İDO hız kesti

Boğaz'a konulan Beykoz-Karaköy Sarıyer-Karaköy seferleri Boğazlar Tüzüğü'nün saatte 10 mil sınırını aşıyordu. Deniz otobüslerinin bu hızı uluslararası deniz hukuku açısından diğer gemilere de emsal oluşturuyor ve Boğaz'da tehlike yaratıyordu. Liman Başkanlığı'nın başvurusu üzerine İstanbul Denizotobüsleri hız kesti.

İDO'nun Sarıyer-Karaköy ve Beykoz-Karaköy seferleri Boğazlar Tüzüğü'ndeki saatte 10 mil hız limitini aşıyordu. Günde 135 yük gemisinin kullandığı Boğaz'daki bu ihlal, yerli yabancı bütün gemiler için emsal oluşturuyordu.

Boğazlar'dan geçişi düzenleyen iki hukuki düzenleme var. Bunlardan ilki uluslararası bir anlaşma olan 1936 tarihli Montreux Anlaşması. Montreux'ye göre Boğaz'dan geçecek gemiler kılavuz kaptan almak zorunda değil.

Son anda düzeldi

Bu eksikliğe karşı Türk makamlarının tek dayanağı Boğazlar Tüzüğü. Yaklaşık 60 yıldır uygulanan ve son olarak 1998'de yenilenen tüzüğe göre Boğaz'dan geçecek gemiler saatte 10 deniz milinin altında seyretmek zorunda. İstanbul Deniz Otobüsleri'nin (İDO) Boğaz'a koyduğu son seferler bu hükmü deliyordu.

Kuruluşun Genel Müdürü Şeref Dikyar neden hız limitini aşttıkları sorusuna şöyle yanıt vermişti: ‘‘Bizim Boğaz'da çalışan gemilerimiz son derece güvenlidir. İki yanında, ön ve arkasında güvenlik kameraları vardır. Son derece ileri ve pahalı bir teknolojiyle donatılmış bu gemiler daha hiç kaza yapmadı. Limitleri biraz aşmamız bu kadar önemli değil diye düşünüyorum.’’

Genel Müdür'ün bu düşüncesine 'Türk Boğazları' kitabının yazarı ve Uluslarası Deniz Hukukçusu Gündüz Aybay şu uyarıları yaparak karşı çıktı:

‘‘Boğaz'da 10 mil sınırına Türk gemileri olduğu gibi, Yunan, Rus bandıralı ve diğer yabancı gemiler de riayet etmektedir. Eğer bir Türk gemisi, üstelik resmi bir kuruluşun gemisi bu limiti aşarsa, bu durum diğer gemiler için emsal oluşturur ve herkes Boğaz'dan istediği hızda geçmeye başlar.’’ Ancak İDO, bu haber yapıldığı sırada Liman Müdürlüğü'nün başvurularına cevap verdi ve Boğaz'a koyduğu iki denizotobüsü seferinde hız indirimine gitti.