Hırsız doktorlar

Türkiye'yi, dünyaya rezil ettiler

Çukurova ve Osmangazi üniversitelerinden 8 doktor, yabancı meslektaşlarına ait makaleleri kendi eserleriymiş gibi yayınlayınca, suçüstü yakalandı. 2 dergi tarafından teşhir edilen doktorlar, bilimsel hırsızlıkla suçlandılar. Dergilerde isimleri geçen doktorlar şunlar: M. İpek Cingi, E. Cingi, Y. Aktan, A. Başaran, Okan Dalyan, Haluk Demiryürek, Fatih Kaya ve Bülent Belevi.

TÜRKİYE'de bir çok dalda son derece başarılı bir seyir izleyen bilimsel araştırmaların imajı, birkaç bilimsel hırsızlık (intihal) yapan üniversite hocası yüzünden zedelendi. Yabancı bilim adamlarına ait makalelerin bir bölümünü makaslayarak kendi eserleriymiş gibi ve kendi imzalarıyla yayınlayan bu ‘utanmaz hocalar’ın intihalleri dünyanın birçok ülkesinde çeşitli başarılara imza atan diğer Türk bilim adamlarının çalışmalarıyla tam bir tezat oluşturdu ve onların çabalarına gölge düşürdü.

UTANMAZLAR

İşte, bu utanmaz hocaların son marifetlerinden bazıları: Avrupa'nın önde gelen iki bilimsel yayını, Çukurova ve Osmangazi Üniversiteleri'nde görevli sekiz hocayı ‘intihalcilikle’ ve ‘intihal teşebbüsünde bulunmakla’ suçladı, ileride bu kişiler tarafından gönderilecek olan hiçbir çalışmanın ve yazının yayınlanmayacağını duyurdu. İlk olay 1997'de yaşandı. Edinburgh'ta 1997'nin 13-15 Mayıs günleri arasında toplanan, ‘İlaç kullanımı Uluslararası Kongresi’ne Türkiye'den de bilimsel bir bildiri gönderildi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi'nde görev yapan Prof. Dr. M. İpek Cingi'nin başkanlığındaki bir grup tarafından hazırlanan ve ‘Suda Eriyen E Vitaminleri’ni konu alan bildiride Prof. Cingi'nin yanısıra aynı üniversitede görev yapan E. Cingi, Y. Aktan ve A. Başaran'ın da isimleri vardı. Eskişehir'den gönderilen bildiri, dünyanın çeşitli ülkelerinden yollanan diğer bildirilerle birlikte konferans öncesinde ‘Avrupa Farmakoloji Bilimleri Dergisi’nde yayınlandı. Ancak konferans sırasında ortalık karıştı ve dört Türk bilim adamının imzasını taşıyan bu bildirinin bir bölümünün çalıntı olduğu anlaşıldı. Osmangazi Üniverstesi'nin hocaları, T. Chang, L. Z. Benet ve M. F. Hebert adlarındaki üç bilim adamı tarafından aynı konuda 1996 Mart'ında yayınlanmış olan makalenin bir bölümünü makaslamış ve Edinburgh'daki kongreye kendi çalışmalarıymış gibi göndermişlerdi. Kongrenin intihali bütün yönleriyle ortaya çıkartmasından sonra Avrupa Farmakoloji Bilimleri Dergisi'nde Türkiye'deki bilimsel araştırmalar açısından utanç verici bir açıklama yayınladı. Derginin editörlüğünü yapan Prof. Hans Junginger ile Prof. Gerard Mulder'in imzalarını taşıyan bildiride ‘‘Türkiye'deki Osmangazi Üniversitesi'nde görevli olan İ. Cingi, E. Cingi, Y. Aktan ve A. Başaran isimli kişiler açık bir intihal yapmışlardır. Avrupa Farmakoloji Bilimleri Dergisi, ileride bu kişiler tarafından gönderilecek olan hiçbir çalışmayı ve yazıyı yayınlamama kararı vermiştir’’ denildi. İntihal olayının Türkiye'deki eczacılık fakültelerinde de duyulması üzerine Türk Farmakoloji Derneği'nin yöneticileri, Prof. Dr. İpek Cingi'nin dernekten istifa etmesini istediler ve Cingi 1997'nin 22 Eylül günü dernek üyeliğinden ayrıldı.

SUÇÜSTÜ

Türk bilim adamlarını Cingi ve arkadaşlarının neden oldukları skandalın etkisinden kurtarma işi ise Türk Farmakoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Burhan Kıran'a düştü. Prof. Kıran, Avrupa Farmakoloji Bilimleri Dergisi'nin yayıncılarına 25 Aralık 1997 günü gönderdiği mektupta, ‘‘Dr. Cingi'nin davranışının şahsi bir suç oluşturduğu ve bu yüzden dernek üyeliğinden istifa ettirildiği’’ söyleniyor, intihalciliğinin hiçbir şekilde kabul edilemez olduğu vurgulanıyor ve ‘‘Prof. Cingi'nin bu hareketinin Türkiye'deki bütün akademisyenlere maledilmemesi’’ ricasında bulunuyordu. Türk bilim adamlarının neden olduğu bir diğer uluslararası intihal teşebbüsü ise geçen Mayıs ayında yaşandı. İngiltere'de yayınlanan ve dünyanın önde gelen tıp dergilerinden sayılan, ‘British Journal of Surgery’, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Bölümü'nden dört kişiyi, Okan Dalyan, Haluk Demiryürek, Fatih Kaya ve Bülent Belevi isimli doktorları ‘suçüstü’ yakaladı. Olay, Çukurova Üniversitesi'nde görevli dört doktorun İngiltere'de yayınlanan, ‘Digestive Surgery’ adlı bilimsel dergiye ülserle ilgili bir makale göndermeleriyle başladı.

ÇOK KÜÇÜLTÜCÜ

Derginin yayıncısı Dr. Marcus Büchler, Adana'dan yollanan makalenin bazı bölümlerinin M. Schein ve G. Gecelter isimli doktorların ‘British Journal of Surgery’de 1989'da yayınladıkları bir makaleden makaslanmış olduğunu gördü ve ‘British Journal of Surgery’nin yayıncısı Dr. J. R. Farndon'u konudan haberdar etti. ‘British Journal of Surgery’nin geçen Mayıs sayısında Dr. J. R. Farndon ile Dr. M. Büchler tarafından bu konuyla ilgili ortak bir açıklama yayınlandı. ‘Karşılaştırılması Gereken İki Makale’ başlıklı açıklamada bir intihal olayının son anda önlendiği söyleniyor ve Çukurova Üniversitesi'nde görevli Dr. Okan Dalyan ile temas edildiği, doktorun, ‘‘Olayın İngilizcesinin yetersizliğinden kaynaklandığını ve dolayısıyla pişman olduğunu söylediği’’ anlatılıyor, daha sonra Türk doktorlara, ‘‘İngilizceniz yeterli değilse bilenlerden yardım isteyin’’ tavsiyesinde bulunuluyor.