Güncelleme Tarihi:
Türkiye’nin sınır güvenliği için hayati öneme sahip olan İdlib’ten gelen haberler ardından bölgenin jeopolitik konumu bir kez daha gündem oldu. Muhaliflerin kalesi olarak bilinen İdlib, özellikle Rusya'nın Ekim 2015'te iç savaşa dahil olmasından sonra çok şiddetli hava ve kara saldırılarına maruz kaldı. Peki, İdlib nerede, Türkiye’ye yakın mı? İşte İdlib’in haritadaki konumu
İdlib, Suriye'nin kuzeybatısında, Türkiye'nin Hatay ilinin karşısındaki Suriye topraklarında yer alıyor. Türkiye ile 130 kilometrelik sınır komşuluğu olan İdlib'in doğusunda Halep, kuzeyinde Halep'in Afrin ilçesi, güneyinde Hama, batısında Lazkiye illeri bulunuyor.
Astana sürecinin garantörleri Türkiye, Rusya ve İran, 4-5 Mayıs 2017'deki toplantıda yoğun çatışmalara sahne olan İdlib ili ve çevresindeki batı Halep kırsalı, kuzey Hama kırsalı ve Lazkiye kırsalını da içine alan bölgeyi Gerginliği Azaltma Bölgesi ilan etmişti.
Bu nedenle "İdlib" denildiğinde söz konusu kırsal bölgeleri de içeren alan kast ediliyor.
Halep'e 60 km uzaklıktadır. Bulunduğu ilin Türkiye'ye (Hatay iline) de toprak komşuluğu vardır. Bu nedenle Hatay ve Kilis gibi güney illerle benzerlikler gösterir.
Oldukça eski bir yerleşim alanı olan şehir yakınlarında pek çok eski şehir kalıntısı vardır. Bunlardan Ebla antik kenti, bir zamanlar bölgede önemli bir merkezdi.
Şehrin ekonomisi tarıma dayanır ve Suriye'nin önemli tarım merkezlerinden birisidir. Özellikle de zeytin üretimi yapılmaktadır. İdlib zeytin, pamuk, buğday ve meyve, özellikle kiraz için önemli bir üretim merkezidir. Diğer başlıca ürünlerinde badem, susam, incir, üzüm ve domates içerir. 1995 yılında çeşitli narenciye kırpma ile ekili yaklaşık 300 hektar alan vardı.
2011'de Suriye İç Savaşı'nın başlamasından bu yana, şehir asi milislerin eline geçti ve 2017'de Suriye Kurtuluş Hükümeti'nin merkezi oldu. İdlib Valiliği'ni Tahrir el-Şam ile birlikte kontrol etmektedir.
Suriye'nin büyük bir tarım merkezi olan İdlib bölgesi, aynı zamanda birçok "ölü şehir" içeren ve insan yapımı anlatımlar içeren tarihsel yapıtlar olarak oldukça önemlidir. Idlib, bir zamanlar güçlü bir krallığın başkenti olan Ebla antik kentini içermektedir. Nuhaše ve Luhuti antik krallıkları, bugünkü Valilik Bölgesi'nde Bronz ve Demir çağlarında ortaya çıkmıştır.
İdlib Türkiye için neden önemli?
İdlib'in, Türkiye'yle yaklaşık 130 kilometre sınırı bulunuyor. Rejimin İdlib'de ilerlemesi durumunda Hatay sınırında yeni bir göç dalgasıyla karşılaşma ihtimali, Türkiye'yi endişelendiren konuların başında geliyor. Bölgede sükunetin korunması, sivillere güvenli barınma alanı sağlıyor.
Öte yandan, TSK'nın İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi sınırları içerisinde 12 gözlem noktasının bulunması, İdlib'i daha da önemli bir yer haline getirdi.
Halihazırda İdlib'de muhaliflerin hakimiyetindeki alanın derinliği, çatışmaların Türkiye sınırından uzak tutulmasına imkan veriyor.