Hadi İpucu: Bir ırmağın çatallanarak denize döküldüğü yere ne denir?

Hadi İpucu içerisinde yer alan bilgilere göre bir ırmağın çatallanarak denize döküldüğü yere Delta denir. Delta oluşum süreci oldukça yalındır: Bir akarsuyun başka bir su kütlesine girdiği yerde, akış hızı süratli bir şekilde azalır ve çökeller birikmeye başlar. Irmağın biriktirdiği çökeller kıyı boyunca taşınmaz ya da deniz akıntılarıyla daha derin sulara sürüklenmez ise bölgedeki kıyı çizgisini ortaya çıkaran ya da ilerleyen bir delta oluşur.

En basitinden ilerleyen deltalar altta alt takım (bottomset) tabakalarının üzerine sırayla ön takım (foreset) ve üst takım (topset) tabakalarının geldiği tipik bir düşey istif sergilerler.

Bu istif, bir ırmak başka bir su kütlesine girdiği ve en ince taneli çökellerin, asıltıdan çökelerek alt takım tabakalarını oluşturduğu ırmağın ağzından biraz uzakta gelişir.

Nehir ağzına yaklaştıkça hafif eğimli tabakalar halinde kum ve siltin çökeldiği ön takım tabakaları oluşur.

Üst takım tabakaları ise deltanın üst kısmını baştan sona geçen bir dağıtıcı kanallar şebekesinde çökelmiş olan kaba taneli çökellerden meydana gelir. Göllerde bulunan çoğu küçük delta üstte anlatılan üç kısma da sahip iken büyük denizel deltalar genellikle çok daha karmaşıktır.

Akarsu, dalga ve gelgit süreçlerinin görece önemlerine bağlı olarak başlıca üç denizel delta tipi tanımlanır. Akarsu egemen deltalar, her biri denize doğru ilerleyen dağıtıcı kanallar içinde çökelmiş uzun, parmak şekilli kum kütlelerinden oluşurlar. Bu deltalar, kuş ayağını andıran görünümlerinden dolayı genellikle kuş ayağı deltalar olarak da anılırlar. Bunun tersine, Mısır’daki Nil deltası dağıtıcı kanallar bulundurmasına karşın dalga egemen bir deltadır; deltanın denize bakan kenarı, dalgaların çökelleri işlemesiyle oluşmuş bir dizi set adasından oluşur ve deltanın tüm kenarları denize doğru ilerler.