Günün tartışması: Sigara satın alma yaşı yükseltilmeli mi
Güncelleme Tarihi:
ABD’nin California eyaletinde sigara satın almak için asgari yaşın 21’e yükseltilmesi tartışılıyor. Uzmanlara göre bu adım gençlerde kamu sağlığını korumak için gerekli. Tütün endüstrisi ise yasa tasarısının veto edilmesi için bastırıyor.
California’da Senato, sigara satın alma yaşını 21’e yükselten yasa tasarısını onaylamıştı. Vali Jerry Brown’un onaylaması halinde tasarı yasalaşacak. ABC News’a konuşan Senatör Ed Hernandez, “California tarih yazabilir. Bu tasarı tütün endüstrisinin gençlerimizi hedefleme ve zehirleme yeteneğini büyük ölçüde kısıtlayacak. Nesilden nesile bağımlı hale getirilmemize artık daha fazla tahammül etmeyeceğiz” dedi.
Valinin tasarıyı veto etmesi için büyük sigara şirketleri lobi yapıyor. Elektronik sigara ürünleri de tasarının kapsamında.
ABD’de 2015’te yayınlanan Tıp Enstitüsü raporuna göre sigara satın alma yaşını yükseltmek, gençlerin sağlığını korumada en etkin adımlardan biri. Sigara bağımlılarının yüzde 90’ı sigara içmeye 19 yaşından önce başlıyor. Yaş sınırının 21’e yükseltilmesi, lise öğrencilerine sigara satışını da yasadışı hale getirecek. Bu adımla ülke çapında sigara kullanan yetişkin sayısının yüzde 12 azalması ve 223 bin erken ölümün bu sayede engellenmesi planlanıyor.
California Üniversitesi’nden tütün kontrol alanında uzman profesör Stanton Glantz, tasarının “Yaş sınırının yüzde 21’e yükselmesiyle sigara şirketlerinin ergenlere erişimi çok daha zor olacak. Çünkü çok az insan 21 yaşından sonra sigaraya başlar” diyor.
Türkiye’de 1996’da çıkan 4207 sayılı yasada, “Tütün ürünleri on sekiz yaşını doldurmamış kişilere satılamaz ve tüketimlerine sunulamaz” maddesi yer alıyor. 2008’de kapsamı genişletilen bu yasaya göre 18 yaşından küçüklere satışın yanısıra sigara ikramı da yasak.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki bireylerin 2008 yılında yüzde 31,3'ü her gün veya ara sıra tütün ve tütün mamullerini kullanırken, 2012 yılında bu oran yaklaşık olarak yüzde 27'ye geriledi.
Tütün ve tütün mamulü kullananların oranı erkeklerde 6,5 puan, kadınlarda ise 2,1 puan azaldı. 2008'de erkeklerde yüzde 47,9 olan 2012'de yüzde 41,4'e, aynı dönemde kadınlarda ise yüzde 15,2'den yüzde 13,1'e geriledi.
Tütün ve tütün mamulleri kullanımının en fazla genç ve orta yaş nüfus grubunda yaygın olduğu belirlendi. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Reha Baran, 13-15 yaş aralığında sigarayı deneyen çocukların yarısının tiryaki olduğuna dikkat çekiyor. Baran, sigaranın, Türkiye’de ve dünyada ölüme neden olan faktörlerin başında geldiğini belirterek "Öyle ki ülkemizde yılda ortalama 200 bin kişi sigaraya bağlı akciğer hastalıkları nedeniyle hayatını kaybediyor" diyor.