Hürriyet Bilim Kurulu yanıtlıyor: Kafeler için 5 kural

PROF. DR. BARIŞ OTLU (Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Başkanı):

1) Şu ana kadar gıdalarla koronavirüs bulaşının gerçekleştiğini gösteren bir çalışma bulunmamaktadır. Buna rağmen tüm dünyayı etkileyen yeni bir virüsle karşı karşıya olduğumuzu unutmamalıyız. Her zaman hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. Bu sadece koronavirüs için değil norovirüs, rotavirüs ve hepatit A gibi gıda kaynaklı bulaşabilecek birçok hastalığın bulaşının önlenmesi açısından da önemlidir.

2) Kafe ve barlar açıldıktan sonra en çok dikkat edilmesi gereken nokta her zaman altı çizilen sosyal mesafenin korunmasıdır.

3) Pişmemiş gıdaların tüketimi konusunda dikkatli olunması gerekmektedir.

4) Amerika Gıda ve İlaç Dairesi’nin (FDA) 17 Mart tarihli raporunda; restoranlarda yemek servisi ve hazırlığında çalışan kişilerin yiyecek hazırlamadan önce ve sonra ellerini sık sık yıkamaları önerilmektedir.

5) Ortak servis gereçlerine (tuzluk gibi) dokunduktan sonra da ellerin yıkanması gerekmektedir.

NORMALLEŞME STRESİ BASTI

Ecehan KOÇBAŞ soruyor:

Normalleşme, normalleşme deniyor da bu kadar zaman sonra normalleşme sürecine kendimi nasıl adapte ederim? Dışarı adım atar atmaz stres ve panik içindeyim; ne bakkala ne başka yere gidebiliyorum...

PROF. DR. ARİF VERİMLİ (Psikiyatrist):

Stresli, kaygılı ve takıntılı biriyseniz adımınızı dışarı attığınız gibi stres ve kaygınızın artması çok doğal. Bu dönemde kaygısız kişilerin de kaygı içerisinde olması çok doğal. Ne bakkala ne daha uzağa bir anda gidemezsiniz. Ama bir yerden de kontrollü olarak hayata dönmek zorundayız. Kendinizi maske, eldiven, dezenfektan ve 1,5 metre mesafe kuralı önlemi alarak sokağa bırakın, maruz bırakma terapisi böyle bir şeydir. Önleminizi alın ve kendinizi zorlayın. Gittikçe alışacaksınız. Gerektiğinde psikiyatrik tedaviyle profesyonel yardım içinde daha rahat bir şekilde dışarı çıkabilirsiniz.

VİRÜS MORLUĞA SEBEP OLABİLİR

Hasan YEŞİLDERE soruyor:

55 yaşındayım. 10 gün önce korona tanısı koyuldu ve evde ilaçlarımı kullanıyorum. Ancak son iki gündür ayaklarımda yer yer morluklar başladı. Bu şikâyetler ilaçların yan etkisi olabilir mi?

PROF. DR. DERYA ULUDÜZ (Cerrahpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi):

İlaçların bilinen bu tip bir yan etkisi yoktur. Ancak koronavirüsle, kan pıhtılaşma maddeleri yükselebiliyor ve bu artış damarlarda tıkanıklıklara yol açabiliyor. Özellikle yakın zamanda tarif ettiğiniz vücutta kol ve bacaklarda morluklar bildirilen hastalar mevcuttur. Yakınmalarınız küçük kılcal damarlarda tıkanıklık sonucu gelişmiş olabilir. En kısa zamanda sizi takip eden hekiminize bu durumu bildirmeniz ve gerekirse bir kan sulandırıcıya başlanması uygun olacaktır.

2 MİLYON TEST

Kadir ÇELİKOK soruyor:

Sokağa çıkma yasağı olan günlerde ilan edilen 35 ve 40 bin bandındaki testler kimlere yapılıyor? 

PROF. DR. NECMETTİN ÜNAL (Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon ve Yoğun Bakım Uzmanı):

Bu bilgiler sadece Sağlık Bakanlığı’nda var ve bildiğim kadarıyla açıklanmıyor. Benim yorumum; testler başlangıçta ağırlıklı olarak hastanelere başvuranlara yapılıyordu. Daha sonra filyasyon çalışmaları esnasında görülen hastalara da yapıldığı beyan edildi. Bugüne kadar yapılan toplam test sayısı 2 milyona yaklaştı. Ancak oransal olarak ne kadarının hastanelerde ne kadarının sahalarda yapıldığını bilmiyoruz. Sokağa çıkma yasağı günlerinde yapılmış testler de muhtemelen o gün hastanelere başvuran hastalara ve filyasyon çalışması yapıldıysa (kuvvetle muhtemel) orada görülen hastalara yapılmıştır.

SİZ SORUN HOCALAR YANITLASIN

Alanında uzman, çok değerli hocalardan oluşan Hürriyet Bilim Kurulu, her gün koronavirüs ve salgınla ilgili sorularınıza cevap veriyor. Sorularınızı hurriyetbilim@hurriyet.com.tr adresine veya 0 530 054 44 84 numaralı WhatsApp hattına isim ve soyisminizi yazarak yollayabilirsiniz.