Hukukçular: Onama kararı anayasa ihlalidir

CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu’nun, 24 Haziran’da yeniden milletvekili seçildiği gerekçesiyle yargılamasını durdurmayan Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin cezayı onayarak infazını milletvekilliği sona erinceye kadar durdurması yeni bir tartışma yarattı. Enis Berberoğlu’nun avukatı Yiğit Acar, Hürriyet’e “Bu karar Anayasa ihlalidir. Milletvekili dokunulmazlığı, hak arama özgürlüğü ve adil yargılanma hakkına aykırıdır. Anayasa Mahkemesi’ne hak ihlali başvurusu yapıp yargılamanın yenilenmesini talep edeceğiz” dedi.

Eski İstanbul Barosu Başkanı Turgut Kazan da “Bu onama kararı Anayasa ihlalidir. Zaten onama kararı, Berberoğlu’nun milletvekilliğinin düşmesi anlamına geliyor. Tahliye haberleriyle gizleniyor” dedi ve özetle şu değerlendirmeleri yaptı:

MİLLETVEKİLLİĞİ DÜŞER
“Önümüzde yazılı bir karar yok. Ancak, kamuoyunda milletvekilliği sona erene kadar tahliye değerlendirmesi yapılıyor. Yargıtay kararında bunun yer alıp almadığını bilmediğimiz için Anayasa’nın 76, 83 ve 84. maddesine göre yorum yapmak gerekir. Anayasa’nın yasama dokunulmazlığını düzenleyen 83/3. maddesi diyor ki, ‘TBMM üyesi hakkında, seçiminden önce veya sonra verilmiş bir ceza hükmünün yerine getirilmesi, üyelik sıfatının sona ermesine bırakılır; üyelik süresince zamanaşımı işlemez’. Ancak bu düzenleme 76. maddedeki milletvekilliği seçilebilme koşullarını kaldırmayan örneğin 6 aya kadar mahkûmiyet gibi kararlar için geçerlidir. Yargıtay’ın Berberoğlu’nun 5 yıl 10 aylık mahkûmiyetini onayan kararı ise Anayasa’nın 76. maddesine göre milletvekili seçilme yeterliliği kaldıran bir karardır. Böyle bir kararla mahkûm olan insan milletvekili seçilemez. Anayasa’nın 84/2 maddesi kapsamında Berberoğlu kararı Genel Kurul’da okunur ve milletvekilliği de düşer. Siyasal iktidara adeta bir çeşit CHP’yi teslim almaya dönük imkân doğuyor. Cezanın onamasıyla Sayın Berberoğlu Anayasa’ya göre milletvekili seçilme koşullarını yitirmiştir.

Ben her ne kadar onama kararının Anayasa’nın ihlali olduğunu düşünen bir hukukçu olsam da ‘Meclis Başkanı’na bunu okuma’ diyemem. Anayasa’yı yok sayamam.

DOKUNULMAZLIK YOK SAYILDI
Yargıtay 16. Ceza Dairesi en başında, Anayasa’nın 83. maddeyi uygulayarak durdurma karara vermeli ve Berberoğlu’nu tahliye etmeliydi. Anayasa’nın dokunulmazlık maddesi süs olsun diye konulmamıştır, yargı da buna uymalıydı. Geçici 20. maddeye maruz kalan tüm milletvekilleri yönünden Yargıtay kararı bir yeni içtihat oluşturmuştur. Kaç tane benzer milletvekili var bilmiyorum ama geçici 20 ile dokunulmazlığı kaldırılan diğer vekiller yönünden de aynı süreç yaşanacaktır. Onama kararıyla Anayasal parlamento dokunulmazlığı açıkça yok sayılmıştır. Bu, Anayasa’nın ihlalidir.”

VEKİLLİĞİ DÜŞERSE NE OLACAK?
YARGITAY, Berberoğlu’nun 5 yıl 10 aylık mahkûmiyetini onama kararını beş ay gibi kısa sürede verdi. Gerekçeli karar tamamlanıp TBMM’ye gönderildikten sonra Genel Kurul’da daha önce HDP’lilere yapıldığı gibi okunursa, Berberoğlu’nun milletvekilliği düşecek. TBMM Genel Kurul’da kararın okunup okunmaması konusundaki takdir belirleyici olacak. AK Parti ve MHP, bu yönde bir irade oluşturursa, Berberoğlu’nun durdurulan infazı yeniden başlayacak. 15 ay 6 gün cezaevinde kalan Berberoğlu yeniden vekil seçilmeseydi ve üniversiteyi de kazanmasaydı kapalı cezaevinde kalacağı süre 6 ay 6 gün olarak hesaplanıyordu. Ancak cezaevinde Koç Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nü kazanıp kaydını yaptıran Berberoğlu, vekilliği düşerse bu kez kapalı değil açık cezaevinde kalacak. Sabah okuluna gidebilecek, akşam açık cezaevine dönecek.

İLK ÖRNEK İÇTİHAT
YARGITAY 16. Ceza Dairesi, Berberoğlu hakkındaki davanın ‘yeniden milletvekili seçilmesi nedeniyle durması’ talebini reddetmişti. Yargıtay bu defa Anayasa’nın 83/3. maddesi uyarınca milletvekilliği sona erinceye kadar Berberoğlu’nun cezasının infazının durdurulmasına ve tahliyesine hükmetti. Böylece, daha önce örneğine çok rastlanmayan bir örnek karar oluştu. Yargıtay, dokunulmazlığı kaldırılan vekilin yeniden dokunulmazlık kazansa da eski dosyalardan yargılanabileceğine, ancak mahkum olması durumunda infazın vekilliğin bitimine erteleneceğine hükmetmiş oldu.