Hatay’ın cansuyu Beren’den

Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun olan Beren Kayalı, Kraliyet bursu kazanarak İngiltere’ye gitti. Master yaparken ortağı olan Paul Mendieta ile birlikte kumaş beton teknolojisini su deposuna uygulayarak Deploy Tech isimli bir şirket kurdu. Güney Amerika ve Afrika’daki ihtiyaçtan yola çıkarak kurdukları şirket hem İngiltere’den hem de özel şirketlerden yatırım aldı. Kayalı, 700 bin sterlin yatırım alan fikrin nasıl oluştuğunu şöyle anlatıyor:

“Dünyada temiz suya ulaşma büyük bir problem. Paul, Ekvador’da kakao tarlalarında yaşanan sorunları biliyordu. Yüksek lisans sırasında ziyaret ettiğim Nairobi’deki Afrika’nın en büyük gecekondu mahallesindeki su ve kanalizasyon problemini görünce, bu konunun önemini daha iyi kavradım. Halihazırda var olan kumaş beton teknolojisini su deposuna nasıl çevirebiliriz diye düşündük ve 3 yıllık AR-GE çalışmasının sonunda Deploy Tech’i kurduk. Bunlar 14 tonluk su depoları, bir balon gibi şişiyor. Bu sebeple taşınması çok kolay. Ama en önemli özelliği normal su depolarının altında beton bir zemin döşemek gerekiyor. Bu betonun mukavemetinin oturması 21-28 gün arasında değişiyor. Ancak bizim su depomuz böyle bir beton zemine ihtiyaç duymuyor, suyla temas ettiğinde sertleşen bir yapıya sahip. Ayrıca zor ulaşılan arazilere ulaştırılması çok kolay. Çünkü bir pikap aracın bagajında bile taşıyabiliyoruz.”

DEPREMLE HAREKETE GEÇTİ

Şirket Hindistan, Güney Amerika ve Afrika’ya satış yapıyor. Kayalı, Türkiye’de 11 ili etkileyen depremle birlikte bu depoların bölgeye büyük fayda sağlayacağına inanarak harekete geçmiş: “Arkadaşımın ailesinin Hatay’da enkazın altında kalması ve gelişmeleri takip etmek, bizi herkes gibi televizyon karşısında çaresiz bıraktı. 4 aylık bir bebeğim var ve Galler’de yaşıyoruz. Ama bu teknolojinin çadır kentlerde, temiz suya ulaşamayan bölgelerde faydalı olacağını düşündüm. Özellikle depremin 4’üncü gününden sonra depremzedelerin tuvalet, hijyen sorunu ortaya çıkmaya başladı. Suya ulaşılamadığı için uyuz vakaları, ishal vakaları başlamıştı. Ortağımla konuşup 3 su deposunu bölgeye göndermeye karar verdik. Darüşşafakalılar Derneği ve Darüşşafaka Spor Kulübü de 4 depo için sponsor oldu.”

ÇEKTİĞİ VİDEO VİRAL OLDU

Beren Kayalı depoları yollamak için deprem bölgesindeki yetkililere ulaşmakta sıkıntı yaşayınca sosyal medyadan su depolarını anlatan bir video çekmiş. Kayalı bu videonun viral olması sonucunda sivil toplum örgütleri ve gönüllülerle iletişime geçebilmiş. İlk önce Türk Hava Yolları’nın bu depoları taşıması için konsoloslukla temas kurmuş: “Su depolarının kurulumunu ilk olarak bizim yapmamız, daha sonra bunu kendileri yapabilecek ekiplere öğretmemiz gerekiyordu. Yolların karpuz gibi ikiye ayrıldığı, büyük araçların geçemeyeceği bölgelere su deposu ulaştırabilirdik. Bu yüzden kendimiz gitmeye karar verdik. Depremin 10’uncu gününde su depolarını Adana’ya indirdik. Kendimiz de Hatay bölgesine doğru yola çıktı. Kurulumu bizden öğrenecek ekiplerle iletişime geçtik. İlk aşamada İskenderun, Antakya, Samandağ ve Osmaniye’de kurulum yaptık. Gün içerisinde bölgeyi dolaşarak nerelerin daha çok ihtiyacı olacağını tespit etmeye çalıştık. Özellikle çadır kent ardından konteyner kent olacak, yakınlarında sahra hastanesi olan büyük nüfusa ulaşabilecek noktalara kurmaya özen gösterdik.”

DEFNE’DEKİ DEPREMDE BÖLGEDEYDİ

6.4 büyüklüğündeki Defne depremi sırasında bölgede olan Kayalı, “Gün içerisinde her an her şey değişiyordu. Örneğin 6.4’lük depremden sonra Defne Kaymakamlığı’nın 30 tonluk su deposu çatlamıştı. Acilen oraya su deposu gönderdik” diye konuşuyor. Çalışmalar sırasında hem gönüllü ekiplerin hem de hayırsever lojistik şirketlerinin yardımlarıyla bu depoları kurduklarını anlatan Kayalı ve Paul Mendieta, 5 gün bölgede kalmış.

7 DEPO DAHA GÖNDERECEK

3 metre çapında 2.5 metre uzunluğunda olan dev su depolarının büyük bir bölgeye su sağladığını anlatan Kayalı, bu hafta 7 su deposunu daha bölgeye gönderecek: “Biz bu su depolarını normalde dünyada belediyelere, distribütörlere ulaştırıyorduk. Ancak şu anda Türkiye’de büyük bir ilgi oluştu. Konteyner kentlerde, ‘Uzun vadede ihtiyacımız olacak’ diyerek talep eden de var, sanayi bölgesinde ‘Olası İstanbul depremine karşı önlem olarak almak istiyoruz’ diyen de... Şimdi önce deprem bölgesinde maksimum yararı sağlamak istiyoruz. Diğer teklifleri de değerlendireceğiz.”