Halk biliminin büyük kaybı

Fransa'da ölen Prof. Dr. Pertev Naili Boratav Türkiye’de folklor araştırmacılığının kurucularındandı.

Türkiye’ye gelemediği yıllarda kendine eşi Fahrünnisa hanım büyük yardımda bulundu.

Türkiye'de folklor ve halk edebiyatı araştırmalarının kurucularından ve yarım yüzyılı aşkın aktif araştırmalarıyla en önemli isimlerinden biri olan Prof. Dr. Pertev Naili Boratav, 16 mart 1998 günü saat 01.00'de Paris'te tedavi gördüğü hastanede öldü. Evli ve iki çocuk babası olan Boratav'ın bu hafta içinde Paris'te toprağa verileceği belirtildi.

Kısa bir süre önce rahatsızlıkları nedeniyle hastaneye kaldırılan Prof. Boratav, 1940'lı yıllarda Ankara Dil Tarih Coğrafya Fakültesi'nde halk bilimi alanında çalışmalar başlatmış, daha sonra siyasi görüşleri hakkında soruşturma açılmış ve TBMM'de Bütçe Yasası çerçevesinde kürsüsü lağvedilmişti. Daha sonra Paris'e yerleşen Prof. Boratav, CNRS (Fransız ulusal Bilimsel Araştırmalar Merkezi) ve Sorbonne Üniversitesi'nde bilimsel çalışmalarını ve derslerini kısa süre öncesine kadar sürdürmüştü.

1907 yılında şu an Bulgaristan sınırları içinde bulunan Darende'de doğan Boratav, Türk halk bilimi ve Türk kültürü konusunda çok sayıda makale ve kitabı kaleme aldı. Türk halk hikayelerini, masal ve tekerlemelerini, Pir Sultan Abdal ve Köroğlu gibi halk şairlerinin şiirlerini, Nasreddin Hoca fıkralarını yazılı ve sözlü kaynaklardan derleyen ve yayınlayan ilk araştırmacılardan biri olarak tanınan Boratav, bu çalışmalarıyla aralarında Sedat Simavi Ödülü ve TC. Kültür Bakanlığı'nın Onur Ödülü'nün de bulunduğu çok sayıda ödül aldı.

NE DEDİLER?

Konur ERTOP:

Türkiye'de araştırma alanı olarak halk sanatını ve folklorunu seçmiş uluslararası alanda büyük ün yapmıştı. Bizi bize gösteren bir aynanın üstündeki tozları o silmişti. Ama biz ona, çalışma olanağı bile kazandıramadık. Bütün bu ayıplar onun bir arı gibi çalışmasını engellemedi. Masallar, halk hikayeleri, folklorumuzun bütün ürünleri, onun kadirbilir çalışmasına konu oldu.

Ataol BEHRAMOĞLU:

Pertev Naili Boratav önce yapıtlarıyla sonra da Paris'teki sürgünlük yıllarında kişisel olarak tanımak ve dost olmak onuruna eriştiğim büyük bir çağdaşımızdı. Bu çapta insanların ölümünden sadece yakınlarına değil bütün bir ülkeye başsağlığı dilemek gerekir. ‘‘Büyük masalcı’’nın halk bilgeliğinin seçkin temsilcisinin anısı önünde saygıyla eğiliyorum.

Fuat BOZKURT:

Pertev Naili çok sabırlı ve titiz bir araştırmacıydı. Üniversiteye katıldığı 1930'lu yıllardan başlayarak sürekli o zamana kadar yapılmamış bir derlemeciliğe girişti. Bu derlemelerini yaşamının sonuna kadar da elverdiği olanaklar içerisinde sürdürdü. Hatta bir ara Türkiye'ye girişi yasaktı. Bu yasaklı sürede bile eşini yolladı Türkiye'ye. Yaptığı araştırmaların tümünü yazıya döktü. Yorumunu da bir sonraki kuşaklara bıraktı.