Gürültüyü azaltan kulaklıklar nasıl çalışıyor?

Uçak yolculuÄŸunun en rahatsız edici yanı, jet motorlarının 75-80 desibel civarındaki hiç kesilmeyen gürültüsüdür.Derin kulak tıkaçları veya fabrikalarda çalışan işçilerin taktıkları kulaklıklar tipik olarak gürültüyü 15 ile 25 desibel kadar düşürebilir. Ancak bunlar rahatsızdır veya kullanan kiÅŸinin diÄŸer sesleri duymasını engeller. Bu gibi durumlarda gürültüyü azaltan kulaklıklar büyük kolaylık saÄŸlar. En ileri modelleri Äžfiyatları 300 dolar civarında seyredenler- yüksek frekanslı gürültüyü (200 hertzin üzerinde) pasif olarak bloke eden yapı malzemelerinden yapılır. Bunların içerdiÄŸi elektronik kısımlar ve bir hoparlör, aktif olarak düşük frekanslı sesleri yok eder. Kulağı kapatan kısmın içindeki bir mikrofon, içeri giren ses dalgalarını hisseder ve bir hoparlör bunları yok eden basınç dalgaları ürertir. Arzu edilirse rahatsız etmeyecek düzeyde müziÄŸin dinlenmesine olanak tanır.15-25 desibel düşüyorEn iyi modelleri pasif olarak gürültüyü 15 ile 25 desibel düşürür; aktif elektrik devresi de düşük frekanslı tonlardan bir 10-15 desibel daha düşürür. Bir iç mikrofon, elektrik devresi ve hoparlörün Äžgeri besleme sistemini oluÅŸturur- gerçek zamanda, sese uyum saÄŸlayacak güçte ve hızda karşıt dalgalar yaratması gerekir.Kulaklığın elektronik kısmı, içeri sızan orta frekanstaki seslere de saldırabilir. Massachusetts’da, Framingham’daki Bose Corporation’ın gürültü-azaltma araÅŸtırma sorumlusu Dan Gauger yüksek gürültü konusunda şöyle konuÅŸuyor: ‘500-1000 hertzin üzerindeki frekansları aktif olarak azaltmak hálá çok zor. Çünkü donanımın karşıt dalga üretmesi için yeterli zamanı kalmıyor (Referans noktası olarak bir kadının tipik konuÅŸması 225 hertzdir).Bunları biliyor musunuz? Bose Corporation’ın kurucusu Amar Bose, 1978 yılında Avrupa’dan kalkan bir uçaktaki gürültüden rahatsız olduÄŸu için gürültü azaltıcı kulaklıkları geliÅŸtirdi. Amerikan Hava Kuvvetleri 1950’li yıllarda aktif Äž ses kesici kulaklıklardan yararlandı. 1970’li yıllardaki minik, düşük enerjili elektret mikrofonu bu düzeneÄŸi hafifletti. Bose, havayolu ÅŸirketleriyle iÅŸbirliÄŸi yaparak 1989 yılında ticari kulaklıkları piyasaya çıkarttı. Amerikan Mesleki Güvenlik ve SaÄŸlık Enstitüsü’nden uzmanlar insanın iÅŸitme duyusunun 85 desibelin üzerindeki gürültülerden rahatsızlık duyduÄŸunu belirtiyor. Bilimsel araÅŸtırmalara göre sürekli gürültü yorgunluÄŸu artırıyor, stres düzeyini yükseltiyor háttá jet-lag’ın uzamasına yol açıyor. Desibel skalası logaritmik olarak artar: 50 desibel 40 desibelden 10 misli daha güçlüdür. Bazı ortalama desibel düzeyleri şöyledir: KonuÅŸma 50-60 desibel Otoyolda giden 4 silindirli bir aracın içinde 70-75 desibel Yolcu uçağının içinde 75-80 desibel Çim biçme makinesi 95 desibel Tablalı testere 105 desibel Rock konseri 110-120 desibelKaynak: Scientific     American, Åžubat 2005 Â