Ä°çkileri Red Bull-votka fetiÅŸleri marka felsefeleri pozitif olmak

1990'lı yıllardan itibaren büyük kentlerde hızla yaygınlaÅŸan club kültürü ve clubber'lar akademik araÅŸtırma konusu oldu. Ä°zmir'deki clubber'lar arasında yedi ay yaÅŸayan 9 Eylül Ãœniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Fırat Kutluk dinledikleri müzikten hayata bakışlarına kadar bu yeni alt kültürü inceledi. CLUBBER VE KIROBIR AYRIMIClub kültüründe yer alan, elektronik müzik dinleyen ve partilere gidenlere clubber adı veriliyor. Yaygın ÅŸekilde kabul gören bir prototipi var. YaÅŸ aralığı 16-40. ÇoÄŸu iyi eÄŸitim görmüş -ya da görmekte olan- haftada mutlaka birkaç kez dışarı çıkan ve deÄŸiÅŸik kulüplere giden, ideal tüketici olarak görülen, sık sık yurtdışına seyahat eden kiÅŸiler. Öğrenciler iyi okullarda okuyor, çalışanlar beyaz yakalı: doktor, avukat, mühendis, borsacı, biliÅŸimci, reklamcı, genç iÅŸadamları.İçki olarak bira ve viski, diyet kola ön sıralarda. Rakı içmek club kültürü içinde hiç olumlu karşılanmıyor. En gözde kokteyl Red Bull-votka. En gözde spor snowboard. FetiÅŸ markaları: Diesel, Energie, Miss Sixty ve Levi's Tab Collection. Ayakkabıda Puma ve Camper bir numara. Pozitif enerjiden sıkça söz ediliyor. Clubber olmanın gereklerini yerine getiremeyenlere ‘‘kırobır’’ diyorlar. Dans etmeyi bilmemek, partilere müzik dışında baÅŸka bir amaç için gitmek, rakı içmek, erkeklerin beyaz gömlek ve takım elbise, kadınların mini etek ve topuklu ayakkabı giymesi ‘‘kırobır’’ olmak için yeterli.NEREDEN ÇIKTI BU CLUB KÃœLTÃœRÃœ?Türkiye'de club kültürünün baÅŸlangıç tarihi 1993. Ä°stanbul'da Maslak 2019 adlı kulübün açılması ve ardından Radio 2019'un kurulması milat kabul ediliyor. Radyo programları, Ä°stanbul baÅŸta olmak üzere Ankara ve Ä°zmir'deki mekanlar, süreli yayınlar, maillist'ler, son yıllarda basında çıkan haberler yeni trendi belirledi. Club müziÄŸi ya da elektronik müzik olarak adlandırılan müziÄŸin Türkiye'de çok sayıda türü var: House, deep-house, trance, chill-out, garage, progressive, ambient, techno, tribal, jungle. Kimilerine göre bu bir alt kültür, hatta ilk gerçek alt kültür.CLUBBER’LAR VE 68 KUÅžAÄžIClub kültürü, Anadolu poptan protest akımlara deÄŸin bu ulusal kimlik sorununu yaÅŸayan gençliÄŸin yeni trendi. Nesnelerin bu alt kültürde bir tarz olma süreci çoktan belirlenmiÅŸtir, ‘‘clubber’’ olmanın gerekleri ve özellikleri tartışılmaktadır. Bir clubber bu kültürü şöyle tanımlıyor: ‘‘Clubbing ve clubber olayı gerçek bir altkültür. Sınırları az, rahat, apolitik, daha güzel bir dünya düzeni isteyen, paylaşımcı, aslında egemen kültür ne yapıyorsa onun tam tersini isteyen insanlarca benimseniyor. Clubber’lar bana biraz 68 kuÅŸağını anımsatıyor; daha özgürlükçü, daha rahat, daha çok eÄŸlenen, daha iyi/güzel insanlar. Bunun bu tarz müzik ve kullanılan drug'larla ilgisi olabilir çünkü ecstasy gibi drug'lar insana yüksek bilinç saÄŸlar. Bu drug kültürünü yok etmeye çalışan egemen kültür ise ne yazık ki bu drug'ları kullanan adamların bilinç düzeyi ve insan sevgisinin onda birine bile sahip deÄŸil. Ama egemen olan ne yazık ki o kültür.’’GELECEĞİN MÃœZİĞİClub müziÄŸi kimilerine göre 1980'lerin disco müziÄŸinin yeni versiyonu. Clubber'lara göre ise -ki çoÄŸu geçmiÅŸte rock, metal, hard-rock dinliyordu- geleceÄŸin müziÄŸi. Elektronik müzik genel anlamda synthesizer temelli. Özellikle 1970'lerden sonra geliÅŸmeye baÅŸladı. Brian Eno ve Kraftwerk'in yaptığı tarzın (ambient) öncüsü olarak John Cage gösteriliyor. Genel ifadeyle ‘‘elektronik müzik’’ ÅŸeklinde adlandırılsa da club müziÄŸi, ‘‘dans müziÄŸi, clubbing ve DJ müziÄŸi’’ olarak tanımlanabiliyor. DJ Bahadır BaÅŸaran'a göre elektronik müzik denmesinin nedeni teknolojinin özellikle son 10 yıl içindeki geliÅŸimi. BaÅŸaran, sampling teknolojisinin patlamasıyla birlikte müzik bilgisi olmayan gençlerin evlerinde müzik yapma olanağına kavuÅŸtuÄŸunu söylüyor.CLUBBING NASIL BÃœYÃœDÃœ? Kulübe gidip eÄŸlenme kültürü olarak açıklanan clubbing nasıl büyüdü? Bunu bir clubber şöyle anlatıyor: ‘‘Clubbing eskiden beri vardı aslında. Son zamanlarda bazı gazlamalarla ve temelsiz inÅŸaatlarla bir patlama yaÅŸadı. BundaRadyo FG 93.7'nin payı büyüktür. Türkiye'de o kadar güzel bir tüketim var ki her ÅŸeyde olduÄŸu gibi parayı verip DJ'i getirip misli misli para kazanacağını gören FG birçok ünlü DJ getiriyor, partiler düzenliyor, insanlar da trendden geri kalmıyor. Eskiden gençler metalciydi, o bitti ÅŸimdi dans ediyorlar, yarın baÅŸka bir ÅŸey olacak. Tüm dünyada ÅŸu an bir elektronik müzik akımı var, rock grupları bile DJ ekliyor gruplarına, haliyle Türkiye de bundan nasibini alacak. Aslında bu çıkış, birçok sektörü ticari yönden epey zengin etti. En azından Puma firması kırmızı ayakkabılarla epeyce ciro yapmış olmalı. Bunun yanı sıra küçük oyuncaklar satan dükkanlar da düdük, glostick ve benzeri ürünlerin üretimini artırdı. Hepimiz bu yeni kültüre bulaÅŸtık.’’CLUBBER GÃœLÃœMSERClubber'ların yüzlerindeki gülümseme her zaman belirgindi. Pozitif enerji denilen ÅŸeyin bu olup olmadığını merak ettim. Dans müziÄŸi olması mı bunun nedeni? Yani bir metalcide, bir punk'ta, bir rocker'da ya da bir grunge'da görmediÄŸim rahat yüz ifadesi mi? Ä°zmir'deki Kemik Club'ın iÅŸletmecisi ve Funky Business Productions'ın ortaklarından Haldun Demirhisar bu olguyu şöyle tanımlıyor: ‘‘Kimi tarzlar vardır insanlar acı çekmekten zevk alır, pis yerlere takılır, clubberlar titiz insanlar, temiz olsun, eÄŸlence keyifli olsun, hep keyif ve birlikte eÄŸlenme olgusu var. Bu birliktelikten de bir enerji doÄŸuyor elbette.’’PROFESÖR FIRAT KUTLUKClubber'lık bir alt kültürClub kültürünün gerçek bir alt kültür olduÄŸundan emin misiniz?- Eminim. AraÅŸtırmaya baÅŸlamadan önce ‘‘Olamaz, alt kültür olması için düzene karşı çıkması gerekiyor. Oysa ki bu çocuklar etliye sütlüye karışmıyor’’ diyordum. İçlerine girdikçe düşüncelerim deÄŸiÅŸti. Düzene karşı çıkmıyorlar ama kendi kurallarına göre yaşıyorlar. Bu yüzden club müziÄŸi bir alt kültürdür.AraÅŸtırmada clubber'lar size yardımcı oldu mu?- Evet clubber'ların, DJ'lerin ve iÅŸletme sahipleri ile organizatörlerin olaÄŸanüstü yardımlarını gördüm. Tüm sorularımı içtenlikle yanıtladılar. ÇoÄŸuyla görüşüyor, yazışıyorum. Kimi zaman partilere de katılıyorum.Clubber'lar incelenmeyi, kurcalanmayı pek sevmez. Tepki gösteren hiç olmadı mı?- Oldu. Bir gün bir clubber şöyle bir mail attı: ‘‘Sevgili Fırat arkadaşım, kalbini kırmak istemem ama neden anladığın, bildiÄŸin, sana daha yakın, dinlediÄŸin müzikle falan ilgili bir araÅŸtırma yapmıyorsun? BaÅŸarı ÅŸansın daha yüksek olmaz mı? Cesaretini kırmak gibi olmasın ama inan ki kendi yaÅŸamından bir ÅŸeyler seçersen çok daha derin ve anlamlı bir çalışma çıkarırsın. Mesela gece güneÅŸ gözlüğü takılıyorsa bir nedeni var. Sakız çiÄŸneyenler bir nedenden çiÄŸniyor ama ÅŸimdi bunları sana kimse anlatamaz burada. Çok ısrar ediyorsan yapabileceÄŸin en iyi ÅŸey Ä°zmir'de bu tür gece hayatı yaÅŸayan arkadaÅŸlarına (vardır umarım) 'etim sizin kemiÄŸim benim, beni dağıtın' diyerek kendini onlara teslim etmek, yaÅŸamak yani bu tür gece hayatını, ondan sonra daha kolay olur bu iÅŸler. Kolay gelsin.’’Peki sırada nasıl bir araÅŸtırma var?- Çok yakında hip-hop araÅŸtırmasına baÅŸlıyorum. Ama bu kez yanıma bir öğrencimi de alacağım. Â