Hayal ÅŸirketler

Türkiye'de devlet ve vakıflara ait olanlarla birlikte 100'e yakın üniversite var. Bu üniversitelerde bir buçuk milyon düzeyinde öğrenci eğitim alıyor. Yıllık mezun sayısı yaklaşık 200 bin.

Kendini bekleyen işi olanlar dışında, mezunların önemli bölümü daha üniversitedeyken kariyerleri için planlar yapıyor, araştırmalar gerçekleştiriyor. Staj, dönemsel iş ve kariyer günler derken, mezuniyet sonrasının provasını da yapıyorlar. Ancak, 200 bine yakın öğrenci ve diğerlerinin hepsi günün birinde çok iyi bir şirkette, arzuladıkları kariyere ulaşmayı ve iyi gelir elde etmeyi hedefliyorlar. Buna ise ancak 'hayallerindeki' şirketle ulaşabileceklerine inanıyorlar.

'Üniversitelilerin İdeal Şirketleri' araştırması, işte bu amaçla yapılıyor. Dünyada bu tip çalışmalar her yıl düzenli olarak gerçekleştiriliyor ve üniversitelilerin gözünde şirket tercihlerinin nasıl değiştiği gözler önüne seriliyor. Örneğin, Universum adlı İsveçli kuruluş, bu çalışmayı bütün Avrupa ülkeleri için tek tek gerçekleştiriyor.

AVRUPALILARIN Ä°DEALÄ°

Universum’un yaptığı çalışma, her ülkenin ideal şirketlerinin farklı olduğunu ortaya koyuyor. Örneğin Hollanda'da Philips, KLM, Heineken gibi ulusal şirketler öne çıkıyor. Birkaç tane dışında neredeyse ilk 10'un tamamı Hollandalı şirketlerden oluşuyor.

Fransa'ya geldiğimizde tablo değişiyor. Listenin başında bir ABD şirketi olan danışmanlık kuruluşu Accenture var. Ardından Air France ve Danone  geliyor. Listede CAP Gemini ve McKinsey dışında hep Fransız şirketlerin yer aldığı dikkati çekiyor.

İngiltere'deki üniversitelilerin ideal şirketleri arasında ilk sırada, bir İngiliz devlet kurumu olan 'Foreign and Commonwealth Office' var. Ardından Virgin Group ve Accenture geliyor. Ancak, McKinsey ve PricewaterhouseCoopers gibi danışmanlık şirketleri de listede yer alıyorlar.

TÜRKİYE’DE İLK KEZ

'Üniversitelilerin İdeal Şirketleri 2003' araştırması Türkiye'de ilk kez gerçekleştiriliyor. Capital, bu çalışmayı, Türkiye'nin önde gelen danışmanlık şirketlerinden Adecco'nun sponsorluğunda Şubat sayısında yayınladı.

Çalışma www.capital.com.tr sitesi aracılığı ile gerçekleştirildi. Öğrencilerin katılımını sağlamak için öğrenci kulüpleri ile işbirliği yapıldı, çeşitli organizasyonlar düzenlendi. Sonuçta Türkiye'nin dört bir yanından 890 öğrenci bu anketi doldurdu. Öğrenciler, 'Mezun olduğunuzda hangi üç şirkette çalışmak istersiniz', yani 'Hayalinizdeki üç şirket hangileri' sorularını yanıtladılar.

Bu soruya verilen yanıtlar, ağırlıklarına göre bilgisayar ortamında değerlendirildi ve 'Üniversitelilerin İdeal 50 Şirketi' listesi ortaya çıktı. Her yıl tekrarlanacak bu listenin başında ise Sabancı Holding, Koç Holding ve Turkcell'in olduğu dikkati çekiyor. İlk 50 şirket incelendiğinde, 10'unun 'holding' olduğu görülüyor. Ayrıca, yedi şirket teknoloji sektöründen, 24 şirket ise yabancı sermayeli. Dikkat çeken bir başka nokta ise batan Andersen'in bile listeye girmiş olması.

'Hayal Şirketler' listesi incelendiğinde, öğrencilerin köklü ve büyük grupları seçtikleri gözleniyor. Özellikle kriz sonrasında bu eğilimin daha da öne çıktığı belirtiliyor.

SEKTÖREL DEĞİŞİKLİK

Adecco Türkiye Genel Müdürü Pembe Candaner gençlerin çalışmak istedikleri şirketleri şöyle tanımlıyor:

‘‘Yeni mezun gençler, kurumsal ve özellikle uluslararası nitelikteki firmalara ilgi gösteriyorlar. Bu tarz firmalar her şeyden önce önemli bir kimlik, iyi bir ücret ve fayda paketi ve kişisel gelişim olanağı sağlıyor. Burada, bazı lokal firmaların da eş değer ölçekte tercih edilir hale geldiğini belirtmekte fayda var.‘‘

Fortune Danışmanlık'tan Ayşen Arıduru, son dönemde sektörel ve şirket bazında üniversitelilerin tercihinde önemli değişiklik olduğunu söylüyor. Her şeyi piyasa koşullarının belirlediğini belirtiyor:  ‘‘Herkes aslında öncelikle kendi meslekleri konusundaki iş alanlarına yönelmeyi hedefliyor. Fakat iş olanakları kısıtlı olduğu için farklı alanlara da yönelim söz konusu.‘‘

Fortune Danışmanlık'tan Serpil Yazıcı ise, son yıllarda IT (bilgi teknolojileri) sektörüne yönelik tercihte ciddi bir artış olduğunu kaydediyor: ‘‘Teknik bölümlerden mezun olmayanlar bile sertifika programları ile kendilerini yetiştirip IT pozisyonlarında yer alma arzu ve çabasındaydılar. Ancak, dünyada ve Türkiye'de özellikle IT sektöründeki krizle birlikte bu sektöre olan eğilim azaldı. Bununla birlikte yeni mezunlar için halen gözde bir mesleki tercih.’

Profil Danışmanlık'ın yönetici ortağı Ayşe Öztuna, ‘‘Yeni mezun istihdamında ciddi bir azalma var. Bu nedenle sektör ve iş tercihinden çok, yeni mezunlar, daha fazla tecrübe kazanacakları ve birikim edinecekleri işlere yöneliyorlar‘‘ diyor. Ancak, Öztuna, sektör tercihi konusunda da önemli değişikliklerin olduğuna dikkat çekiyor. Gözden düşen sektörler arasında ise bankacılık ve denetim işi var.

****

Başarı için kritik uyarılar

Adecco Türkiye Genel Müdürü Pembe Candaner öğrencilere kariyerleri ve iş hedefleri konusunda şunları öneriyor:

 Akademik formasyonları devam ederken mesleki tercihlerini belirlemiş olanlar görece daha şanslı. Çünkü, nereye gittiklerini ya da gitmek istediklerini net olarak biliyorlar.

 Önünü göremeyenler için staj olanaklarını ve ders programları el verdiği ölçüde dönemsel iş fırsatlarını değerlendirmelerini öneriyoruz.

 İş yaÅŸamına atıldıktan sonra, deneme yanılma sürecine girip vakit kaybetmektense, belirli bir öngörü kazandıran bu tarz uÄŸraÅŸları okul döneminde edinebilirler. Öğrenci kulüplerine, ulusal ya da uluslararası öğrenci derneklerine dahil olmak da çok önemli.Â

 Üniversiteli gençlerden yarı zamanlı faydalanan pek çok satış organizasyonu var. Satışı denemelerini tavsiye ediyorum.

*****

İş seçerken ne yapmalı

Profil Danışmanlık'ın yönetici ortağı Ayşe Öztuna iş seçimi konusunda gençlere şu uyarılarda bulunuyor:

 Kendi güçlü yönlerine odaklansınlar. Neyi yaparken daha mutlu ve başarılı olacaklarını anlamaya çalışsınlar. Kendilerini o şekilde yönlendirsinler. Moda ya da garanti diye herhangi bir işte çalışmasınlar.

 Teknik özellikleri kadar sosyal özelliklerini/yetkinliklerini de geliştirmeye odaklansınlar. Genel tavırları ve bakış açılarının olumlu olmasına dikkat etsinler. Kendilerini dünyadaki ve Türkiye’deki gelişmelere açık tutsunlar. İş yaptıkları herkesle açık ve olumlu ilişkiler kurmanın onları çok geliştireceğini unutmasınlar.

 Başarılar kadar, başarısızlığın da doğal olduğunu, önemli olanın vazgeçmemek olduğunu bilsinler. Gerektiğinde risk alsınlar, adım atsınlar kendi hayatları ile ilgili harekete geçsinler. Kişisel değerlerine ve inançlarına göre hareket etsinler.