Gündemimiz ‘başkanlık’
Güncelleme Tarihi:
‘Perşembenin gelişi çarşambadan bellidir’ derler. Siyaset söz konusu olunca bu cümleyi rahatlıkla şöyle değiştirebiliriz: ‘2017’nin gelişi 2016’dan bellidir...’ Eğer siyasetle ilgileniyorsanız, hele hele öngörülemez siyasi gelişmelerle dolu, halkın aynı şeyi hem ‘ak’ hem ‘kara’ olarak kabul ettiği bir ülkeye dönüşen Türkiye’de siyaseti gözlemliyorsanız, bir astrolog gibi ‘şu vadede şu olacak’ diyemeyeceğinizi bilirsiniz. Yine de 2016’nın mirasına bakarak 2017’ye ilişkin siyasi tahminler yapmak mümkün. Bunların başında da ‘başkanlık’ sistemi geliyor.
330 BULUNACAK MI?
Öncelikle yılın ilk ayında iki önemli tartışma konusu olacak. Biri, MHP’nin desteğiyle AK Parti tarafından TBMM’ye taşınan, adı ‘cumhurbaşkanlığı sistemi’ konulan ama özünde ‘başkanlık’ olan teklif, TBMM Anayasa Komisyonu’nun ardından Genel Kurul’a inecek. Genel Kurul tartışmalarının nasıl geçeceğini de komisyon çalışmalarından kestirmek mümkün. Maddeler tartışılacak, kavga gürültü yaşanacak ve sonunda oy sandığı konulacak. Bu yüzden yılın ilk ayının en çok yanıtı aranacak sorusu “330 bulunur mu” olacak. Zira hem MHP’de hem AK Parti’de fire endişesi var. Bir MHP milletvekili arayıp “Bu konuda bahse girme, kaybedersin” dese de kanaatim 330’un bulunacağı yönünde.
OHAL UZAYACAK MI?
Ekim ayının üçüncü haftası tamamlanırken Bakanlar Kurulu 15 Temmuz Darbe Girişimi sonrasında ilan edilen Olağanüstü Hal uygulamasına devam edilip edilmeyeceğini tartışacak. Bu soruyu geçen hafta hangi bakana sorduysam aynı yanıtı aldım: “FETÖ ile mücadelede daha yapacak çok şey var, o nedenle OHAL uzar.” Peki, TBMM’de anayasa teklifi 330’u aşan bir oy ile kabul edilirse ve referanduma gidilirse de OHAL uzar mı? Bu sorunun yanıtı da şu: “MHP lideri Devlet Bahçeli bile ‘OHAL’de de referandum yapılabilir’ diyor. O nedenle kaldırmaya gerek yok...” Yine de biraz ‘demokratik bir referandum ortamı’ oluşsun diye sandık gününe bir hafta kala OHAL’e ara verilebilir.
REFERANDUMDAN NE ÇIKAR?
Yılın ilk çeyreğinde TBMM’de alınacak sonuca göre nisan ayı sonunda ya da mayıs başında bir referandum yapılacak. Sandık konulduğundaysa Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 12. sandık zaferini alması işten bile değil. Sadece propaganda imkânlarının çokluğu bile bu tahminin gerçekleşme ihtimalinin boyutlarını gösteriyor. Siyaset gözlemcileri, kampanyanın “Başkanlığa evet mi hayır mı” üzerinden gitmesi halinde referandumun kaybedilmesi riski olduğuna dikkat çekiyor ama AK Parti’nin bu konudaki birikimiyle referandum kampanyasını “AK Parti artı MHP mi”, “CHP artı HDP mi” kurgusuyla sürdüreceği öngörüsünü dile getiriyorlar. Uzun lafın kısası, eğer bir referandum yapılırsa sonuç büyük ihtimalle ‘evet’ olur.
TRUMP’LI GÜNLER
Türkiye’de olağanüstü hal süresinin biteceği gün, yani 21 Ocak’ta “Donald Trump’lı günler” başlayacak. “Trump ilk yurtdışı seyahatini nereye yapacak”, “Türkiye’ye gelecek mi”, “Ne zaman gelecek” soruları birbirini izleyecek. Türkiye’de “İyi ki Clinton kazanmadı, Trump daha gerçekçi” yorumları yapılsa da Türkiye-Rusya yakınlaşmasının da etkisiyle ABD-Türkiye arasında sorunlu günler bizi bekliyor. Trump’ın klasik cumhuriyetçi dış politikayı uygulaması bile, Ortadoğu’yu ve dengeleri etkileyecektir. Suriye’de ateşkes olur mu? Yeni Suriye federatif mi olacak? Derken bir de bakacağız ki 2016’nın son ayında muhaliflerle “Esed” yönetiminin adamlarını buluşturan Türkiye, Rusya’nın da etkisiyle ‘Esad’ yönetimiyle diyalog kurmaya başlamış.
BAŞKANLIĞA GEÇİŞ YETKİLERİ
Anayasa teklifi referandumda kabul edilirse ilk başkan 2019’da seçilecek. O tarihe dek Cumhurbaşkanı Erdoğan, başkanlığın bazı yetkilerini kullanacak. İşte bu minvalde 2017’de en çok konuşulacak konulardan biri de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçiş süreci yetkileri olacak.
MUHALEFET CEPHESİ NE OLACAK?
Anamuhalefet Partisi’nde zaten 2016’nın mirası genel başkan tartışmaları oldu. Danışmanlarının FETÖ’cülükten tutuklanması, kardeşinin neden olduğu sorunu bile yönetememesi Kılıçdaroğlu’nun tahtını sarsmış durumda. Hele bir de referandumda hayal kırıklığı yaşanırsa, 2017’de CHP’nin en önemli gündemi, ‘geleneksel’ hale gelen ‘Olağanüstü Kurultay’ ve genel başkan adayları olacak.MHP’de muhalefet toparlanır mı bilinmez. Meral Akşener, tabanda ‘başkanlık’ sistemine verilen destek nedeniyle oluşan rahatsızlığın rüzgârıyla 15 Temmuz’un da olumsuz etkisiyle içine girdiği durağanlığı yıkmak istiyor. Sinan Oğan ve Ümit Özdağ da ‘başkanlık’ konusundaki rahatsızlığın üstüne gitmeyi sürdürüyor.
HDP’ye gelince, eş genel başkanları, milletvekilleri, belediye başkanları 2017’ye cezaevinde girdi. Buna karşın yaklaşık 5 milyon seçmeni olan partinin toplumsal muhalefeti harekete geçiremediği de önemli bir ayrıntı. PKK’nın terör saldırılarının halkta yarattığı bıkkınlık sürdüğü müddetçe de bu durum değişmeyeceğe benziyor.
TÜRKİYE’DE BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ MESELESİ
2017’nin Türkiye’de ve dünyada en çok konuşulacak konularından biri de basın özgürlüğü meselesi olacak. 2017’ye cezaevinde giren gazetecilerin akıbeti AB ve Trump geldikten sonra bile ABD’nin gündeminden düşmeyecek gibi görünüyor. 2017’nin geneline yayılacak bir fotoğraf da 2016’nın son günlerinde başlayan ve darbecilerin hesap vereceği FETÖ duruşmaları olacak. Bu minvalde Türkiye ile ABD arasındaki kesintisiz pazarlık konusu da FETÖ liderinin Türkiye’ye iadesi olacak.