Hamas’tan sonra El Beşir

“Hamas’a destek verdiniz, bize de verin…”

Talebin sahibi, Uluslar arası Ceza Mahkemesi tarafından Darfur’da soykırım uyguladığı iddiasıyla soruşturma başlatılan Sudan Devlet Başkanı Ömer El Beşir.

Bu talep dün resmen, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a iletildi.

Beşir, destek isteğini, Ankara’ya gönderdiği en yakın adamı, Devlet Başkanı Kıdemli Yardımcısı Ali Osman Muhammed Taha aracılığıyla iletti.

Taha, Ankara’da Başbakan Erdoğan’la görüşmesinde önce Erdoğan’ı, Davos’taki Hamas çıkışı konusunda tebrik etti. Çıkışın, başta Sudan olmak üzere, herkesin “içine su serptiğini” söyledi.

Ardından ise, “asıl isteğe” sıra geldi;

Sudanlı yetkili, Türkiye’nin Ocak ayından bu yana Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyesi olduğunu hatırlatarak, Konsey’de Sudan Devlet Başkanı El Beşir hakkında gündeme gelebilecek olumsuz kararları engellemesini istedi.

Nitekim görüşmeden sonra bir basın toplantısı düzenleyen Sudan heyetindeki Devlet Başkanlığı Müsteşarı Gazi Selahaddin de, "Bütün dostlarımızdan bu konuya objektif bir bakış açısıyla ele almalarını istiyoruz. Tabii ki dost bir ülke olarak hep istediğimiz Türkiye’nin de taraf ülke olması" diye konuştu.

HAKKINDA TUTUKLAMA KARARI İSTENEN İLK DEVLET BAŞKANI

Ömer El Beşir, halen Devlet Başkanlığı görevini sürdürürken, hakkında uluslar arası tutuklama kararı istenen ilk lider.

BM Güvenlik Konseyi, Darfur konusunu araştırmak üzere önce bir komisyon kurmuş, komisyondan gelen rapor uyarınca da konuyu Uluslar arası Ceza Mahkemesi’ne taşımaya karar vermişti.

Geçen yıl temmuz ayında Uluslar arası Ceza Mahkemesi Savcısı Luis Moreno-Ocampo, Beşir’i Darfur’da “soykırım, insanlığa karşı suç ve savaş suçu” işlemekle itham etmiş ve hakkında tutuklama kararı çıkarılması talebinde bulunmuştu.

Savcının iddianamesi halen Uluslar arası Mahkeme tarafından inceleniyor.

Mahkemenin El Beşir’in tutuklanması yönünde karar vermesi durumunda, konu BM Güvenlik Konseyi’ne gelecek. Konsey de, tüm üyelerini kapsayacak şekilde, Beşir’in “yakalandığı yerde tutuklanması” yönünde karar alabilecek.

Sudan hükümeti, Beşir aleyhinde bir karar çıkmasını engellemek için şimdiden harekete geçmiş durumda.

Beşir’in en yakın danışmanını Ankara’ya göndermesinin ardında da, halen BM Güvenlik Konseyi üyesi olan ve 2010 sonuna kadar bu görevi sürdürecek Türkiye’nin desteğini kazanabilmek.

El Beşir geçen yıl Ocak ayında, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından Ankara’da ağırlanmış, Ağustos’ta ise yine Türkiye’nin evsahipliğindeki Türkiye_Afrika zirvesine katılmak üzere İstanbul’a gelmişti.

DARFUR SORUNU NEDİR?

Sudan’ın başkenti Hartum'un 1300 km batısında bir bölge olan Darfur’da sorun, yerel ve arap kabileler arasında su kaynakları ve otlakların paylaşımı konusundaki uyuşmazlıklarla başladı, ancak büyüyerek iç savaşa kadar ulaştı. 2003 yılında, yerel bir isyanın ardından, bölgedeki arap kabileleri ile hükümet tarafından kurulan ve desteklenen milis kuvvetleri (janjavid) arasında çatışmalar başladı. Çatışmalar nedeneyle de, Darfur nüfusunun üçte biri -yaklaşık 2 milyon insan- zorla yerinden edildi, yüzbinlerce kişi öldürüldü. Halen 1,5 milyon kişi yerleştirildikleri mülteci kamplarında yaşıyor.

Darfur’da yaşayanların öldürülmesi ve yerlerinden edilmelerinden, Janjavid milislerine destek veren El Beşir hükümeti sorumlu tutuluyor. El Beşir ise, konunun kendisiyle doğrudan bağlantılı olmadığını, işlenen bir suç varsa, bunun milislerce yapıldığını öne sürüyor.