İç restorasyon izin bekliyor

Dış restorasyonu tamamlanan Galata Kulesi'nde iç restorasyon çalışmaları Koruma Kurulu'nun proje onayını bekliyor. Kurul ilk restorasyon projesini reddetmişti. Şimdi yeni projeyi inceliyor.

TARİHİ Galata Kulesi'nin dış yüzey restorasyonu tamamlandı. Önceki hafta, Büyükşehir Belediye Başkanı Ali Müfit Gürtuna ve Beyoğlu Belediye Başkanı Kadir Topbaş'ın da katıldığı bir törenle Galata Kulesi'ne yeni bir açılış yapıldı. Aslında, kulenin dış cephe restorasyonu bir kaç ay evvel tamamlanmış ama Gürtuna'nın yılbaşına kadar ‘‘100 temel atma ve açılış’’ projesi nedeniyle bugüne kadar bekletilmişti.

Gürtuna yaptığı konuşmada Galata Kulesi'nin içinin de elden geçirileceğini söyledi. Büyükşehir'in iç bölüm restorasyonuyla ilgili projesi 1 Numaralı Koruma Kurulu tarafından reddedilmişti. Kurula gönderilen yeni projenin ayrıntılarını Büyükşehir Belediyesi Yapı İşleri Daire Başkanı Yunus Balta'dan aldık.

Müze engeli aşılacak

Balta ‘‘Eski projede 'müze' ibaresi geçiyordu, ancak müze kurulabilmesi için Kültür Bakanlığı'ndan izin alınması gerekiyor,’’ diyor. Yeni projeden müze ibaresi çıkartılmış. Koruma Kurulu'na sunulan son projede, kulenin bir katı Galata'nın tanıtımı ile ilgili malzemenin sergilenmesi, bir katı da hediyelik eşya satışı ve çay, kahve servisi yapılacak şekilde düzenlenecek. Şu anda var olan paravanlar kaldırılacak. Yerine eski fotoğraf ve gravürlerde yer alan süslemeler yeniden yapılacak. Kuruldan onay alınırsa dış cephenin de aydınlatılması planlanıyor. Projeyi, dış cephe restorasyonunu yapan Pekerler şirketi üstlendi.

Kiracı sorunu sürüyor

Galata Kulesi'ndeki kiracı sorunu ise halen devam ediyor. Geçen haziran ayında kulenin restoran ve cafe bölümünün faaliyeti 'yangın tehlikesi' nedeniyle durdurulmuştu. Büyükşehir Belediyesi kulenin işletmeciliğini 35 yıldır sürdüren Kardeşler Ailesi'ni uzun süredir binadan çıkarmak istiyor ama bunu başaramıyordu. Son çare olarak kuleyi Beyoğlu Belediyesi'ne devretti. Henüz resmi işlemleri tamamlanmayan bu devir işlemi şu anda Beyoğlu Belediyesi Meclisi'nde inceleniyor.

Tüneller kapatıldı

İSTANBUL eski Belediye Başkanı Haşim İşcan döneminde geçirdiği restorasyon sonrası geçmişiyle tüm bağlantıları kopan Galata Kulesi'nin geçirdiği badireleri, çocukluğu gençliği Galata'da geçen ve restorasyonu yakından izleyen gazeteci Özkan Altıntaş ile konuştuk. Sanat tarihi eğitimi de gören Altıntaş, Galata Kulesi'nin şimdi üzeri örtülen tahliye tünellerini ve zindanlarını görebilen sayılı insanlardan.

- Restorasyon öncesi kule ve çevresi nasıldı?

1963'de burası çevresi arnavut kaldırımıyla çevrili, araçların geçmediği bir meydandı. Meydanda küçük bir kahve, aşağıda da bir gazino vardı. Kule, askeri amaçla gözetleme yapmak için kullanılıyordu. Turistler istediklerinde kuleyi gezebilirdi. Askerler çevreye bakmamız için bize de dürbinlerini verirlerdi.

- Kulenin içi nasıldı?

İçerde çepeçevre dönen taş merdivenler vardı. Yaşlı turistler yarısına kadar ancak çıkabilirdi. Kule belediyeye verilince onarıma başlandı. İçinde ne var ne yok hepsini soydular. Alan açmak için taş merdivenleri yok ettiler. Ahşaplar söküldü. Merdivenlerin kenarında işlemeli trabzanlar vardı. Çatının altında Osmanlı tekniğiyle yapılmış geçmeli çatı yapısı vardı. Balkonun çevresi yine ahşaptı. O otantik yapı bozuldu. Restorasyon yıllarca sürdü, bu sürede ziyarete açıktı.

- Kulede bilmediğiniz bölümlerle karşılaştınız mı?

Zeminde büyükçe bir kapak bulundu. Merdivenlerle aşağı inilen bir dehliz çıktı ortaya. İtfaiyicilerin yardımıyla dehlize indim. Askeri amaçla yapılmış kaçış tüneli olduğu söylendi. İçerde müthiş rutubetli bir rüzgar vardı. Tünelin nereye kadar uzadığını kimse araştırmadı.

- Restorasyondan sonra kule nasıl bir görüntü aldı?

Asansör yapıldı. İç duvarlar lambri kaplandı. Ama esas konu kat eklenmesi bence. Alta bir kafeterya, üste restoran ve en üste de gazino. Pencerelere pvc'ler konuldu. Merdivenler, katlar arası geçişler gecekondu gibi. Dışardan olmasa da içerden kimliksiz bir yapıya dönüştü.

- Restorasyon bittiğinde halk nasıl karşıladı?

Kule eğlence yeri olmuştu, giriş paralıydı. Galata Kulesi sadece İstanbul'un değil, dünyanın gözbebeği. Bunu niye gözardı ettiler, bilmem. Girişte, turistler için tarihçeyi anlatan bir yazı bile yok. ‘‘1453 yılında Fatih'e anahtarı teslim edildi’’ yazıyor sadece. Geçen gün Ennio Marricone'nin asistanı geldi, Galata'da dolaştık. ‘‘Her yer İtalya gibi’’ dedi. Kulenin ve Galata'nın gerçek kimliğine kavuşması lazım.