Hıdırellez'de neler yapılır, nasıl dilek dilenir? 10 Hıdrellez geleneği

Türk dünyasında ve Balkanlar'da görülen eski gelenek olan Hıdırellez için geri sayım başladı. Mezopotamya, Anadolu, İran, Yunanistan ve Doğu Akdeniz ülkelerinin kültürünün bir simgesi olan Hıdırellez, her yıl olduğun gibi bu yıl da büyük bir coşkuyla kutlanacak. Türkiye’nin dört bir yanından festival tadında görüntülere şahit olacağız. İnanışa göre, dilekleri gerçekleştiren, bolluk ve bereket dağıtan Hızır, Hıdırellez gecesinde yeryüzünde insanlar arasında dolaşır. Bunun için Hıdrellez gecesi ve öncesinde hazırlıklar yapılır. İşte gül ağaçlarının dileklerle doluş taştığı, dilek ateşlerinin yakıldığı Hıdırellez’in 2018 tarihi, tarihçesi ve gelenekleri!

Hıdırellez kutlamaları, 5 Mayıs Cumartesi akşamı başlayacak, 6 Mayıs pazar ikindi ezanında sona erecek .

NEDEN MAYIS AYINDA KUTLANIR?

6 Mayıs’tan başlayıp 4 Kasım’a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini, 8 Kasım’dan 5 Mayıs’a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini oluşturmaktadır. Bu yüzden 5 Mayıs günü gecesi kış mevsiminin bitip sıcak yaz günlerinin başladığı anlamına gelmektedir.

HIDIRELLEZ GELENEKLERİ

Hıdrellez günü yoğurt çalınır ama maya konulmaz. Maya konulmadan yoğurt tutarsa eve Hızır gelmiş demektir.

Hıdrellez sabahı bir akarsu kenarına çamurdan ev yapılır ve içine buğday konulur. Bunun nedeni buğdayın o yıl eve bolluk ve bereket getireceği inancıdır.

5 Mayıs günü kırlardan 41 çeşit ot ve küçük temiz taşlar toplanır. Toplanan otlar bir suya konur ve o suyla Hıdrellez sabahı yüz yıkanır. Bu suyun yüze iyi geldiği söylenir.

Hıdrellez sabahı kahvaltıda yumurta kaynatılır. Bu yumurtalar çocuklara yedirilir. Hıdrellez yumurtasının güç vereceği düşünülür.

Kuru baklagiller bir torba içinde bahçedeki ağaçlara asılır.

Hıdrellez Günü çevredeki açlar doyurulur, yemekler paylaşılır. Paylaşmanın sonraki dönemlerde bolluk ve bereket getireceğine inanılır.

5 Mayıs gecesi dilekler bir kağıda çizilir ve gül ağacının altına konulur.

Evlenmek isteyen ama bir türlü evlenemeyen kızların başlarının üzerinde yeni kilit açılır. Bu sayede kısmetlerinin de açılacağı düşünülür.

5 Mayıs gecesi Hıdrellez ateşi yakılır ve üzerinden atlanır. Ateşin üzerinden atlanırken dilenen dileğin o yıl gerçek olacağına inanılır.

Hıdrellez gecesi (5 Mayıs gecesi) evin kapısına söğüt dalı asılır.

HIDIRELLEZ TARİHİ

Hızır ve Hıdrellezin kökeni hakkında çeşitli fikirler ortaya atılmıştır. Bunlardan bazıları Hıdrellezin Mezopotamya ile Anadolu kültürlerine ait olduğu; bazıları ise İslamiyet öncesi Orta Asya Türk kültür ve inançlarına ait olduğu yolundadır. Oysaki Hıdrellez Bayramı’nı ve Hızır inancını tek bir kültüre mal etmek olanaksızdır. İlk çağlardan itibaren Mezopotamya, Anadolu, İran, Yunanistan ve hatta bütün Doğu Akdeniz ülkelerinde bahar ya da yazın gelişiyle ilgili bazı tanrılar adına çeşitli tören ve ayinlerin düzenlendiği görülmektedir.

Hızır, yaygın bir inanca göre, hayat suyu (ab-ı hayat) içerek ölmezliğe ulaşmış; zaman zaman özellikle baharda insanlar arasında dolaşarak zor durumda olanlara yardım eden, bolluk-bereket ve sağlık dağıtan, Allah katında ermiş bir ulu kişidir. Hızır’ın hüviyeti, yaşadığı yer ve zaman belli değildir. Hızır, baharın, baharla vücut bulan taze hayatın sembolüdür.

Hıdrellez Bayramı insanlık tarihinde çok eski zamanlardan beri kutlanmaktadır. Farklı zamanlarda, farklı isimler altında kutlansa da Hıdrellez motiflerine pek çok yerde rastlamak mümkün olmaktadır. Baharın gelişi ve doğanın canlanması insanlar tarafından bayramlarla kutlanması gereken bir durum olarak algılanmıştır. Böylece bir bahar bayramı olan Hıdrellez evrensel bir nitelik kazanmıştır.