Herakles Lahdi nedir?

Türkiye'ye bu yıl iadesi sağlanan 41 eserden biri olan Herakles Lahdi, son yıllarda iade edilen en önemli eserler arasında yer alıyor. Milattan sonra 2'nci yüzyıla tarihlenen Roma Dönemi lahid üzerinde Herakles'in 12 işi tasvir ediliyor. Arkeoloji literatüründe 'Torre Nove' olarak adlandırılan tipte 'Küçük Asya Lahit' grubuna giren 'Herakles Lahdi' yaklaşık 235 cm boyunda, 112 cm genişliğinde ve 3 ton ağırlığında.

Herakles Lahdi Efsanesi

Yunan mitolojisinde Herakles, Roma mitolojisinde ise Herkül olarak bilinen mitoloji kahramanı, Zeus ile Miken kralının kızı Alkmene’nin oğludur. Lahitte Herakles’in yaptığı 12 iş sırasıyla anlatılır. Her sahne geçişinde Herakles’in fizyolojik değişim gösterdiği ve yaşlandığı görülür. Efsaneye göre Amphitryon’un savaşa gitmesi üzerine onun görünümünde Alkamene ile ilişkiye giren Zeus’un, Alkamene’den Herakles adında bir çocuğu dünyaya gelir.

Alkamene’nin Zeus’tan hamile kalması, Tanrıça Hera’yı çok sinirlendirir. Hera’ya ve tanrısal güçlere karşı koyamayan Herakles cinnet geçirerek ailesini öldürür. Bu cinayetten sonra bir kahine danışmaya gider ve Eurystheus’un hizmetine girer. Onun verdiği görevleri yerine getirir. Bu görevler 12 iş olarak adlandırılır.

Herakles Lahdi'nin Hikayesi

• Antalya'nın Aksu ilçesindeki Perge Antik Kenti nekropolünde 1960'lı yıllarda kaçak kazılarda bulunup yurt dışına kaçırılan Herakles Lahdi'nin İngiltere'de restorasyonu yapılmış ve lahde 2010 yılında İsviçre'ye getirilirken Cenevre Serbest Limanı'nda İsviçre Federal Gümrük yetkilileri tarafından yapılan envanter kontrolünde İsviçre kanunlarına muhalefetten dolayı el konulmuştu.

• Antalya'nın Aksu ilçesindeki Perge Antik Kenti nekropolünde 1960'lı yıllarda kaçak kazılarda bulunup yurt dışına kaçırılan Herakles Lahdi'nin İngiltere'de restorasyonu yapılmış ve lahde 2010 yılında İsviçre'ye getirilirken Cenevre Serbest Limanı'nda İsviçre Federal Gümrük yetkilileri tarafından yapılan envanter kontrolünde İsviçre kanunlarına muhalefetten dolayı el konulmuştu.

• İsviçre hükümeti 2011'de Kültür ve Turizm Bakanlığını olaydan haberdar etmiş ve bunun üzerine konunun uzmanı arkeologlardan alınan bilimsel görüşler ışığında eserin Perge kökenli olduğu anlaşılınca, Antalya Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturma başlatılmıştı. Cenevre Başsavcılığı, 21 Eylül 2015'te lahdin Türkiye'ye iadesine karar vermiş, bu karar 2 Mayıs 2016'da Cenevre Adalet Mahkemesi Ceza Dairesi tarafından onanmış ve iade kararı kesinleşmişti.

• Perge Antik Kenti'nden 1960'lı yıllarda kaçırılıp İsviçre'de ele geçirilen, Roma Dönemi'ne ait, üzerinde "Herakles'in 12 işi"nin tasvir edildiği lahit, Antalya Müzesi'ndeki Lahitler Salonu'nda yerini alacak.

• Yunan mitolojisinde Herakles, Roma mitolojisinde Herkül olarak bilinen mitolojik kahramanın 12 görevini betimleyen mermer lahit, Roma dönemi MS 2'nci yüzyıla tarihleniyor. 235 santimetre boyunda ve 112 santimetre genişliğindeki eser, arkeoloji literatüründe "Torre Nova" olarak adlandırılan tipte "Küçük Asya Lahit" grubuna giriyor.

• Kültür ve Turizm Bakanlığının da girişimleriyle İsviçre'de sergilenen lahit, bakanlık yetkililerince Cenevre'de teslim alınmış ve 6 Eylül'de paketlenerek, gümrük alanına nakledilmişti. İsviçre'deki resmi tatil nedeniyle bir süre gümrük deposunda bekletilen, kargo paketleme ve mühürleme işlemleri Cenevre Başkonsolosluğunca tamamlanan lahit, 13 Eylül'de Zürih'e götürülmüştü. Lahit daha sonra THY'ye ait kargo uçağıyla aynı gün Atatürk Havalimanı'na getirilmişti.