Güncelleme Tarihi:
AFAD Arama Kurtarma Teknisyeni ve AFAD Eğitmeni Nuri Uğur Meydan, İstanbul’da yaşanan ve korkutan depremlerin ardından hayat kurtaran tedbirleri, Hürriyet’e Deprem Simülasyon Merkezi’nde madde madde anlattı. Meydan’ın verdiği bilgilere ve AFAD sitesindeki uyarılara göre depreme ilişkin alınması gereken önlemler özetle şöyle:
DEPREM ÖNCESİ
- Hasarlı elektrik kablolarını ve gaz sızıntısı yapabilecek tesisat bağlantılarını onarın.
- Su ve gaz kaçaklarını önlemek için esnek tesisat malzemeleri kullanın.
- Su ısıtıcınızı, buzdolabınızı, fırın ve gaz tertibanızı duvara veya yere sabitleyin.
- Yüksek boylu dolap, vestiyer gibi eşyaları duvara sabitleyin.
- Mutfak dolaplarının üst raflarında ağır ve kırılacak borcam gibi eşyalar bulundurmayın.
- Dolapların kapaklarının açılmasını engellemek için bebek kilidi ile kapatın.
- Camlarda şeffaf cam filimler olursa kırılmayı engelleyebilirsiniz.
- Deprem sırasında yanlış hareket etmemek için aile olarak ‘çök, kapan, tutun’ hareketinin tatbikatını yapın.
- Binanızın tasarımını değiştirmeyin, yük taşıyan kolonların ve duvarların yıkılması binanızı güvensiz hale getirir.
- Evinizde yangın söndürücü, alarm cihazı ve ecza dolabı bulundurun, nasıl kullanılacağını öğrenin.
- Engelli ya da hareket kabiliyeti sınırlı olan yaşlıların yataklarını cam kenarından uzakta tutun.
- Aile bireyleri olarak deprem buluşma noktası belirleyin.
- Aileniz için bir acil durum çantası hazırlayın. Çantanızda düdük, su, gıda, el feneri ve yedek pil, toz maskesi, çakı, makas, telsiz ve şarj aleti, kuru gıda, bir miktar para, koruyucu kıyafet gibi temel ihtiyaç malzemelerini bulundurun. Evinizde yaşlı veya çocuk varsa bu çanta içerisinde gereken özel ilgi gruplarının ihtiyacı olan malzemeleri koyun. Kronik rahatsızlığınız var ise ilaçlarıınızı da bu çantasının içinde bulundurun. Çantanızı 6 ayda bir güncelleyin.
- Zorunlu deprem sigortanızı yaptırın.
DEPREM ANINDA
- Üzerinize düşebilecek her türlü eşyadan uzak durun.
- Kaçmak ya da oturmak yerine bulunduğunuz yerde ‘çök, kapan, tutun’ yapın.
- Mutfakta tezgahın önünde veya yanında ‘çök, kapan, tutun’ yapılabilir. Ancak ocağın yakınında durmayın.
- Merdivene ya da çıkışlara koşmayın.
- Merdivendeyseniz, merdivenin duvar kenarını kullanarak üst kata çıkın ve duvar kenarında ‘çök, kapan, tutun’ yapın.
- Asansördeyseniz, bütün katların durdurma düğmesine basın, durduğu katta dışarı çıkıp, merdiven kenarından en üst kata çıkıp ‘çök, kapan, tutun’ yapın.
- Asansörün kapıları açıldı ve her iki katın arasında kaldıysanız, altından ya da üstünden çıkmaya çalışmayın.
- Asansörün içinde kalırsanız kapıdan uzak bir yerde ‘çök, kapan, tutun’ yapın.
- Banyodaysanız depremi hissettiğiniz an emekleyerek çıkmaya çalışın. Çıkamıyorsanız, banyo fayansları kesici olduğu için çok tehlikeli, ‘çök, kapan, tutun’ yapın.
- Sarsıntı sürerken binayı terk etmeye çalışmayın. Bulunduğunuz yerde kalarak ‘çök, kapan, tutun’ hareketini yapın.
- Açık alanda iseniz enerji hatlarından, binalardan, direklerden, ağaçlardan, duvar diplerinden uzaklaşın.
- Karayolunda seyir halindeyseniz yer güvenli ise yolu kapatmadan sağa yanaşıp durun.
- Okuldaysanız sıraların yanlarında ‘çök, kapan, tutun’ yapın.
- Belden aşağısı tutmayan engelli, kendisini yataktan aşağıya atarak ‘çök, kapan, tutun’ yapsın.
- Tekerlekli sandalyedeyse kendisini yere atmalı ve ‘çök, kapan, tutun’ yapmalı.
- Tekerlekli sandalyedeyken kendisini yere atamıyorsa oturduğu yerde ‘çök, kapan, tutun’ yapsın.
DEPREM SONRASINDA
- Sarsıntı durduğunda emniyetinizden emin olduktan sonra binayı terk edin.
- Gaz kokusu alırsanız gaz vananızı kapatın, camları ve kapılarınızı açın, hemen binayı terk edin.
- Gaz kokusu yoksa elektrik, gaz ve su vanalarını kapatın, soba ve ısıtıcıları söndürün.
- Evden çıktığınız zaman merdivemlerin yerinde olup olmadığını kontrol edin.
- Aile bireylerinizle belirlediğiniz buluşma alanına gidin.
- Apartmanı terk ettikten sonra apartmanın kenarlarında beklemeyin.
- Acil durum çantanızı alarak, toplama bölgesine gidin.
- Deniz kenarında iseniz mümkün olduğunca yüksek yerlere çıkın.
- Okullarda deprem sonrasında öğretmenlerin talimatlarına uyarak sıralı bir şekilde merdivenlerin duvar kenarından dışarı çıkın. Dışarı çıkıldıktan sonra sayım yapın.
- Toplanma alanına gittikten sonra panik yapmadan AFAD yetkililerini bekleyin.
- İkinci bir yetkiliden talimat gelmedikçe binalara geri girmeyin.
- Size en yakın yakın toplanma alanını e-devletten girerek öğrenebilirsiniz.
- AFAD yetkilileri 72 saat içerisinde toplanma alanına gelerek yiyecek, içecek ve barınma yardımı sunacak.
AFET ÇANTASINDA NELER OLMALI
AFET ve acil durum çantasında ev halkının ihtiyaç duyabileceği ve 72 saat yetecek temel malzemeler olmalı. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın (AFAD) önerdiği liste şöyle:
- Bir kişiye üç gün yetecek kadar su (Bir kişinin içmesi ve temizliği için günlük su miktarı ortalama 4 litre)
- Bir kişiye üç gün yetecek miktarda bozulmaya dayanıklı gıda
- Pilli radyo m El feneri
- Ekstra pil m Çöp poşeti
- İlkyardım çantası
- Yardım çağırmak için düdük
- Mevsime uygun temiz giysi
- Konserve açacağı da içeren çok amaçlı çakı
- Önemli evraklar
- Kişisel hijyen malzemeleri
- Düzenli kullanılan ilaçlar
İŞTE O PLAN
AFAD’ın ‘aile afet ve acil durum planı’ önerisi şöyle:
- Hem yaşadığın semt içinde hem de dışında ailenle nerede buluşacağını belirle.
- Aile üyelerinin kişisel bilgilerini plana yaz. Afet ve acil durumlar sonrası aile üyelerine ait bilgilere ihtiyaç duyabilirsin.
- Afet veya acil durum sonrası aile üyeleriyle aranızdaki iletişimi sağlayacak irtibat kişilerini belirle. Bir afet veya acil durumda uzak mesafe telefon görüşmesi yapmak şehir içi görüşme yapmaktan daha kolay olabilir. Bu sebeple şehir dışından bir irtibat kişisi belirlemek aile üyeleriyle aranızdaki iletişimi sağlamak açısından daha iyi bir tercih olabilir.
- Aile bireylerine kısa mesajla (SMS) iletişimi öğret. Kısa mesajlar telefonun kullanılamadığı bazı durumlarda iletişimi sağlayabilmektedir.
- Plana hastabakıcıları, bebek bakıcılarını ve evcil hayvanlarını da dahil etmeyi unutma.
ACİL TOPLANMA ALANI-NASIL BULUNUR
- ACİL toplanma alanına e-Devlet üzerinden ulaşılabilir. ‘www.turkiye.gov.tr/afet-ve-acil-durum-yonetimi-acil-toplanma-alani-sorgulama’ adresine girerek oturduğunuz ili, ilçeyi, mahalle ya da köyü, cadde ya da sokağınızı seçin. AFAD tarafından sağlanan hizmet, harita üzerinden ikâmet ettiğiniz bölgeye en yakın acil toplanma alanını gösterecek.