Amatör 'meteorologlar' kafa karıştırdı! 14 Şubat'ta kar yağacak mı?
Güncelleme Tarihi:
Gelişen teknoloji sayesinde 'ulaşılabilir' olan hava gözlem sistemleri, hiçbir eğitimi olmamasına rağmen birçok kişinin de kendini 'meteorolog' olarak tanıtıp sosyal medyada yorum yapmasına yol açıyor. Sansasyonel açıklamalar bilgi kirliliğine de sebep olabiliyor. Bunlardan sonuncusu ise önceki gün '14 Şubat 2022' tarihi için yaşandı. Peki uzmanlar ne diyor?
Günümüzde; günler öncesinden, havanın nasıl olacağını tahmin etmeye yardımcı olan farklı dijital modeller var. Küresel çapta bunlardan en çok kullanılanı ise 'Küresel Tahmin Sistemi'nin kısaltması olan GFS (Global Forecasting System) sistemi.
Meteorolojik tahmin için kullanılan bir tür sistemler, Avrupa başta olmak üzere dünya üzerinde birçok otorite kurum tarafından kullanılıyor.
Sistem verilerinin, internet üzerinden canlı olarak tüm kullanıcılarla paylaşılması sayesinde de birçok 'amatör' hava tahmincisi yorum yapabiliyor. Ancak bu, zaman zaman kamuoyunun yanlış yönlendirilmesine yol açıyor. Tartışmalara örnek olabilecek 'tahminlerin' sonuncusu ise önceki gün yapıldı.
GFS'deki 2 haftalık verileri yorumlayan bazı amatör hava tahmincileri "14 Şubat'ta İstanbul başta olmak üzere tüm Türkiye küçük bir Sibirya'ya dönecek" "24 Ocak'taki yağıştan bile daha şiddetlisi yaşanacak" gibi yorumlarda bulundular.
Sosyal medyada kısa sürede yayılan 14 Şubat Sevgililer Günü'ne ilişkin bu tahmin birçok basın kuruluşu tarafından bile 'doğru' olarak kabul edilip, haberleştirdi.
'14 Şubat'ta Sibirya soğukları' yorumlarına ise uzmanlardan tepki geldi.
"AMAÇLARI SANSASYON YARATMAK"
Türkiye’de meteorolojik gözlem ve hava tahminleri yapma yetki ve sorumluluğunun sadece Meteoroloji Genel Müdürlüğünde olduğunu hatırlatan Meteoroloji Mühendisleri Odası Başkanı Fırat Çukurçayır "Özellikle sosyal medyada kendilerine meteorolog unvanı veren kişi ya da oluşumların, herhangi bir eğitimi olmadan ve her türlü sorumluluktan uzak şekilde sansasyon hedefli ve pervasız söylemleri bulunuyor. Bu kişiler sırtlarında yumurta küfesi taşımadıkları için yani hesap verme gereklilikleri olmadıklarından çok rahat davranıyorlar" diyerek, duruma tepki gösterdi.
"ÖNCE METRE İLE BAŞLARLAR SONRA MİLİMETREYE İNDİRİRLER"
Hava tahmini yapmanın son derece vicdani ve sorumluluk gerektiren bir iş olduğunun altını çizen Çukurçayır, "Sansasyon yaratmayı amaçlayan kişiler eğer eğitim almış olsalardı sadece bir modele bakarak bu işin yapılamayacağını bilirlerdi. Zaten bu kişi ya da oluşumların geçmişteki sosyal medya yazılarını incelerseniz, bir kar yağışı beklentisinde, 'metre ile başladığı tahminleri' günler ilerledikçe 'milimetre düzeyinde sonlandırabildiklerini' görebilirsiniz" dedi.
İsabetsiz çıkması muhtemel erken yorumların, sosyal ve ekonomik açıdan topluma zarar verebileceğini de hatırlatan Çukurçayır "Bu tarz yorumlar başta can kayıpları olmak üzere ağır bedellere sebep olabilir" uyarısında bulundu.
Çukurçayır şunları söyledi:
"Özellikle bazı mevsimlerde atmosferik hareketler kısa zaman dilimlerinde çok hızlı değişim göstermektedir. Bu nedenle sayısal hava tahminleri ve modellerin yanı sıra uydu ve meteoroloji radarları ile hava sistemleri sürekli takip edilir. Sistemin rotasından ve muhtemel etkilerinden tam emin olunmadan kamuoyuna gerekenden önce açıklama yapılmaz."
"ŞİMDİDEN BİLMEK İMKANSIZ AMA SOĞUK HAVA OLACAĞI GÖZLENİYOR"
Meteoroloji Uzmanı Dr. Güven Özdemir de 14 Şubat’ta etkili olacağı iddia edilen kuvvetli kar yağışının ‘kesin geliyor’ şeklinde söylenmesinin şimdiden imkânsız olduğunu söyledi.
Özdemir "Şimdiden 'Kesin kuvvetli kar yağacak' gibi ifadeleri kullanmak imkânsız. Ancak biz belirli modellere göre bir ihtimal haritası çıkartıyoruz. Bu doğrultuda da bir hava akışı gözüküyor. Bizi genelde 'Azor Yüksek Basıncı' etkiliyor. Bu basınç İngiltere üzerinden kuzeye yöneldiğinde soğuk hava aşağıya doğru iniyor. Bir yerde yüksek basınç sistemi alçak basınç sistemini itiyor. Yani bu olayda da soğuk hava Türkiye'ye itilmiş oluyor. Çok kötü bir hava var üzerimizde ama bunun ne kadar etkili olacağını şimdiden yorumlamak yanlış olur. Bu yön değiştirir mi ya da akar mı bilemeyiz. Ama genel bir değerlendirme yaparsak Şubat ayı mevsim normallerinde ve zaman zamanda normalin altında seyredecek"
