Hitit surları hayat bulacak

Hititlerin baÅŸkenti Çorum'un BoÄŸazkale ilçesi, HattuÅŸa Ören yerinde, kerpiçten yapılmış 2 Hitit surunu ortaya çıkarmak için gereken 50 bin kerpiç tuÄŸlanın, 14 bini yapıldı.Alman Arkeolog Jürgen Seeher baÅŸkanlığındaki kazı ekibi, bölgedeki kazıların bu yılki bölümünü tamamladı. Ekip, AÅŸağı Åžehir bölgesindeki kerpiçten yapılmış 2 orijinal Hitit surunu ortaya çıkarmak için gereken 50 bin tuÄŸlanın, 14 binini üretti. Su, saman ve toprak karışımından üretilen kerpiç tuÄŸlalar, 45 X 45 boyutlarında, 12 metre yüksekliÄŸinde ve 30 kilogram ağırlığında bulunuyor.  Alman Arkeolog Seeher, 3 yıl içerisinde AÅŸağı Åžehirde 70 metre uzunluÄŸunda bir alanda Hitit surunu ayaÄŸa kaldırmaya çalıştıklarını belirterek, "Bu yıl 50 işçi, 15 öğrenci ve uzmanla birlikte 14 bin civarında kerpiç tuÄŸla ürettik. 9-10 metre yükseklikte olacak surların yapımını 2005 yılına kadar tamamlamayı hedefliyoruz" dedi.  "Hitit Surlarını AyaÄŸa Kaldırma Projesi"nin Çorum'un turizmini canlandıracağını belirten Seeher, "Bölgede görkemli bir sur ortaya çıkarılacak. Bu çalışma bizim için deneysel arkeoloji olacak. 3 bin 500 yıl önce Hititler 6,5 kilometrelik bir alanı tamamen bu surlarla kaplamışlar. Yaptığımız kaba hesaplara göre, bu alanın tamamını surlarla kaplamamız 10 milyon euroya malolur. Bu nedenle 70 metrelik bir alanda bunu yapacağız.  Çalışmalar sayesinde, Hititler'in o dönemde 6,5 kilometrelik alanısurlarla kaplamak için ne kadar zaman ve insan gücü harcadıklarını ortaya çıkarabileceÄŸiz. Bu surların yapılması kolay deÄŸil. Kerpiç, kötü hava ÅŸartlarında eridiÄŸi için belirli dönemlerde üretim yapılabiliyor. Buradan Hititlerin kerpiç üretiminde yalnızca iki ay çalışabildiklerini öğrendik. Çünkü o günden bu güne iklim ÅŸartları deÄŸiÅŸmedi. Ayrıca, surlar sürekli bakım istiyor. Kerpiçleri korumak için neler yapılabileceÄŸini ve Hititlerin kullandığı yöntemleri de araÅŸtırıyoruz. 1 çukur kerpiçten ortalama 200 adet tuÄŸla üretiliyor. Ve 10 ton su gerekiyor. Bölgede yakın su kaynakları yok. Hititlerin o dönemde kerpiç üretimi için bölgeye nasıl su getirdikleri de ayrı bir araÅŸtırma konusu" diye konuÅŸtu.       MODERN HÄ°TÄ°T EVLERÄ° Jürgen Seeher, bu yıl yeni bir alanda kazı çalışmalarına baÅŸladıklarını ve Yukarışehir batı kısmında bir Hitit yerleÅŸim merkezibulduklarını söyledi.  HattuÅŸa'daki kazılarda hep dini ve resmi yapıların ortaya çıkarılması nedeniyle bölgede sadece üst düzey insanların yaÅŸadığı, halkın yaÅŸamadığına yönelik teoriler olduÄŸunu hatırlatan Seeher, bu teorileri çürütmek amacıyla yeni alanlarda kazı çalışmaları yaptıklarını kaydetti.  Seeher, yeni kazdıkları alanda konut mimarisi ile karşılaÅŸtıklarını belirterek, şöyle konuÅŸtu:  "Yeni kazmaya baÅŸladığımız bölgede Hitit dönemine ait iki ayrı tabaka ortaya çıkarttık. Birisi askeri amaçla yapıldığını tahmin ettiÄŸimiz bir yapı, ikincisi de bir ev. Henüz tamamen açılmadı. Halka ait bir ev olduÄŸunu düşünüyoruz. Ev içerisindeki odalardan birinde birbanyo ortaya çıkarttık. Kireç tabanlı banyoda bir küvet ve su borusu bulduk. Bu 3500 yıl önce Anadolu topraklarında yaÅŸayan Hititler'in bugünkü Anadolu köylerinden daha geliÅŸmiÅŸ bir yaÅŸam sürdürdüklerini ortaya çıkarıyor. Bugün birçok Anadolu köyünde ev içerisinde banyo bulmak mümkün deÄŸildir."  Seeher, bu yılki kazı çalışmalarında M.Ö 13. yüzyıla ait çeÅŸitli mühür baskıları, bronz mızrak uçları, bronz kama, bol miktarda çanak, çömlek, bakır üretiminde kullanılan potalar ve istiridye kabukları ortaya çıkardıklarını belirterek, "Buluntular bölgede bakır-bronz atölyesi varlığını gösteriyor. Ayrıca, istiridye kabukları bölgede istiridye yenildiÄŸini gösteriyor. Ä°stiridye bir deniz ürünü. Buraya yaAkdeniz ya da Karadeniz'den getirilmiÅŸ olabilir. Çünkü istiridye, iyi bir paketlemeyle 24 gün hayatta kalabiliyor" dedi.  Â