Hürriyet Bilim Kurulu yanıtlıyor: AVM çalışanları ne yapsın?

PROF. DR. NECMETTİN ÜNAL (Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon ve Yoğun Bakım Uzmanı):

El dezenfektanını usulüne uygun kullandıktan sonra askıdaki giysilere dokunmak problem oluşturmaz. Kabinde deneme yapılan giysilerin sonrasında kaç saat kaldırılacağı ile alakalı net bir yanıt yok. Maske kullanımında 3-4 gün kullanmamak gerektiğini biliyoruz. Elbiseler için ise böyle bir süre ile alakalı bilgim yok. Ancak Sağlık Bakanlığı’nın yönergesinde bu tür elbiselerin UV lambalar ile temizlenebileceği ifade edilmiş durumda. UV lambalarının insan göz ve cildine yönlendirilmemesi gerektiği bilgisini de vermek isterim. Koronavirüs 70 derece altında 30 dakikada etkisiz hale gelmektedir. Bu bilgi N95 maskelerin yeniden kullanımı için steril edilmesi ile alakalı çalışmalardan yorumlanmıştır. UV ile dezenfeksiyon için elbiseleri UV kaynağına yakın olarak asarak bırakmak suretiyle yapılmakta. Bunun için ayrı bir odacığın organize edilmesi ve uygun UV lambalarının kılavuzlarında belirtildiği şekilde kullanılması gerekmekte. Çalışanlarınızı korumak için bilinen önlemleri almanız yeterlidir; maske, siperlik, sosyal mesafe, el hijyeni (su ve sabun ile yıkama veya alkol bazlı antiseptiklerin kullanımı), eldiven kullanımı (ancak eldivenin kirlendiği düşünüldüğünde, ya da kontamine alanlara dokunulduğuna usulüne uygun şekilde değiştirilmesi gereklidir; aksi takdirde eldiven yanlış bir güvenlik hissi ile sakıncalı bile olabilir), müşterilere maske kullandırılması, yüzeylerin gün içinde antiseptikler ile silinmesi, yeterli ortam havalandırılması (mümkün ise %100 taze hava ile).

İNTERNETTE BAŞIBOŞ BIRAKMAYIN

Meryem KILINÇ soruyor:

Hocam 14 yaşında bir çocuk annesiyim. Okullar olmadığı için ders dışında çocuğumla kaliteli vakit geçiremiyorum. Benimle sohbet etmek istemiyor. Bütün gün odasında internette. Nasıl yaklaşmalıyım?

PROF. DR. ARİF VERİMLİ (Psikiyatrist):

Ergenlik döneminin orta dönemi dediğimiz 14-17 yaş arası gençler, anne ve babalarına karşı genellikle soğuktur. Dış dünya ve arkadaşları ön plandadır. Bu dönem aynı zamanda ileride görülecek psikiyatrik rahatsızlıkların ilk belirtilerinin görüldüğü dönem olması itibariyle dikkatli gözlemlenmelidir. İnternette ne izlediğini, kimlerle görüştüğünü, ne oynadığını, ne yazıştığını takip edin çünkü uyuşturucu madde satıcıları, terör örgütleri ve hebefililer (ergen cinsel istismarcıları) bu dönem özelliklerinden çok yararlanırlar. Çok başıboş bırakmayın. Korona sürecinden sonra psikiyatrik yardımla aile içi sorunlar düzelir.

MUTASYONA UĞRUYOR

Billur ÇALIŞKAN soruyor:

Dünyanın çeşitli yerlerinden (Avrupa, ABD, Çin) koronavirüsle ilgili çalışmalar ve sonuçlar duyuyoruz; mutasyonları, etkileşimleri, vs… Bugüne kadar Türk laboratuvarlarından çıkmış, yayınlanmış bir araştırma sonucu veya makale var mı? 

PROF. DR. AYNUR EREN TOPKAYA (Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Tıbbi Mikrobiyoloji Uzmanı):

Ülkemizde bu konuda henüz Halk Sağlığı Kurumu dışında hiçbir üniversite laboratuvarına çalışma yapma izni verilmedi. Yalnız Sağlık Bakanlığı’na bağlı Halk Sağlığı Laboratuvarı virüsle ilgili genetik çalışmalar yapabiliyor, ancak onlar da verilerini Türkiye’deki bilimsel çevrelerle paylaşmıyor. Uluslararası bazı kurumlarla paylaşıyorlar. Bu verilere göre ülkemize giren virüs yoğun olarak Suudi Arabistan kökenli ve mutasyona uğruyor.

ALERJİK ASTIMLILAR DİKKAT

Mesut KOÇBEY soruyor:

Hocam, ben 40 yaşındayım. Kamuda güvenlik personeliyim. Alerjik astım sorunum var. Belli dönemlerde ‘inhaler ilaç’ kullanıyorum. Alerjik astım kronik bir hastalık mıdır acaba? Mevsimsel alerjik nezle (polen alerjisi) riskli midir?

PROF. DR. İSMAİL BALIK (Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi):

Alerjik astım kronik bir akciğer hastalığıdır. Ama kontrol altındaysa ve ileri safhada değilse COVID-19 için risk oluşturmaz! Polen alerjisi de COVID-19 için ek risk oluşturmaz.

SORUN HOCALAR YANITLASIN

Alanında uzman, çok değerli hocalardan oluşan Hürriyet Bilim Kurulu, her gün koronavirüs ve salgınla ilgili sorularınıza cevap veriyor. Sorularınızı hurriyetbilim@hurriyet.com.tr adresine veya 0 530 054 44 84 numaralı WhatsApp hattına isim ve soyisminizi yazarak yollayabilirsiniz.