Haber için öldüler

Dünyanın en tehlikeli savaş bölgelerinde görev yapan ve zaman zaman iki ateş arasında kalarak can veren habercilere bu defa doğrudan pusu kuruldu. Sierra Leone'de gerillalar, dün iki araç içinde seyahat eden gazetecileri kurşun yağmuruna tuttu. Biri Amerikan AP haber ajansı kameramanı, diğeri İngiliz Reuters temsilcisi iki gazeteci öldü. Yine Reuters'e çalışan biri Yunanlı, diğeri Güney Afrikalı iki gazeteci de yaralandı.

Mükemmel gazeteci

Kurt Schork, 10 yıldır Reuters için çalışıyordu. APTV kameramanı Gil Moreno de Mora ile birçok sıcak noktada omuz omuza görev yaptı. Ölümleri de birlikte oldu. ABD'nin BM temsilcisi Richard Holbrooke, ‘‘Dünya Gil Moreno de Mora ve Schork gibi mükemmel gazetecilere sahip olduğunu genelde pek fark etmiyor. İnsanlar onların çektiği fotoğrafları ve filmleri izliyor, ama bu fotoğraf ve filmler hangi tehlikeler altında çekildi, hangi fedakárlıklarla ulaştırıldı hep perde arkasında kalıyor’’ dedi.

Fotoğraf: Hazir REKA/ REUTERS

Sierra Leone'nin başkenti Freetown'ın 80 kilometre doğusundaki Roggeri geçidinde ormanlık alanda pusu atan gerillalar, gazetecileri taşıyan iki aracı kurşun yağmuruna tuttu. Araçlar içinde koruma görevi yapan 10 asker de bulunuyordu. Askerlerin de karşılık vermesiyle çıkan çatışmada Amerikan APTV muhabiri 32 yaşındaki İspanyol Miguel Gil Moreno de Mora ve İngiliz Reuters'in Sierra Leone temsilcisi 53 yaşındaki Amerikalı Kurt Schork hayatını kaybetti. Yine Reuters için çalışan Güney Afrikalı kameraman Mark Chrisholm ve Yunanlı fotoğrafçı Yannis Behrakis de yaralandı. Gazetecilere eşlik eden 10 askerden 4'ü de çatışmada hayatını kaybetti.

İspanyol Gil Moreno de Mora, Amerikan haber ajansı AP'nin 1848 yılında kurulmasından bu yana görev başında öldürülen 25'inci çalışanı oldu. Avukatlıktan gazeteciliğe geçen AP muhabiri, özellikle 1990 yılında Bosna Hersek'teki içsavaşta çok başarılı savaş muhabirliği yaptı. Kosova, Çeçenistan, Irak ve Kongo'da da savaş muhabirliği yapan Gil Moreno de Mora, AP'nin televizyon haberciliği bölümünde görev yapıyordu.

APTV'nin Genel Müdürü Niger Baker, ‘‘Mora, kendi döneminin en zeki, en başarılı ve en iyi habercisiydi. Dünyanın en tehlikeli bölgelerine çekinmeden giderdi. Kendisini tanıyan herkes büyük saygı duyardı. Çünkü insanlara yardım etmeyi vazife bilmiş saygı değer bir kişiydi’’ diye duygularını dile getirdi.

Kurt Schork ise, 10 yıldır Reuters haber ajansı için çalışıyordu. APTV kameramanı Gil Moreno de Mora ile birçok sıcak noktada omuz omuza görev yaptı. Ölümleri de birlikte oldu.

Deprem felaketinde Düzce'ye de geldi

İngiliz Reuters haber ajansında fotografçılık yapan ve Sierra Leone'de düştükleri pusuda yaralan Yunanlı Yannis Behrakis, Düzce depremi dolayısıyla Türkiye'ye de geldi. Kosova ve Çeçenistan'da çektiği fotoğraflar ile 1998'de Avrupa'da Yılın Fotografçısı seçilen Behrakis, bu yıl da Dünya Basın Fotoğrafçısı Ödülü'ne layık görüldü. Behrakis 3 haftadır Sierra Leone'de görev yapıyordu. Yaralı Behrakis, gerilla pususunu şöyle anlattı:

‘‘Aniden ateş açıldı. Hareket halindeki aracın kapısını açarak kendimi yere attım. Her taraftan mermi yağıyordu. Çatışma sona erdikten sonra gerillalar benim bulunduğum yere 4 metre kadar yaklaştılar. Ölü taklidi yaptım. Beni fark etmeden uzaklaştılar. 3 saat boyunca kımıldamadan yattım. Sonra gittikleri düşünerek ayağa kalktım ve geçide doğru yürüdüm.’’

Tanıdığım en cesur gazeteciydi

Reuters'in Türkiye Fotoğraf Editörü Fatih Sarıbaş, yakın arkadaşı Amerikalı gazeteci Kurt Schork'u şöyle anlattı:

1991 yılının ilk ayları... Müttefikler Irak'ı bombalamayı durdurup Kuveyt'e girdiler. Bu kaosta önce Bağdat, sonra Kuveyt dünyanın merkezi haline gelmişti sanki. Dünyanın her yerinden gazeteciler bölgeye akın ediyordu.

Bir belirsizlik ortamındaki gazeteciler oradan oraya gidiyorlar, haberlerini, fotoğraf ve görüntülerini merkezlerine ulaştırmaya çalışıyorlardı. Türkiye'nin güneydoğusu da gazeteci kaynıyordu. Dolayısıyla Diyarbakır ve çevresi de dünyanın haber merkezi haline gelmişti.

Ben ve Reuters'in diğer bürolarından gelen foto muhabirleri de (Jim Hollander, şimdiki Asya Fotoğraf Editörü Rob Taggart, Sierra Leone'de yaralanan Yunanlı Yannis Behrakis) diğer gazeteciler gibi, günün en önemli gelişmelerini çeşitli noktalardan izlemeye çalışıyorduk.

O günlerden birinde, telefonda bir Amerikalı Kuzey Irak'tan geldiğini ve fotoğrafları olduğunu söylüyordu. Reuters ofisinde buluşmak üzere anlaştık. Kurt Schork adlı Amerikalı gazeteci filmleriyle geldi. Fotoğraflarını seçtim ve Londra'ya gönderdim. Oradan da tüm dünyadaki abonelere ulaştırıldı hemen. Kurt'la tanışmamız böyle oldu.

Kurt Schork'la sözlü bir anlaşma yaptık. Çektiği fotoğraflarını bana ulaştırmaya devam edecekti. Takip eden günlerde Kurt'un fotoğrafları devam etti.

Kurt çok cesur davranıyordu. Pek çok kimsenin ulaşamadığı yerlere önce o ulaştı. Iraklı Kürtlerin ‘‘exodus’’unu değişik açılardan fotoğraflarıyla bize aktarmaya devam etti. Kurt Schork, daha sonra haber bölümüyle yaptığı anlaşmayla Reuters için muhabir olarak çalışmaya devam etti. Uzun süre Kuzey Irak'ta kaldı. Schork daha sonra Bosna'ya gitti. Ara sıra geldiği İstanbul'da görüşmeye devam ettik. Orada da başarılı idi. Son derece cesurca sıcak haberin tam ortasında çalışıyordu.

Uzun yıllar boyunca onu göremedim. Haberlerini okuyordum zaman zaman. Ta ki bu sabaha kadar... Büroya geldiğimde Reuters ekranlarında bir haber gösterdiler. Sierra Leone'de çatışmada askerlerle seyahat eden gazeteciler pusuya düşürülmüş, ikisi öldürülmüştü. Kurt da ölmüştü.

Sıcak haber, Kurt'u daima kendisine çekti. Sierra Leone'de ise ateşin tam göbeğine. Kurt'un son haberi, kendisi oldu. Ama kendisi yazamadı. Kurt'u hep o heyecanıyla hatırlayacağım.