Haç atma töreni 6-7 Eylül sonrasında bile yapılmış

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin, Ortodoksların her yıl düzenledikleri hac atma törenine ilişkin ‘Haliç’ten haç çıkarmak İstanbul’u Konstantinapolis yapmak istemektir’ sözleri tepki topladı. Bahçeli’nin ‘son üç yıldır’ görüyoruz demesine rağmen, haç atma geleneği İstanbul’da yüzyıllardır sürüyor.

SULARIN kutsanmasını sembolize eden tören, kentin çeşitli yerlerinin yanı sıra Ortodoksların yaşadığı tüm kıyı şeritlerinde yapılıyor. Soğuk hava nedeniyle bunun en ilgi çekeni ise Karadeniz’in doğusundaki Ukrayna gibi ülkelerde yaşanıyor. Tören, Türk-Rum gerginliğinin had safhaya çıktığı 1955 yılının 6-7 Eylül olayları sonrasında bile Yeşilköy’de yapılmıştı. Patrikhane’nin bulunduğu Fener’de ise Haliç’in kirliliği nedeniyle yapılamayan hac atma törenleri son yıllarda suların temizlenmesiyle yeniden başladı. Patrikhane, tören öncesinde Haliç’ten aldığı suların analizini de yaptırıyor. Bahçeli’nin İstanbul’u ‘Konstantinapolis’ yapma isteğiyle açıkladığı ve son üç yıldır yapıldığını iddia ettiği törenlere ilişkin uzmanlar, şunları anlattılar:

İNANCA SALDIRI

Niyazi Öktem (Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Sosyoloji

Öğretim Üyesi) Bu törenler Türk-Yunan, Türk-Rum ilişkilerinin en gergin olduğu dönemde, hatta 6-7 Eylül hadiselerinin sonrasında bile yapıldı. Laik devlette inanç özgürlüğünün tezahür şekillerine karışılmaz. AB normları açısından da bu böyle. Konstantinapolis yapmaya gelince, Osmanlı bu isimden hiç kompleks duymadı ve kente ‘Konstantiniye’ dedi. İstanbul da Rumca ‘kente doğru’ anlamına gelen ‘Eistanpoli’den gelmektedir. Bolu, Safranbolu, Tirebolu gibi yer isimlerinin sonu da poliden geliyor. MHP liderinin açıklamaları, bir Hıristiyan ülkede, Müslümanlara ‘Siz Ramazan ve Kurban Bayramı ile kandillerinizi kutlamayın’ demeye benzer. Bu açıkça inanç özgürlüğüne yapılan bir saldırı. Şimdi Viyana’da Müslümanlar kandil kutlarken, Avusturyalılar, ‘Bunlar kentimizi yeniden muhasara altına alıp, ele geçirmek istiyorlar’ der mi? İstanbul 550 yıldır Türk ve Müslüman kenttir. Bu kente dair korkular, kendinen emin olmayanlarındır.

HER YERDE VAR

Constantin Harisiyadis (Merkezi Tarabya’da bulunan Terkos

Metropoliti) 6 Ocak, Hz. İsa’nın vaftiz günüdür. O gün, sular da takdis edilir ve haç atma töreni bunu simgeler. Bu bir dini ananedir. Gençler, suya atılan haçı alıp çıkarmak için yarışırlar. Haçı getiren genç imtiyazlı olur ve bütün yılının iyi geçeceğine inanılır. Haç atma töreni, Ortodoksların yaşadığı, deniz kenarı olan tüm ülkelerde kutlanıyor. Yunanistan, Ukrayna’da ve diğerlerinde. Bu yıl, Arnavutköy, Çengelköy, Burgazada, Yeşilköy ve Haliç’te gerçekleştirdik. 1950’lerde 6-7 Eylül olayları sonrasında Hıristiyanlar bu kutlama için bir kaç yıl çekindiler. Ancak Yeşilköy’deki törene hiç ara verilmedi. Sonra zamanla yeniden değişik yerlerde kutlama başladı. Haliç’te ise kirlilik nedeniyle yapılamayan kutlamaları, bir kaç yıldır, suları analiz ettirdikten sonra yapıyoruz.

HRİSTİYANLIKTA YOK

Doç. Dr. Musa Süreyya Şahin

(Emekli İlahiyat Öğretim Görevlisi) Hıristiyanlıkta ve Ortodokslukta böyle bir şey yoktur. Bu Haliç’e sahip çıkmaktır. Ben 30-40 yıldır Patrikhane’yi inceliyorum. Amaçları, devlet içinde devlet kurmaktır. Hıristiyan ilahiyatına göre hakkı olmamasına rağmen patrik, ekümeniklik istiyor. Bizans’ın yıkılmasını bir türlü sindiremiyor. Sayın Bahçeli’nin söyledikleri doğru olabilir.