Heykellere taktık

Yaklaşık 30 yıldır, çok sık olarak Türkiye'nin gündemine bir ‘‘heykel krizi’’ oturuyor. Yakın tarihimizdeki bazı heykel tartışmaları şunlar:

SİVİL ATATÜRK

1998 Marmaris'te Belediye Başkanı İsmet Karadinç'in şahlanmış bir ata binmiş ve denize karşı duran askeri üniformalı Atatürk heykelini, sivil Atatürk heykeli ile değiştirmek istemesi büyük tartışma yarattı.

BIYIKSIZ EFE

Kurtuluş Savaşı kahramanlarından Yörük Ali Efe'nin anısına, ölümünden 46 yıl sonra Aydın'a heykeli dikildi. Yörük Ali'yi bıyıksız, bacak bacak üstüne atmış, elinde tüfekle tasvir eden heykel, büyük tartışma yarattı. Bıyıksız efenin giyimi, oturuş biçimi beğenilmedi. Tepkiler yoğunlaşınca heykel söküldü, yerine bıyıklı Yörük Ali Efe heykeli dikildi.

MUZIR ÖZGÜRLÜK

Samsun'da Atatürk'ün doğumunun yüzüncü yıldönümü nedeniyle 1981 yılında yaptırılan ve barış ile özgürlüğü yansıtan iki bronz heykel, çıplak oldukları gerekçesiyle Kenan Evren'e şikayet edildi. Daha sonra da iki heykel depoya ‘‘sürgüne’’ gönderildi. 16 yıl sürgünde kalan heykellere geçen mart ayında Garnizon Komutanı Tümgeneral Doğu Silahçıoğlu sahip çıktı ve gerçek yerine diktirdi.

GERÇEK NENE HATUN

Erzurum'daki Nene Hatun heykeli de tartışmalardan nasibini aldı. 20 yaşındayken Ruslara karşı direnişin sembolü olan Nene Hatun'un heykeli, gerçeği yansıtmadığı gerekçesiyle tepki gördü. Heykel yerinden sökülerek depoya kaldırıldı. Şimdi tarihi gaf taşımayan gerçeğine yüzde yüz uyan Nene Hatun heykeli bekleniyor.

ERMİŞİN MEMESİ OLMAZ

Son heykel tartışması Edremit'in ünlü turizm beldesi Akçay'da patlak verdi. Akçay sahiline efsaneden esinlenerek dikilen ve yıllardır yerinde duran Sarıkız heykeline FP'li ve MHP'lire ‘‘Ermiş kişiliği yerine cinselliğini ön plana çıkarılmış’’ diyerek karşı çıktılar. Hiçbir abartılı yanı olmayan Sarıkız'ın heykeli karşısında şimdi başka bir tartışma var: ‘‘Ermiş kız ya da kadınların göğsü olur mu, olmaz mı?’’

Heykellerin nesine takıyoruz?

Çıplak mı, giyinik mi?

Göğüsleri ya da başka bir yeri görünüyor mu?

Bıyığı var mı, yok mu?

Tüfek hangi elinde?

Camiye yakın mı, değil mi?

Heykeldeki efe, bacak bacak üstüne atsın mı, atmasın mı?

Nene Hatun'a neden şalvar giydirildi? Çocuğu olmayan Nene Hatun’un sırtına neden çocuk kondu? Ayrıca tüfek niye sol elinde?

Atatürk'ün heykeli, kıbleye denk geliyor mu, gelmiyor mu?