son seferini açmaz, hayata belki de Zigetvar Kalesi'nin önünde deÄŸil, Ä°stanbul'daki sarayında veda ederdi.Kanije Kalesi fethedilmez, dolayısıyla Tiryaki Hasan PaÅŸa'nın adı tarihlere geçmezdi.Avusturya donanması zaman zaman Ege'de terör yaratmaz, bazı adalar Avusturya'nın iÅŸgaline uÄŸramaz ve Ege'nin siyasi haritası bugün daha deÄŸiÅŸik olurdu.Viyana'yı iki defa kuÅŸatmamıza lüzum olmaz, özellikle ikinci kuÅŸatmamızın sonunda tarihimizin en büyük yenilgilerinden birine uÄŸramazdık.Avusturya'ya ardarda yenilmez, sonuçta Karlofça ve Pasarofça andlaÅŸmalarını imzalamak zorunda kalmazdık. Böylelikle Osmanlı Devleti'nin çöküşü belki biraz daha gecikir veya baÅŸka sebepten olurdu.Â