Hile yapmayı bırak 'terbiyeli' ol Çin

Ä°THÄ°B BaÅŸkanı Süleyman OrakçıoÄŸlu'nun önderliÄŸinde Çin'in haksız rekabetine karşı oluÅŸturulan 'Ä°stanbul Deklarasyonu', Washington'da toplanan zirvede 'Adil Tekstil Ticareti İçin Global Ä°ttifak'a (GAFTT) dönüştü. Zirvede Çin'e, "Hileyi bırak, terbiyeli ol" çaÄŸrısı yapıldı.TEKSTÄ°L kotalarının 2005 başında kaldırılmasıyla Çin’in yaratacağıtehdide karşı Türk ve ABD’li sektör temsilcilerinin "Ä°stanbul Deklarasyonu" adı altında baÅŸlattığı ve zaman içinde Adil Tekstil Ticareti İçin Global Ä°ttifak (GAFTT) adını alan oluÅŸum yayımladığı deklarasyonda, Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) "harekete geç" çaÄŸrısı yaptı. GAFTT organizosyonu ile Washington’da toplanan ve 2 gün süren 3. Uluslararası Tekstil Toplantısı’nın sonuç bildirgesi, DTÖ’ye yönelik eleÅŸtiri metnine dönüştü.25 ÃœLKE KATILDI: GAFTT üyesi 55 ülkeden 25’inin katıldığı toplantıda açıklanan bildirgede, ‘DTÖ’nün pazarın Çin ve kısmen Hindistan tarafından hızla tekelleÅŸmesini önleyecek tedbirleri uygun önlemleri almaksızın tekstil ve hazır giyim kotalarının kalkmasına izin vermek suretiyle tekstil ve hazırgiyimin küresel ticaret düzenini ciddi olarak bozmuÅŸtur. Devletlerin münferit olarak acilen eyleme geçmemeleri halinde dünya çapında Çin lehine 30 milyon kiÅŸi iÅŸini kaybedecek" denildi.BÄ°LDÄ°RGEDEKÄ° ÖNERÄ°LER: Bildirgede, ÅŸu önerilere yer aldı:DTÖ, bir iki ülkenin bu hayati sektördeki ticareti tekelleÅŸtirmek için yaptığı ticari uygulamaları acilen gözden geçirmeli.DTÖ, tekstil ve hazırgiyim sektörlerini gelecekte tekelleÅŸmeden korumak amacıyla yeni sürekli önlemler oluÅŸturmalı.ABD, AB, Kanada ve bu sektörlerde ihracat yapan ülkelerin hükümetleri, Çin’e karşı koruma kararlarının etkin ve acil kullanımını desteklediklerini bildirmeli.Devletler, tekstil ve hazırgiyim dünya ticaretine hakim olma arayışı içindeki ülkeler tarafından uygulanan haksız rekabete karşı çıkmak için ve kendi ticari rejimleri içinde DTÖ nezdinde daha etkin hareket etmeli.DTÖ'YÃœ Ä°KNA ÇABASI: Bildirgeye göre, GAFTT’ın gelecek 12 ay içinde gayretlerinin koruma önlemlerini ana pazarlarda uygulanması ve haksız ticaret uygulamalarına karşı çıkılmasını saÄŸlamak olacak. GAFTT dünya ticaret görüşmelerinin gelecek toplantısında DTÖ’yü yeni ve sürekli önlemler almaya ikna etmeye odaklanacak.TERBÄ°YELÄ° OL ÇİN: ABD Güney Carolina Senatörü Lyndsay Graham, Çin’i "hile yapmak"la suçladı ve DTÖ’nün buna karşı duruÅŸunu eleÅŸtirdi. Graham, şöyle konuÅŸtu: "Çin hile yapıyor ve adil olmayan bir rekabet yaratıyor. Çin ile konuÅŸma zamanı geçti. Sorunları konuÅŸarak çözemeyeceÄŸimiz anlaşıldı ve uluslararası topluma vereceÄŸimiz mesaj; 'Dünya Ticaret Örgütü’nü ya kullanın ya da ortadan kaldırın' olmalıdır. Buradan çaÄŸrıda bulunuyorum: EÄŸer uluslar ailesinin üyesi olmak istiyorsan asgari terbiye kurallarına uyman gerekiyor. Hile yapma. Para birimini gerçek deÄŸerinde tut. Çin devleti bizi izliyor, dinliyor ve boÅŸa konuÅŸtuÄŸumuz zannediyor. KonuÅŸma zamanı bitti, ÅŸimdi eylem zamanıdır."Ä°THÄ°B: Bu iÅŸin peÅŸini bırakmayızGAFTT’ın oluÅŸumuna önderlik eden Ä°THÄ°B (Ä°stanbul Tekstil ve Hazır Giyim Ä°hracatçıları BirliÄŸi) BaÅŸkanı Süleyman OrakçıoÄŸlu, kotaların kaldırılmasının özellikle ekonomisi tekstile baÄŸlı az geliÅŸmiÅŸ ülkelere darbe vuracağını belirterek, ‘Çin ve Hindistan, 2005 yılı sonunda, 400 milyar dolarlık tektil ticaretindeki payını yüzde 71’e çıkaracağı tahmin ediliyor. Bu tekstile baÄŸlı fakir ülkelerde iÅŸsizliÄŸe neden olacak. Küresel bir sosyal patlamaya, terör gibi sorunlara yol açacak’ dedi. OrakçıoÄŸlu, DTÖ’nün bu tabloya karşı sessiz kalamayacağını ifade ederek, ‘Bu iÅŸin peÅŸini bırakmayacağız" dedi. OrakçıoÄŸlu bundan sonra, 11 Mart’ta Cenevre’de düzenlenecek DTÖ Mal-Ticaret Konseyi öncesinde toplanacaklarını ve konunun konsey gündemine girmesi için lobi çalışması yürüteceklerini kaydetti.Endonezya: Bizi tsunami vurdu bir de Çin vurmasınDEPREM ve tsunami felaketinin yaralarını sarmaya çalışan Endonezya, tekstil pazarına sahip çıkabilmek için GAFTT’a üye oldu. Endonezya tekstil ve konfeksiyon sektörü temsilcisi Abraham Fanton, diÄŸer üye ülkelerle birlikte kotaların kaldırılmasının ulusal pazarda yarattığı sorunlar ve çözüm önerilerini dile getirdi. Deprem ve tsunami felaketinin ardından tekstile dayanan ihracat gelirlerinin her zamankinden daha önemli olduÄŸunu ifade eden Fanton, Çin’in düşük işçilik maliyeti, devlet sübvansiyonu, karşılıksız kredi gibi yöntemlerle pazarı ele geçirdiÄŸini belirtti ve korunma önlemlerinin bir an önce hayata geçirilmesini istedi.Meksika: Åžirketlerle devletin rekabeti olmazGAFTT toplantısına katılan Meksika sektör temsilcisi Adolfo Kalach Mizrahi, Çin Hükümeti’nin sübvansiyonlar, geri ödemesiz krediler, ucuz enerji gibi yöntemlerle tekstilde haksız rekabet yarattığını ifade ederek, ulusların buna karşı ortak mücadele yürütmesini, mücadelenin başını da ABD ve AB’nin çekmesi gerektiÄŸini söyledi. Serbest pazar için adil ticaretin ÅŸart olduÄŸunu vurgulayan Mizrahi, "Firmalarla ve sektörlerle rekabet edebiliriz ancak hükümetlerle edemeyiz" dedi.Â