Hamza Üsteğmenleri kaybetmemek için...
Güncelleme Tarihi:
Osmaniye'deki F-16C kazasının bir benzeri 2003'te ABD'de yaşanmış, vahim pilotaj hatalarına rağmen sadece 42 metrede fırlatma koltuğuyla atlayan pilot kurtulmuştu. Başka Hamza Üsteğmenleri kaybetmemek için bu kazadan tüm teknik dersleri almamız gerekiyor.
Önceki gün Osmaniye'de düşen F-16C tipi savaş uçağında Üsteğmen Hamza Gümüşsoy şehit olmuştu.
Uçakta meydana gelen muhtemel bir teknik arızanın ardından son telsiz mesajında "Atlıyorum" diyen Gümüşsoy'un cenazesi, Zorkun Yaylası'nda, enkaza 300 metre mesafede sekiz saat sonra bulunmuştu.
Dünyada son dönemde düşen F-16’larda pilotaj hataları ön plana çıksa da, Osmaniye’deki son kazanın bir benzerinin 2003’te meydana geldiği ABD’de pilot hayatta kaldı.
Osmaniye’de olduğu gibi F-16C tipi bir savaş uçağı, ABD’nin Idaho eyaletindeki Mountain Home Hava Kuvvetleri Üssü’nde 14 Eylül 2003’te yapılan gösteri uçuşu sırasında kalkıştan kısa süre sonra yere çakıldı.
Soruşturma raporuna göre uçağın 1994’ten beri ABD Hava Kuvvetleri’nde görev yapan pilotu Amerikalı Yüzbaşı Chris Stricklin (32), “Split S” denen manevrayı yaparken, kalktığı havalimanının rakımını hatalı hesap etti.
CİHAZLAR DÜZELTİLDİ
760 yerine 550 metrede dalışa geçen pilot yere çakılacağını anlayınca uçağı önce hafif sola yatıp hız vererek kalabalığın üstüne düşmemesini sağladı.
Ardından sadece 42 metre irtifada, çakılmaya 0.8 saniye kala fırlatma mekanizmasını çalıştırıp aşağı atladı. Yaklaşık 21 milyon dolarındaki uçak paramparça olurken, Amerikalı pilot hafif yaralı halde kazayı atlattı.
Komutanları Stricklin’in çok yetenekli bir pilot olduğunu, aynı manevrayı daha önce 200 kez yapmış olmasına karşın alışmadığı bir havalimanından kalkınca rakımı yanlış hesap etmek gibi “dürüst bir hata” yaptığını söylediler.
Stricklin, ABD Hava Kuvvetleri’nin "Thunderbird" adlı gösteri takımındaki yerini kaybetti. Ancak yaptığı hatada uçaktaki cihazların da payı vardı. Nitekim yetkililer F-16’daki irtifa gösteren altimetrelerinin tasarımının kazaya katkıda bulunduğunu belirterek bunları düzeltti.
Ayrıca “Split S” manevrası için pilotlardan, bundan böyle 300 metre daha fazla yükselmeleri istendi.
SON KAZADA DA ÖLEN YOK
Bu uçağın üretildiği ABD’de bir F-16C’nin karıştığı son kaza da 27 Aralık 2012’de yaşanmış, California’da eğitim uçuşundayken vahim pilotaj hataları yapan bir başka pilot, fırlatma mekanizması sayesinde yarasız kurtulmuş, uçağı ise kırıma uğramıştı.
Hürriyet'te kazanın ertesi gün yayınlanan, Uğur Ergan'ın Genelkurmay kaynaklarına dayandırdığı haberde, Hamza Üsteğmen'in uçağının, sağ kanadında kopma meydana geldiği için düştüğünün tahmin edildiği, ayrıca fırlatma koltuğundan ayrılamadığı için şehit düştüğü belirtiliyordu.
ŞİMDİ NE YAPMALI
Sonuçta, içinde insan ve makine faktörlerinin bulunduğu her faaliyette kazaların, hataların olması doğal. Önemli olan yarın aynı hataların tekrarlanmamasını sağlamak.
ABD'deki kazada vahim bir pilotaj hatası olmasına rağmen pilot sağ kalırken, biz benzer bir olayda, muhtemelen bir hata da yapmadığı halde üstüste geldiği anlaşılan iki teknik sorun (sağ kanat ve fırlatma koltuğu) nedeniyle seçkin bir pilotumuzu kaybettik.
Şimdi en azından ABD'li yetkililer gibi gerekli tüm önlemleri alıp düzeltmeleri yapalım ki, başka Hamza Üsteğmenleri kaybetmeyelim.
Pilotumuza Allah'tan rahmet, ailesine sabır diliyorum.
* Hürriyet Gazetesi Dış Haberler Şefi Emre KIZILKAYA’nın iletişim bilgileri ve bloguna www.emrekizilkaya.com adresinden ulaşılabilir. Ayrıca: http://www.twitter.com/ekizilkaya