Hükümet Struma için özür dilesin

Panama bandıralı gemide 70 yıl önce, 24 Şubat 1942 tarihinde ölenler için yapılan anmaya, aralarında işadamı İshak Alaton, Struma faciasının anlatıldığı “Serenad” kitabını yazan sanatçı Zülfü Livaneli ve Türk Musevi Cemaati Başkanı Sami Herman’ın da bulunduğu 20 kişi katıldı. 1 dakikalık saygı duruşunun yapıldığı törende konuşan İshak Alaton, O dönem 15 yaşında olduğunu belirterek, şunları söyledi: “Kızılay göstermelik yardımda bulundu. Ekmek çuvallarını gemiye taşıdım 2-3 gün boyunca. Esas yardımı İstanbul’da yaşayan Musevi cemaati organize etti. Babam da yardım komitesindeydi. 2 ay boyunca oradaki insanların hayatta kalması için çalıştık. Kimseye haber verilmeden geminin halatları kesilerek o günün hükümeti tarafından yüzlerce kişi ölüme terk edildi. Bilerek yaptılar. Bilinçli bir cinayetti. Ankara’nın emir verdiği bir cinayetti. Dün (önceki gün) Almanya’da Alman Başbakanı Angela Merkel, Neo-Naziler tarafından öldürülen 8 Türk için resmen özür diledi. Biz de bu trajedi nedeniyle Türk hükümetinin özür dilemesini bekliyoruz. Bu bir erdemdir. Ya Ankara’dan ya da o dönemdeki hükümetin bugünkü temsilcilerinden biri çıkacak ve o gün adına özür dileyecek. Demeliler ki ‘Evet bu bizim omuzlarımızdaki bir cinayettir. Biz bunun yükü altında daha fazla ezilmek istemiyoruz ve özür diliyoruz.’ Türkiye’nin özür dileme cesaretini gösterebilmesi lazım artık. Bunu yapabildiği takdirde Türkiye arınacak ve yükselecek. Biz özür dilemeyi bilmeliyiz. Geçmişimizle artık barışmalıyız. İnsan olalım.”
Kadınlar ve çocuklar
Çoğunluğu kadın ve çocuk Romen Yahudilerini taşıyan gemi aralık ayında İstanbul’a gelip Sarayburnu açıklarında demir attı. Struma kömür taşıyan bir gemiden, yolcu gemisine çevrilmiş ve motoru da batan bir gemiden sökülerek monte edilmişti. Geminin yolcu kapasitesi 200 kişi iken, ilave edilen banklarla bu kapasite 750 kişiye çıkarılmıştı. Gemide 4 banyo küveti ile sadece bir tuvalet bulunuyordu. Yolcular, antisemitizmin kol gezdiği Romanya’dan kaçabilmek için biner dolar ödeyip gemiye binmişlerdi. Gemi yolda sık sık arızalanarak İstanbul’a ulaşabilmişti. İngiliz hükümetinin gemiyi Filistin’e kabul etmeyeceğini bildirmesi üzerine, Türk yetkililer gemiden hiç kimsenin çıkmasına izin vermemiş, Vehbi Koç’un araya girmesiyle sadece 4 kişilik bir aile özel izinle gemiden çıkabilmişti. 23 Şubat 1942 günü Struma gemisi, geldiği liman olan Köstence’ye iade edilmek amacıyla, motorları bozuk olduğu için römorkörler eşliğinde çekilerek, Karadeniz’de kaderine terk edildi. Başıboş Karadeniz’e bırakılan Struma, 24 Şubat 1942 günü 09.00 sıralarında bir denizaltıdan atılan torpille batırıldı. Batan gemiden olaydan 24 saat sonra, sadece 20 yaşında David Stoliar adında bir yolcu kurtarıldı. Kıyıya sadece 4 ceset vurdu.