Havacılıkta zorlanan limitler facia yaratır
Güncelleme Tarihi:
Her uçak kazasından sonra ortaya atılan “kötü hava şartları” iddiası kazanın asla ana nedeni değildir. Uçak kazalarının ne yazık ki yüzde 90’ından fazlası insan hatalarından kaynaklanmaktadır. Bir pilotun şartlar izin vermediği halde “inme“ inadı, neredeyse faciaların büyük kısmının nedenini oluşturmaktadır.
Pakistan’da meydana gelen kaza, Airbus uçaklarının A321 serisinin ilk ölümle sonuçlanan kazasıdır. Aslında bir Airbus uçağını düşürmek kolay değildir. Hatta neredeyse imkansızdır. Çünkü uçak herhangi bir kara parçasına limitlerden fazla yaklaştığında oto-pilot konumunda yaptığı tanımlama ile hemen yükselir. Kara yakınlığı uyarı Sistemi’nin (Enhanced- Ground Proximity Warning System- EGPWS) yeni neslinin bulunduğu bu uçaklarda pilota bir kara parçasına fazla yaklaşıldığını sürekli olarak ikaz eder. Cihaz kelimenin tek anlamıyla “bar bar” bağırır. Ama bu işi oto pilot konumunda yaptığında kontrolü pilota bırakmaz. Uçak oto-pilottan alındığında bu sistem yine bağırır ama pilotun kendi gözlerine güvenerek yaptığı manuel inişte bir çarpma riski her zaman vardır.
Uğur Cebeci - Doğan Haber Ajansı (DHA) Genel Müdürü
Pakistan’da meydana gelen kazada, pilot kötü hava şartlarını nedeniyle görüş uzaklığı düştüğü için ilk iniş denemesinde başarılı olamayacağını anlayınca pas geçmiştir. Her şartta olmamakla birlikte bir pas geçiş standartlar içindedir. Elbette pas geçen pilot o andaki şartlara göre yaklaşmasını, alçalmasını ayarlamaktadır. Ama kendi inisiyatifini uçağın ve o anın şartlarının limitlerini zorladığında bu tür facialar meydana gelmektedir.
Meteorolojik şartlara bakıldığında yağmur, sis ve dağlık coğrafi yapıda belki ikinci denemenin hiç yapılmaması ve pilotun başka bir havalimanına “divert” etmesi gerekirdi. Yani bir başka meydana inmek için yönünü değiştirmesi bir faciayı önlerdi.
Geleneksel olarak pilotlar uçtukları noktaya inme konusunda kendilerinde bir baskı hissederler. Bir uçak kazasının kesin nedeni, uçağın kara kutularının bulunmasından sonra belli ölçüde gün ışığına çıkar. Uçuş bilgilerini kaydeden FDR ve kokpit konuşmalarını kaydeden CVR ile meydan şartları, hava durumu gibi bir çok parametre bir araya getirilip kaza bilgisayarda simüle edilerek kesin nedene ulaşılmaya çalışılır. Bu da ciddi bir zaman alır.
606 A321 TESLİM EDİLDİ
Kazada düşen uçak, Airbus'ın en çok satan modeli A320 serisinin en büyüğü A321. Tek sınıfta 220 yolcu kapasitesi olan uçaktan bugüne kadar havayollarına 606 adet teslim edildi. Maksimum kalkış ağırlığı 93,5 ton olan uçak, 5 bin 600 kilometre menzile sahip. Bu kaza A321 uçağının ilk kazası. Ama bu uçakların aile sınıfı olan A320 serisinde ise çoğu pilotajdan, limitlerin zorlanmasından kaynaklanan kazalar meydana geldi. A320 ailesi yolcu kapasitesi 108 olan A318’den başlayıp A321’e kadar uzanan toplam 4 tip uçaktan oluşuyor.
AIRBUS A320 SERİSİNİN ÖLÜMLÜ KAZALARI
Bugüne kadar A320 serisinde 9 ölümlü kaza meydana geldi:
26 Haziran 1988: Air France’a ait A320, Fransa’da Mulhouse-Habsheim Havalimanı’nda gösteri yaparken ağaçlık bölgeye çakıldı. Kazada 3 kişi hayatını kaybetti.
14 Şubat 1990: Hindistan Havayolları’na ait A320 Bangalore’a iniş sırasında piste 400 metre kala düştü. 139 yolcudan 88’i hayatını kaybetti.
20 Ocak 1992: Air Inter’a ait A320 Strasbourg’a inişte düştü. 5’i mürettebat 82 yolcu hayatını kaybederken 5 yolcu ve 1 mürettebat kurtuldu.
14 Eylül 1993: Lufthansa’ya ait A320 Varşova’ya inişte pistten çıktı. biri mürettebat iki kişi hayatını kaybetti.
3 Ağustos 2000: Gulf Air’a A320 Bahreyn’e inişte denize düştü. 135 mürettebat ve yolcu hayatını kaybetti.
3 Mayıs 2006: Ermenistan Havayolları Armavia’ya ait A320 Soçi yakınlarında düştü. 8 mürettebat ve 105 yolcu öldü.
17 Temmuz 2007: Brezilyalı TAM Linhas Aéreas Havayolları’na ait A320
Sao Paulo’ya inişte pistten çıktı. Benzin istasyonuna çarpan uçak infilak etti. Uçaktaki 181 yolcu, 6 mürettebatın yanı sıra yerde de 15 kişi hayatını kaybetti.
30 Mayıs 2008: TACA Havayolları’na ait A320 Honduras’ın Tegucigalpa Havalimanı’na inişte pistten çıktı. 2 yolcu ve 1 mürettebat hayatını kaybetti.
27 Kasım 2008: Alman XL Havayolları tarafından teslim uçuşu yapılan A320 Fransa’da Perpignan yakınlarında denize düştü. Kazada 7 kişi öldü.
PAKİSTANLI AIRBLUE’NUN İLK KAZASI
Pakistan’ın özel havayollarından olan AirBlue, 2004’te kuruldu. Filosunda toplam 5 A320 ve A321 tipi uçak bulunuyor. Şirket Ortadoğu ve İngiltere’den Pakistan’a yolcu taşıyor.
İslamabad’ta düşen AP-BJB uçağı, 2000’de 1218 imalat numarasıyla üretildi. 2006’dan bu yana AirBlue’da uçuyordu. IAE V2500 motorlarına sahip uçak bugüne kadar 34 bin saat uçuş gerçekleştirmişti.