Hayvanlar alemi bu yıl kışın ne kadar devam edeceği konusunda bölündü!

Kararsız ve muğlak ifadeler kullanma konusunda meteorolojistlerin adı çıkmış bir kere! Reuters’tan Neil Chatterjee’nin haberine göre bu yıl arılar, sıçanlar, tırtıllar ve ayılar da kışın ne kadar daha devam edeceği konusunda çok farklı ve belirsiz sinyaller veriyor.2 Şubat, 22 Aralık kış gündönümü ile 21 Mart ilkbahar ekinoksunun tam ortasında pek çok yönden önemli bir gündür. Bu gün dünyanın bazı yerlerinde kışın ikinci yarısının nasıl geçeceği konusunda tahminler yapılır. Bu nedenle bu yıl dünyanın değişik noktalarında yapılan hayvan gözlemleri (ABD’de dondurucu bir ocak ayı, Avrupa ve Japonya’da mevsim normallerine göre daha soğuk geçen havalara rağmen) birbirine uymuyormuş. ABD’nin Vermont eyaletinde arıların kovanlarını yere yakın inşa ettiği görülmüş. Halbuki normalde çok kar yağışına karşı, kış öncesi arılar kovanlarını yükseklere yaparmış.Bilim ve teknolojideki dev gelişmelere rağmen, (ister eski bir alışkanlık deyin, isterseniz bedava olduğu için deyin) ABD’nin kuzeydoğusundaki dünyanın en büyük fueloil ile ısınan bölgesinde enerji tüccarları ve analistler de hayvan davranışlarından hálá ipuçları yakalamaya çalışıyor. Şüphesiz hayvan davranışları, bu bölgede fueloil talebini tahmin etmek için barometre gibi kullanılan bir araç olarak görülüyor.KIŞ UYKUSU GELMEYEN AYIGeçtiğimiz sonbaharda bu petrol analistleri tırtılların sırtındaki tüylerde bulunan kahve renkli kuşakların çok dar olduğunu görmüş ve bunun ABD’de sert geçecek kış için bir işaret olduğunu belirtmişlerdi. Fanatik ‘Dağ Sıçanı Günü’ gözlemcileri de bunu doğruladı.‘Havanın Başkenti’ denilen ABD’nin Pennsylvania eyaletinin Punxsutawney kasabasında, hakkında ‘Dağ Sıçanı Günü’ (Groundhog Day) filmi bile yapılan dünyaca meşhur Phil adlı Dağ Sıçanı bir zamanlar Avrupa’da ‘Kandil Günü’ olarak da kutlanan 2 Şubat günü yine zorla kış uykusundan uyandırıldı. (Hayvan hakları savucuları neden bunu da protesto etmez anlamıyorum!) Kış tahmini için saat 7.25 gibi sabahın köründe uyandırılıp kulübesinden çıkartılınca uyku mahmuru gözlerini açar açmaz gölgesini gören Phil, kulübesine kaçıp yine kış uykusuna yatmış. Yani Phil demek istiyor ki ‘yok öyle yağma arkadaş, bu yıl da ilkbahar erken gelmeyecek ve kış altı hafta daha sürecek!’Japonya’da ısınma için gazyağı talebi son haftalarda havaların aşırı soğumasıyla birlikte artmış. Japonya’da da petrol ve ürünlerini pazarlayanların gözleri sonbahardan beri bitki örtüsünün üzerinden hiç ayrılmaz olmuş. Bir petrol tüccarı, ‘Bahçemdeki bitki yapraklarında bazı peygamber develerinin yumurtalarını gördüm, fakat onlar normalinden daha alçak seviyelere bırakılmış.’ Bu gözlemi de şöyle yorumladılar: Arı kovanlarına benzer şekilde peygamber develeri de eğer kardan korunmak isteselerdi yumurtalarını yukarılardaki yapraklara bırakırlardı. Demek ki bu sene normalinden daha az kar yağacak. Böylece, petrol tüccarları bu kışın gazyağı satışı bakımından kötü geçeceği için üzülüyordu. Ama şimdi talep patlaması olunca çok sevinmişler...Haberi duymuşsunuzdur. Rusya’daki bir hayvanat bahçesinde bir ayı şubatta (yani iki ay erken) kış uykusundan uyandı. Bir diğer ayı ise bu sene uykusu gelmediği için hiç kış uykusuna yatmadı zaten. Rusya’da da hava sıcaklıkları azaldı ama bu yıl kış, geçen yıllara göre oldukça yumuşak geçiyor. Avrupa’da İngiltere Meteoroloji Servisi’ne göre de bu yıl nisan ayına kadar Kuzey Avrupa’da yumuşak geçecek. Finlandiya’da ise bir adamın kurbağa davranışlarına göre bir yıllık başarılı bir kış tahmini yaptığı söyleniyor...BİLİMSEL TEMELİ TARTIŞMALIZoologlara göre güvenilir olmayan hava sıcaklıklarından daha çok, böcekler nemdeki farklılıklara duyarlıyken, kuşlar ise göç işareti olarak değişen gün uzunluklarını kullanmaktadır. Diğer bir deyişle, şu an hayvanlar tarafından yapılan uzun vadeli hava tahminlerinin bilimsel temeli tartışmalıdır. İşte bu yüzden arı, sıçan, ayı, peygamber devesi, kurbağa vb hayvanların peşine düşüp bu yıl kış nasıl geçecek diye kafa yormuyoruz. Bunun için ‘Neden bizim bilim insanlarımız bu işle ilgilenip meteorolojide bir hayvanat bahçesi kurmazlar?’ gibisinden kızmayın.Çevrelerindeki değişimlere hemen ayak uydurdukları için hayvan tahminlerinin ancak kısa süreli olabileceğine inanılıyor. Örneğin, eşekler uzun uzun anırmaya başladığında, o gün yağmurludur. Sinekler yağıştan önce daha fazla ısırır. Yabani ördekler güzel havalarda, kötü havalardakinden daha yüksekte uçar. Martılar kumsalda duruyorsa; hava yağışlıdır. Arılar fırtına öncesinde oğul vermez. İnek kuyruğunu batıya yöneltirse, hava güzel; doğuya yöneltirse hava yağışlı olur. Eğer baykuş dağın doğu kısmında öterse, hava bozar. Cırcırböceği, hava ne kadar çok sıcaksa o kadar çok cıvıldar...Özet olarak bütün bunlar, süper bilgisayarlar, sayısal hava tahmin modelleri, meteoroloji uyduları, radarları, balonları, binlerce meteoroloji ve atmosfer bilimleri araştırmasından çok önce geliştirilmiş ve kullanılmıştır. Artık bilimin sesine ve gereklerine kulak vermeliyiz...Şüphesiz hayvanların çevrelerindeki değişimleri algılamada (varsa) altıncı hisleri ya da duyma yetenekleri insanlara göre çok gelişmiş. Hint Okyanusu’ndaki son tsunamide 300 bin civarında insan hayatını kaybederken, çok az sayıda hayvanın can kaybına uğraması da bunun bir ispatıdır. Fakat küresel iklim değişimi, tsunamiden de beter bir şey. Birçok hayvan türünün, iklim değişiminin etkilerinde kaçacak bir yer bulamayacağından yok olması bekleniyor. Bakalım bunu da tahmin edince bu dünyadan nasıl kaçacaklar?