Hilvan böyle zulüm görmedi

Yıl 1935... Herkes soyadı alacak ama vatandaÅŸ cahil... Nüfus memuru Mahmut Nedim Efendi alıyor sözlüğü, bir taslak hazırlıyor. BaÅŸa köy adlarını yazıyor. Sözlüğün ilk harflerindeki kelimeler de oluyor soyadı. Artık bahtına ne düşerse...ÅžANLIURFA'nın Hilvan Ä°lçesi'ne baÄŸlı köylerde yaÅŸayan vatandaÅŸlar, Soyadı Kanunu çıktığı dönemde görev yapan bir nüfus memurunun yaptığı uyanıklığın cezasını çekiyor. Åžanlıurfa Barosu avukatlarından AraÅŸtırmacı Yazar Müslüm Akalın, Åžanlıurfa Barosu Dergisi'nde kaleme aldığı ‘‘Nüfus Memurunun Hilvan'a Yaptığı’’ baÅŸlıklı yazıda, köylerde soyadı verilirken yaÅŸanan bir gerçeÄŸi ortaya koydu. Dönemin nüfus memurunun, her köye, alfabenin bir harfiyle oluÅŸan kelimeleri soyad olarak verdiÄŸi, bir harfin yetmediÄŸi köye, ikinci veya üçüncü harflerle soyad verdiÄŸi belirlendi. Hilvan Nüfus ve VatandaÅŸlık Müdürlüğü yetkilileri de her yıl birçok kiÅŸinin soyadını deÄŸiÅŸtirdiÄŸini, ancak Cumhuriyet'in ilk yıllarında verilen soyadlarının birçoÄŸunun halen kullanıldığını ifade ettiler. Åžanlıurfa Barosu Dergisi'nde Akalın'ın kaleme aldığı yazıya göre, dönemin kaymakamı, 1935 yılında, nüfus memuru Mahmut Nedim Efendi'yi herkese bir soyadı bulmakla görevlendirdi. Halk cahildi ve bu nedenle bu iÅŸi kendileri yapmalıydılar. Mahmut Efendi, bu iÅŸi nasıl yapacağını günlerce düşündükten sonra, Kaymakamlık'ta bir ‘‘sözlük’’ görünce sorunu çözdü. Masanın başına geçti ve sözlüğü açıp bir taslak hazırladı. BaÅŸa köy adlarını yazarak, sözlüğün ilk harflerindeki kelimeleri arka arkaya sıraladı: KELÄ°MELERE BAK(S Harfi) Arıncak ve Karun Köyü'ne Salak, Satan, Sağır, Saçması, Sakıt, Saklama, Saklantı, Sakur, Sal, Salvan, Sakşı, Salva, Saltan, Sakar, Sakbak, Saçan, Satış, Sabırtaşı, Salık, Samak, Sansar, Sarma, Saçma, Süt. (T Harfi) OymaaÄŸaç ve Yakınyurt Köyü’ne Tavuk, Tarak, Taslak, Taşır, Tatik, Tatsız, Tatma, Tavan, TavaÅŸ, TaÄŸun, Tağıl, TaÄŸla, TaÄŸay. (Ç) Bölükbaşı-Uluyazı köyleri Çarık, Çokbayan, Çene, Çıtrık, Çapful, Çaprak, Çapul, ÇapÅŸak, CaÅŸut, ÇokyaÅŸa, Çet, Çatal, Çoluk, Çıldırmış, Çıplak, Çıtlak, Çıtrık, Çintik, Çivir, Çaray, ÇaÅŸut, Çimdir. (D) Bahçeçik, Faik, Göktepe ve Uluyazı köylerine Davulcu, Düşen, Daru, Dalaz, Dem, Dilber, DefiÅŸet, Dalak, Dolap, Döner, Din, Dirsek, Doymaz, Dindik, Dehbe, Dikkafalı, Dilak, Delik, Dencik. (Z) UÄŸra ve Kavacı köylerine ZaÄŸlı, ZaÄŸliÅŸ, Zaric, Zar, Zabık, Zevzek, Zik, Zontırlı, Zorba, Zinik, Zahir, Zalim, Zamir, Zavallı, Zat, Zaviye. (Åž) Ovacık Köyü'ne Åžikak, Åžibat, Åžil, ÅžildiÅŸ, Åžilen, Åžilit, Åžer, Åžitik, Åžipin, Åžin, Åžen. (C) Karacurun, Konaç, Çakmak, Kavalık köylerine Cami, Cahil, Ceran, Cıtma, Canbaz, Cetiz, Cer, Cins, Caz, Cici, Culamak, Cular, Cıtır, Civci, Cırık, Cay, Cık, Cırtık. (B) Uluyazı, Faik, EstaÄŸfurullah ve Bahçeçik Köyü'ne Balık, BenzemiÅŸ, BekarciÄŸeri, Biyer, Benzin, Beyinsiz, Binek, Balçık, Balgar, Büme, Burun, Büdük, Buzuk, Bez, Bükük. (E) Kuskunluk, Gelenek köylerine Evik, Evsen, Enel, Ebeleme, Elli, EdiÅŸ, Edik, EriÅŸ, Ezme, Ekrik, Ek, Eke, Eldik, Elden, Emil, Elverir, Enmek. Â