Gündem 'doğaçlama'

Sanatçılar bu dansı ve tepkileri Hürriyet’e yorumladı:

‘FARKLI OLAN YADIRGANIR’

Prof. Dr. Hüsamettin Koçan (Ressam): İnsanlar farklılığı yadırgıyorlar. Alışkanlığın dışına çıkmak konusunda direnç var. Kapalı toplumlarda bu daha etkili. Aşırı politize toplumlarda da bu zaten teşvik edilen bir şey. Bunu unutmamak lazım. Doğaçlama dans, spontane davranmayı gerektirir. Bu da çok özgür ve özgüvenli bir beceridir. İnsanı belli bir tarif içinde kabul ediyoruz. Bunun dışına çıkan bütün eylemleri tuhaf görüyoruz. Doğaçlama dansa karşı tavrı da bu çerçevede görüyorum. Tarifin dışına çıkan her şey yadırganıyor.

‘BUNA ŞAŞIRMAMAK LAZIM’

Mehmet Ergüven (Müzikolog): Doğaçlama dans, dinlediği müzikle uygun şekilde bedenini harekete geçirmesi. Kendi bedeniyle barışık insanın müzikle kurduğu diyalogdur. Rahat ve kompleksiz insanların tercihidir. Risklidir de. Herkesin önünde, izlenmeye açık bir durumdasınız. Tamamen kendine münhasır bir form. Notasyonu yoktur, ritmi yoktur. Birebir tekrarı da mümkün olmaz. Her sanatçının kendi performansı. Bale, tango gibi klasik danslara tutkun olanların zevkine uymayabilir. Cazın da doğaçlama formları var, özünde doğaçlama var zaten. Ama bizim toplumda doğaçlama dansın anormal gibi görülmesine de şaşırmamak lazım. Farklı olanlara karşı genel tavrımız eskiden beri belli.

‘GÜLMEDEN ÖNCE DÜŞÜN’

Kerem Görsev (Caz Sanatçısı): Dans kabilelerde başlayan bir form. Dansın doğuşundan itibaren doğaçlama figürler var. Alay edenler önce kendileriyle alay etsinler. Gülmeden önce düşünmek lazım. Ayrıca cazda da doğaçlama var. Doğaçlama, formun üstünde bir form türüdür. Kendini ifade ediyorsun, kendi kişiliğini, kimliğini ortaya koyuyorsun.

‘YADIRGANMASI GARİP’

Serhan Bali (Müzik Araştırmacısı): Toplumda çağdaş sanata dair bir bilgisizlik ve kayıtsızlık var. Yapılan yorumlar cahilce. Hem dansçıyla hem organizasyonla alay ediliyor. Sanat bu şekilde değerlendirilmez. Performans başarılıdır veya değildir onu konunun uzmanları değerlendirir. Çağdaş müzikte de doğaçlama örnekleri var. Ben bu doğaçlama dansın yadırganmasını yadırgıyorum.

‘ÖZÜR DİLENMELİ’

Prof. Dr. Tuğçe Ulugün Tuna (Koreograf, Dans Sanatçısı): Doğaçlama zaten bireyin bilinçaltını ‘anda’ ifade etmesidir. Doğaçlama performansı sanatçıları açısından da risk barındırır çünkü sanatçılar o an içinden geldiği gibi hareket etme etkisiyle hareket edecektir. Doğaçlama performansları veya atölyeleri sosyal medyada canlı olarak hatta kontrolsüzce yayınlandığında (Kanımca yayınlanmamalıdır. Doğası gereği anda temas ve ilişkilenme söz konusudur), bazen kavram dışı yorumlara sebep olabiliyor. Organizasyon sorumlularının performans hakkında ön bir tanıtım açıklaması yapması ve sanatçının onayıyla performans anlarından görüntü paylaşılmasını sağlamaları gerekirdi. Performans sanatçısı da bu durumda suistimal edilmiştir. Festival tarafından sanatçıdan da özür dilenmesi gerekir. Umarım bu tür etkinlikler daha da artar ve desteklenir. Bedenine bu kadar uzak bir toplum dansla, anda hareket etme fikriyle biraz daha da yakından tanışır.

‘KÖYÜN DELİSİ’ BİLE DEDİLER

BU performans farklı kesimlerden birçok kişinin ortak konusu oldu. Neredeyse hiçbir konuda birleşemeyenler, bu performansı eleştirmekte veya alaya almakta aynı noktada yer aldı. Kimi “Çekomastik Ayhan” dedi. Kimi “Köyün delisi” diye alaya aldı. İşte atılan bazı tweet’ler:

* Eskiden bizim mahallede çekomastik Ayhan diye biri vardı. Deli zannederdik meğer performans insanıymış.

* Sokakta görsek deli deriz.

* Doğaçlama yapayım dedim komşular ‘deli var’ diye polisi aradı.

* Bir Deli Nuri vardı ben çocukken. Demek ki dans yaparmış!