Hafriyatta kaybolan hayatlar
Güncelleme Tarihi:
Son yıllarda başta İstanbul olmak üzere kentlerin kâbusu haline gelen hafriyat kamyonları ile beton mikserleri tehlike saçmaya devam ediyor. Bu araçların neden olduğu ölümlerin sayısı her geçen gün artıyor.
VİNÇ... İstanbul’da nereye baksanız bu çirkin makineyi görüyorsunuz artık. Güzelim İstanbul’un asırlık siluetinin bir parçası haline geldi neredeyse. Evet İstanbul koca bir şantiyeye döndü. Kentsel dönüşüm, ‘mega’, ‘süper’, ‘inanılmaz manzaralı’ diye pazarlanan projeler, görüş açınıza birkaç vinç daha eklenmesi demek. Tek sıkıntı estetik değil.
Her inşaat, toprağın taşınması, her parça toprağın taşınması da onlarca kamyonun trafiğe eklenmesi anlamına geliyor. İstanbul’un trafiğinde tozu dumana katarak, kural, sınır tanımayarak seyrediyor hafriyat kamyonları. Sadece trafiğin aktığı yollarda da değiller üstelik. Gezmeye çıktığınız şehrin en işlek caddesinde, pazar alışverişinden dönerken mahallenizde, yaya kaldırımında... İstanbul’da hafriyat ve inşaat malzemesi taşıyan kamyonlar ile beton mikserlerinin karıştığı kazalarda sadece sekiz ayda - basına yansıdığı kadarıyla - 11 can gitti. Açılan davalar milim milim ilerliyor. Sorumluluğu kabul eden yok.
Bu yazıyı noktalarken dün ajanslara şu haber düştü: Gebze’de işçileri taşıyan minibüsle hafriyat kamyonu çarpıştı: 2 ölü.
ÇOCUKLUK ARKADAŞLARINI AYIRDI
İNŞAAT kamyonunun söndürdüğü hayatlardan biri 22 yaşındaki Özge Kandemir’di. Erciyes Üniversitesi Endüstri Mühendisliği 3. Sınıf öğrencisi Kandemir 7 Ekim 2016’da arkadaşı Büşra Özsayın’la Kadıköy Caferağa’da Mühürdar Sokak ile Tuğlacı Eminbey Caddesi arasında yürüyordu. Sola dönüş yapan bir kamyonun kasası Kandemir’in çantasına takıldı. Kamyon tekerleklerinin altına doğru sürüklenen Kandemir olay yerinde hayatını kaybederken, Kandemir’in arkadaşı Büşra Özsayın ise yaralı kurtuldu.
Özsayın, Hürriyet’e şunları anlattı: “Özge benim çocukluk arkadaşım. Biz 9 yaşındayken Mersin’deki yazlığımızda tanıştık. Her yaz görüşürdük. Daha sonra da arkadaşlığımız devam etti. Samimi bir arkadaşlığımız oldu. Özge, Kayseri’de üniversiteyi kazandı. Ben de İstanbul’a üniversiteyi okumaya geldim.
2016’da Özge İstanbul’a geleceğini söyledi. Özge İstanbul’a geleceği için heyecanlıydım. 7 Ekim’de İstanbul’a geldi. Ben Özge ve başka bir arkadaş Kadıköy’de buluştuk. Moda sahiline gitmek için yürüdük. Yürürken yolun karşısına geçmeye çalıştık.
KAMYONUN ALTINDAN ÇIKTIM
Moda’ya nereden gideceğimize karar veremedik. Daha sonra Özge bana, ‘Şu adama yolu sor’ dedi. Ben adama doğru yürürken Özge kaldırımda durup telefona baktı. O sırada kamyon gelip önce Özge’ye sonra da bana çarptı. Kamyonun altındaki boşluğa düştüm. Diğer arkadaşımız çığlık attı. Ben kamyonun altındaki boşluktan çıktım. O sırada Özge kamyonun altından sıkışmıştı, kurtulmaya çalışıyordu. Daha sonra kamyon ikinci kez hareket ederek Özge’yi ezdi.”
Adli Tıp Kurumu İstanbul Trafik İhtisas Dairesi’nce verilen raporda kamyon şoförü Aydın Yanık’ın asli ve tam kusurlu olduğu belirtilirken, Özge Kandemir’in kusurunun olmadığı vurgulandı. Yanık Anadolu 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde, ‘Taksirle bir kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olmaktan’ tutuksuz yargılanıyor. Duruşma 6 Mart’ta görülecek. Özsayın “Adaletin yerini bulacağını biliyorum. Ama davanın bu kadar uzaması beni üzüyor” diyor. / DAVA 6 MART'TA
KAVŞAKTA ÇARPTI
TEMMUZ 2017... Kadıköy Caddebostan Mahallesi Tanzimat Sokak’ta Tekin Birgin yönetimindeki hafriyat kamyonu ile Taş Mektep sokaktan çıkan 36 yaşındaki Volkan Aydemir yönetimindeki motosikletle çarpıştı. Çevredekilerin uyarılarıyla durdurulan kamyonun şoförü T.B. kontak anahtarını alarak olay yerinden kaçtı. Aydemir hayatını kaybetti. Kamyon şoförü birkaç saat sonra teslim oldu.
PARKTA YÜRÜYORDU
İstanbul Üniversitesi İngilizce İktisat Bölümü 3’üncü sınıf öğrencisi Şule İdil Dere, Yoğurtçu Parkı’nda yürürken, manevra yapan İBB’nin hafriyat kamyonunun altında kalarak yaşamını yitirdi.
Kamyonu kullanan şoför Mümin Kılıç, kaza sonrası serbest bırakıldı. Bilirkişi raporunda, İBB ve İSTAÇ A.Ş. ‘birlikte kusurlu,’ iki kurumun yetkilileri ve şoför Mümin Kılıç ‘asli kusurlu’, Şule İdil Dere ise ‘kusursuz’ bulundu.
Davada henüz karar yok!
KARŞIYA GEÇİYORDU
HAZİRAN 2017...
Arnavutköy’de bir hafriyat kamyonu yolun karşısına geçmeye çalışan 17 yaşındaki Berfin Kantarkıran’a çarptı. Kamyon daha sonra refüje çıkarak devrildi.
Olay yerine çok sayıda polis, itfaiye ve sağlık ekibi sevk edildi. Sağlık ekipleri Kantarkıran’ın hayatını kaybettiğini belirlerken yaralı sürücü ise hastaneye kaldırıldı.
Berfin Kantarkıran, hemşirelik öğrencisiydi...
PAZARDAN DÖNÜYORDU
OCAK 2018... Kadıköy’de semt pazarında alışveriş yapan 65 yaşındaki Saime Gündüzoğlu evine gitmek için yolun karşısına geçmek istedi. Bu sırada, hafriyat kamyonunun çarptığı Gündüzoğlu yaşamını yitirdi. Olay yerinde toplananlar, hafriyat kamyonu kazalarına tepki gösterdi.
BÖYLE SIKIŞTIRDI: Çekmeköy Şile yolunda hafriyat kamyonunun bariyere sıkıştırdığı otomobil hurda yığınına döndü. Hafriyat kamyonunun çarptığı otomobilin sürücüsü yaralandı. Kamyonu sürücüsü, kazaya sağdan çarpan otomobilin neden olduğunu öne sürdü.
ŞEHRİN ORTASINDA ÖLÜM
HAFRİYAT kamyonlarının saçtığı tehlikeyi Hürriyet, ‘Hafriyat terörü: 1 yılda 24 can’ başlıklı haberle 27 Haziran 2017’de kamuoyuna duyurmuştu. Haberimizde Kuzey Ormanları Savunması’nın araştırmasına göre bir yıllık süre içinde İstanbul’da 24 kişinin hafriyat kamyonlarının karıştığı kazalarda yaşamını yitirdiğini belirtmiştik. Haberi yaptığımız Haziran 2017’den bugüne kadar hafriyat kamyonu ile beton mikserlerinin karıştığı ölümlü kazalar sonucunda 11 kişi daha yaşamını yitirdi. (Tabii bunlar sadece basına yansıyan olaylar. Ayrıca bu kazalarda yaralanan onlarca kişi var.) Ölümlü kazaların tamamı otoyollarda değil bir kısma İstanbul’un Fatih, Kadıköy, Beşiktaş ve Maslak gibi en işlek bölgelerinde gerçekleşti.
'KÖR NOKTA' SAVUNMASI
İSTANBUL’da Anadolu yakasında faaliyet gösteren bir hafriyat firması şubat ayının başında kamyonların üzerine ‘Biz terörist değiliz, milletimizin hizmetkârıyız’ yazılı pankart asarak dikkat çekti. İstihbarat servisimizden Aziz Özen’in konuştuğu kamyoncuların savunmaları şöyleydi: “Ölümlerin yüzde yüzünde şoför arkadaşlarımız kusurlu gibi gösteriliyor. Bizim araçlarımız genelde sağ taraftan kör nokta dediğimiz yerden kaza yapar. Vatandaş büyük araçları bilmiyor. Bu adam beni görebilir mi, göremez mi? Bunu maalesef bilmiyorlar. Yayalar gelip tam önümüzde duruyor. Bir yerde kamyon çalışıyorsa dikkat edelim. Küçük araçların emniyet şeridini kullanmalarını istemiyoruz. Çünkü emniyet şeridinden gelip bize vuruyorlar. Kör nokta olduğu için bizler bunları göremiyoruz. Yükle birlikte 40 tonluk araçlar bunlar. Binek araçların bunların yanına yaklaşmaması lazım. Yayalar ışıklara uymuyor. Kendilerine kırmızı ışık yandığında bile bir anda yolun karşısına geçmeye çalışıyorlar. Büyük araçlar kör noktaları olduğu için yayaları göremiyorlar.”
06.00 - 10.00 / 16.00 - 22.00 YASAK!
İBB’nin açıklamasına göre hafriyat kamyonları ile beton mikserlerinin sabah 06.00 ile 10.00; akşam 16.00 ile 22.00 arası trafiğe çıkması yasak. Ancak kent içinde kalan inşaatlar nedeniyle bazı kamyonlar özel izin alarak 24 saat veya yasak saatler içerisinde çalışabiliyor.
NE YAPMALI?
KUZEY Ormanları Savunması’nın araştırmasına göre, ölümle sonuçlanan kazaların çoğunda sürücü kusurlu. Araştırmada şu bilgilere yer verildi: “Denetimsizlik yüzünden şehrin her noktasında cirit atan bu araçların trafik ihlalleri artık sürekli tekrarlanan olaylar haline gelmiştir. Kazaların önemli bir bölümü, hafriyat kamyonlarının; şoförlerin göremediği kör noktalarında yaşanıyor. Bu nedenle de ceza alan şoförlerin hemen hepsi ya çok az ceza alıyor ya da hiç ceza almıyor.”
KOS tarafından hazırlanan raporun sonuç bölümünde hafriyat kamyonları ile beton mikserlerindeki kaza oranının düşürülmesi için sıralanan önerilerden bazıları şöyle:
- Sorunun ana kaynaklarından biri olan ve şoförleri potansiyel katil haline getiren sefer başına ücretlendirme sistemine son verilmelidir.
- Günlük toplam hafriyat tonajının sınırlandırılmasına dayalı olarak yeniden planlanmalıdır.
- Rüşvet veren şirket yetkilileri başta olmak üzere tüm sorumlular yargılanmalıdır.
SOKAĞA GİRMESİNLER
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yönetmelikler halk sağlığı ve can güvenliği gözetilerek yeniden düzenlenmelidir. Kamyonların üzerine branda örtülmesi gibi basit önlemlerin dahi alınmadığı ortada iken kurallara uyulmasının etkin denetimi sağlanmalıdır.
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından, kamu yararına olan acil iş ve proje kapsamında 24 saat izin verilen projelerin listesi kamuoyu ile paylaşılmalıdır.
- Yaşlı, engelli ve çocukların bulunduğu kent içi yollarda, görüş açısı kısıtlı ağır tonajlı araçların kontrolsüz hareketleri kazaların ana sebebidir. Sokaklara ağır tonajlı araçların girmesi kesinlikle yasaklanmalıdır. Kent içi yollarda araçların şantiye giriş ve çıkışlarında kontrol sağlanmalı ve yaya ile karşılaşması muhtemel güzergah boyunca eskort eşliğinde hareket etmeleri sağlanmalıdır.