Hürriyet Bilim Kurulu yanıtlıyor: Şekeri fazla kaçırmak virüse davetiye

PROF. DR. MELİH US (Kalp Damar Cerrahi Uzmanı):

Diyabetin, COVID-19’a yakalanma riskini artırıp arttırmadığını henüz bilmiyoruz ancak hastalığa yakalandıktan sonra şeker hastalarında daha ağır seyretmekte olduğunu biliyoruz. Bu sebeple diyabetikler yüksek risk altında. Kronik iltihabi durum, artmış pıhtılaşma bozukluğu, savunma sistemi çökmesi ve virüsün direkt pankreasa saldırması şeker hastalarında COVID-19’un etkisini artırıyor. Korona tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar şeker ilaçları ile etkileşime girebiliyor. Örneğin Türkiye’de de kullanılan sıtma ilacının, ani şekeri düşürme gibi etkileri olabiliyor. Şeker hastaları lütfen Ramazan Bayramı’nda da diyetlerine dikkat etsinler çünkü şeker yüksek olduğunda savunma sistemi de iyi çalışmadığı için virüse yakalanma olasılığı artıyor. Diyabetiklerde diğer önemli problem; virüs sinsi olarak damarlara zarar vermekte. Bu sebeple stent ve bypass uygulamaları gündeme gelmekte. Eğer şeker düzenli gidiyorsa damar tutulumu az oluyor. Bir de şekeri olmayan ama ‘ara diyabet’ dediğimiz hasta grubumuz var. Eski yaklaşımda bu hastalarda şeker iyice çıktıktan sonra tedaviye başlanırdı ama yeni yaklaşım erken diyet ve ilaç başlamak.

HAPŞIRIKTAN KORKUN

Yahya ÖZTÜRK soruyor:

Erzurum’da bulunduğum yerde aralıksız yağmur yağıyor... Yağmurun COVID-19’e etkisi olur mu? Virüs rüzgâr veya yağmurla seyahat edebilir mi?

PROF. DR. DERYA ULUDÜZ (Cerrahpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi):

Dünya Sağlık Örgütü raporlarına göre COVID-19, ağırlığı nedeniyle havada durmaya uygun değil. Havada kalamadığından rüzgâr veya yağmur ile yayılması için de kanıtlar yoktur. Ancak 1.8 metre sosyal mesafeyi korumak önemli çünkü önünüzdeki veya etrafınızdaki enfekte kişi öksürdüğünde veya hapşırdığında küçük damlacıklar şeklinde yayılır. Bu damlacıklar çok yüklüdür. Uzağa seyahat edemeyerek hızlıca yere düşerler. Rüzgâr ciddi bir risk oluşturmazken enfekte olmuş yüzeyler oluşturabilir. Enfekte olmuş alanlara elle dokunduğunuzda ağız ve burun yolu ile bulaşabilir. Sadece maske takmak, bu yüzden tek başına sizi korumayacaktır.

BAĞIŞIKLIK NE ÇOK ZAYIF NE ÇOK KUVVETLİ OLMALI

Cem ÇATAR soruyor:

Hastalığın belirtilerinin ve şiddetlerinin kişiden kişiye değiştiğini görüyoruz. Sebebi insan vücuduna giren virüs miktarı mı, yoksa kişinin genel (yaş, bağışıklık sistemi) sağlık durumu mu? Bilinen başka sebepler var mı?

PROF. DR. ZAFER KURUGÖL (Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı):

Her ikisi de. Ayrıca başka faktörler de var; mesela virüsün miktarı. Yakın temasta daha fazla virüs alırsınız. Virüsün 20’den fazla alt tipi var. Bunların güçleri arasında farklılıklar söz konusu. Kişinin direnci ve yaş faktörü de çok önemli. Kişi ne kadar gençse, hastalığın ağır seyretmesi riski o kadar az oluyor. Bağışıklık yanıtını kişinin yaşı ve diyabet veya hipertansiyon gibi risk faktörlerinin olması etkiliyor. Risk faktörleri hastalığın daha ağır seyretmesine sebep oluyor. Kişinin bağışıklığının ne çok güçlü ne çok zayıf olmasını istiyoruz. Eğer bağışıklık çok güçlü olursa, vücudun verdiği cevap da çok güçlü olur ve akciğerler başta olmak üzere tüm organlar zarar görebilir. Ağır hastalığa, virüsün kendinden çok, yol açtığı olumsuz bağışıklık tablosu ve bunun sonucu gelişen ARDS (akut respiratuar stres sendromu) denen akciğer ve organ zararı sebep oluyor. Vücut, virüsü öldürmeye çalışırken kendine zarar veriyor. Entübe hastaların çoğunun bağışıklık sistemi uygunsuz. Bağışıklık sisteminizin uygun olması için sebze, meyve, C ve D vitamini almalısınız ama bunun dışında bağışıklık sistemini güçlendirdiğini iddia eden takviye ilaçlar yarar yerine zarar getirebiliyor.

SİZ SORUN HOCALAR YANITLASIN

Alanında uzman, çok değerli hocalardan oluşan Hürriyet Bilim Kurulu, her gün koronavirüs ve salgınla ilgili sorularınıza cevap veriyor. Sorularınızı hurriyetbilim@hurriyet.com.tr adresine veya 0 530 054 44 84 numaralı WhatsApp hattına isim ve soyisminizi yazarak yollayabilirsiniz.