Ä°çkalpakçı Çıkmazı’nda sanat

Meyhaneleri ve balıkçılarıyla tanınan Samatya semti, Ä°kinci Bahar adlı televizyon dizisiyle şöhreti yakaladı. O dönemde tarihi semte duyulan ilgi o kadar artmıştı ki, çekim mekanlarına günlük turlar bile düzenlenmiÅŸti. Dizi bitti, ama semte olan ilgi bitmedi. Ä°ki fotoÄŸrafçı, Kemal Cengizkan ve Dora Günel, Samatya'nın giriÅŸinde, 29 ahÅŸap evden oluÅŸan İçkalpakçı Çıkmazı'nda iki yıl süreyle çalışarak gündelik yaÅŸamın fotoÄŸraflarını çektiler. Gülay Kayacan, Ebru Soytemel ve Gamze Toksoy'dan oluÅŸan sosyolog ekibi de sokakta yaÅŸayan kiÅŸilerle söyleÅŸiler yaparak monografi ve sözlü tarih çalışması yürüttüler. Bütün bu sosyal-belgesel çalışma iki aÅŸamalı bir sergiye dönüştü ve ilk sergi İçkalpakçı Çıkmazı'nda 28 Eylül'de bir günlüğüne açıldı. Sokak sakinleri kendi yaÅŸamlarını siyah beyaz fotoÄŸraf karelerine yansıyan ÅŸekliyle gördüler bu sergide. Ä°ki yıl önce yeni doÄŸanlar yürümeye baÅŸlamış, aralarında ölenler olmuÅŸtu. Günün sonunda da fotoÄŸrafları duvarlarına asılmak üzere kendilerine verildi.Altmış adet siyah beyaz fotoÄŸrafın yer aldığı serginin ikinci aÅŸaması ise bugün saat 17.00'de Galatasaray'daki FotoÄŸrafevi'nde açılıyor. Sergiyle birlikte FotoÄŸraf Vizyon Yayınları tarafından bir de fotoÄŸraf albümü yayınlandı. Albümde fotoÄŸrafların yanı sıra yürütülen sosyolojik araÅŸtırmanın özet sonuçları da yer alıyor.Mahalle sakinleriyle yapılan söyleÅŸilerden çıkarılan sonuçlar, fotoÄŸraflara yansıyan görüntülerin arkasındaki dünyayı yansıtıyor. HER DÖRT KİŞİDEN ÜÇÜ Ä°STANBUL DIÅžINDA DOÄžMUÅžSokağın tarihini aktarabilecek sadece 80 yaşında bir erkek ve 70 yaşında bir kadın. Her ikisi de Bulgaristan'dan Ä°stanbul'a göç etmiÅŸler ve 1950'li yıllarda İçkalpakçı Çıkmazı'na yerleÅŸmiÅŸler. AraÅŸtırma kapsamında anket uygulanan toplam 29 kiÅŸinin dörtte üçünden fazlası Ä°stanbul dışında doÄŸmuÅŸ. Ä°lk iki sırada Mardin ve Malatya doÄŸumlular var. Onları Bitlis, Diyarbakır, Gaziantep, Erzurum, Kastamonu, Ä°zmir, NevÅŸehir ve Tokat doÄŸumlular takip ediyor.Dizi için geldiklerini sanmışlarKemal Cengizkan ve Dora Günel iki yıl önce sokağı belirleyip fotoÄŸraf çekimine baÅŸladıklarında sokak sakinleri, yan sokaklarda çeÅŸitli televizyon dizileri için kiralanan evler olduÄŸundan yeni dizinin de kendi sokaklarında çekileceÄŸini sanmışlar. Önce fotoÄŸraf çektirmek istemeyenler olmuÅŸ ama çekilen fotoÄŸrafların kendilerine verildiÄŸini görünce projeye katılanların sayısı artmaya baÅŸlamış. FotoÄŸraf sanatçısı Ali Cengizkan ‘‘amacımız görüntü avcılığı yapmak deÄŸildi, bu tür belgesellere devam edeceÄŸiz’’ diyor.BeÅŸ erkekten biri iÅŸsizİçkalpakçı Çıkmazı'nda erkeklerin yüzde 21'i uzun süredir iÅŸsiz. Yüzde 65'i ise sosyal güvencesi ve sürekliliÄŸi olmayan temizlik hizmeti, pazarlama ve pazarcılık alanlarında vasıfsız işçi olarak çalışıyor. Hane reisi olan erkeklerin yüzde 14'ü ise emekli. Sokaktaki eriÅŸkin kadınların yüzde 90'ı ev hanımı. Kalanı ise baÅŸta temizlik olmak üzere çeÅŸitli alanlarda vasıfsız işçi olarak ve hemen hepsi sigortasız olarak çalışıyor. Babaları iÅŸsiz olan, 11-17 yaÅŸlarındaki çocuklar Beyazıt ve Samatya civarında bulunan konfeksiyon, kundura ya da deri atölyelerinde haftalık 20-30 milyon liraya sigortasız olarak çalışıyorlar.Â