Hele bunun adı nedir: Scooter mı, bas git mi, bin git mi?

Depozito sistemi getirip atıkta geri dönüşümü yaygınlaştırmayı amaçlayan yasa teklifi Meclis Çevre Komisyonu’nda görüşüldü. Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Emin Birpınar, Türkiye’de geri dönüşümle ilgili ilginç bilgiler verdi ve milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Komisyonda en renkli diyalog ise elektrikli scooter konusunda yaşandı. Teklif yasalaştığında elektrikli scooter kullanım hızı saatte 25 kilometreyle sınırlanacak. Milletvekilleri, yeni elektrikli araçların hangi adla yasaya gireceğini şu sözlerle tartıştı:

- Mahmut Tanal (CHP): Scooter, scooter dediniz. Bunun Türkçesi ne ya, Allah rızası için?
- Selman Özboyacı (AK Parti): Skuter.
- Tanal: Nedir bunun Türkçesi?
- Özboyacı: TDK öyle diyor.
- Tanal: Kanunlar ve Kararlar Başkanlığı demiş ki: “Bir TDK’ya sorun. Hele bunun anlamı nedir?”
- Gülüstan Koçyiğit (HDP): ‘Bas git’ gibi bir şey mi? ‘Bin git’ ya da?
- Tanal: Nedir bu? Hakikaten kanun yapma tekniğine uygun mu?
- Emin Binpınar (Bakan Yardımcısı): TSE’nin standartlarında ‘scooter’ diye geçtiği için mecburen öyle geçtik. Türk Dil Kurumu’yla hukuk müşavirimiz görüşmüş, onların önerileri de var. Ama artık dünyanın her yerinde bu isim çok belirgin, aynı televizyon gibi. Siz istediğiniz kadar başka bir şey yazın, çocuklar buna ‘scooter’ diyor.

POŞETÇİLER BAĞIRDILAR ÇAĞIRDILAR

Bakan Yardımcısı Birpınar, ücretli sisteme geçildikten sonra poşet kullanımının ülke genelinde yüzde 80 oranında azaldığını söyledi: “Türkiye’de poşet miktarı kişi başına yıllık 90 adede kadar düştü. Önümüzdeki yıllarda inşallah yıllık 40 adede kadar düşecek. Avrupa standartlarında çevre noktasında bir yere gelmiş olduk. Şimdi tek kullanımlık ürünleri yasaklayabiliriz. Evet pipetleri yasakladık, kulaklara takılan hepsini yasakladık ama böyle bir sektör var. En ufak bir şeye girdiğimiz zaman sektör ayağa kalkıyor. Poşetçiler inanılmaz zarar gördüler, bağırdılar, çağırdılar. Ama yavaş yavaş bu kanunları geçirdik. Bir dahaki sefere karşınıza bu tek kullanımlık ürünlerin yasaklanmasıyla ilgili geleceğiz.”

ÇIKAN ÇÖPE GÖRE İSTANBUL’UN NÜFUSU 22 MİLYON

Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Emin Birpınar, Türkiye’nin atıklarıyla ilgili şu bilgileri verdi: 

GERİ DÖNÜŞÜM YÜZDE 10
Türkiye’de geri dönüşüm oranını hiçbir zaman yüzde 10’un üzerine çıkaramadık. Çöpün içinde yüzde 25-30 arasında içecek ambalajı var, bunların tamamını kaynakta ayrıştırmamız lazım. Bunu başardığımız zaman belediyelerin toplayacağı çöpü yüzde 30 civarında azaltacağız. Bu aynı zamanda çöp depo sahalarında yüzde 30 azalma demek.

GÜNLÜK KİŞİ BAŞI 1 KİLO ÇÖP

Türkiye’de günlük kişi başına 1 kilogram çöp üretiyoruz. Artık dünyada da şehirlerin yaşayan nüfusları çöp üzerinden belirlenmeye başlandı. Şimdi İstanbul’da günde 22 bin ton çöp çıkıyor. Bu ne demektir? İstanbul’un o gün yaşayan nüfusu 22 milyon demektir.

YILDA 6 MİLYAR SİGARA PAKETİ ÇÖPE

“Maalesef kullanılan pillerin yüzde 5’i bile geri toplanamıyor, onlara da depozito getirebiliriz. Hatta ileriye gittiğimizde belki sigara paketlerini bile depozitolu hale getirebiliriz. Çünkü Türkiye’de günde 15 milyon adet sigara paketi çöpe gidiyor, izmaritiyle beraber. Yıllık 6 milyar civarında sigara paketi var. Bunlar ciddi miktarda ham madde tüketimi. Çevrenin siyasetin üstünde bir şey olduğunu düşünüyorum. Çevre meselesi sınır tanımayan bir mesele ve önleyici hekimliktir. Çevrede ne kadar çok tedbir alabilirsek o kadar az hastalık, salgın hastalıklar olur.”