Gülhane yenileniyor

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İstanbul'un kent merkezinde kalan en geniş yeşil alanı Gülhane Parkı'nı yeniden şekillendiriyor.

TOPKAPI Sarayı'nın bahçesi olarak yapılan Gülhane Parkı'nın saray bahçesi olma özelliğinin ön plana çıkarılarak içindeki tarihi eserlerle birlikte restore edilmesini öngören projenin ihalesi gerçekleştirildi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yürütülen projenin tamamı SİT alanı olan Park'ta inşaat safhasına geçebilmesi için 1 no'lu Anıtlar Yüksek Kurulu'ndan onay gelmesi bekleniyor.

Gülhane Parkı'nın elden geçirilmesi fikri bundan beş yıl önceye uzanıyor. Çalışmalar ilk olarak 1996 yılıda sonuçlandı ve o dönem Üçer Müşavirlik Mühendislik A.Ş. Gülhane Parkı projesini 12 milyar liralık bir ihale bedeliyle üstlendi.

Malzeme geleneksel olacak

Gülhane Parkı'nın Saray Bahçesi kimliğine kavuşturulması ve tarihi dokusunun korunması amacıyla hazırlanan bu proje Gülhane Parkı Yeni Düzenleme Porjesi adıyla Mart 1998'de Anıtlar Kurulu'na teslim edildi ancak Kurul'un öngördüğü bazı değişiklikler doğrultusunda bazı revizyonlar yaşadı. Kurul kararı uyarınca da, park içinde tarihsel dokuya uymayan portatif oluşumlar, salaş binalar ve sonradan yapılan ilaveler, Gülhane kimliğine yakışmayan fonksiyonlar olarak teker teker ortadan kaldırılmaya başlandı. Çocuk parkı, lunapark, konser alanı ve hayvanat bahçesi Kurul tarafından kaldırılması istenen ilaveler olarak gösterildi. Kurul ayrıca projelendirmede bazı eksiklikler tespit ederek, proje kapsamında kullanılan malzemenin de, parkın genel çehresine oranla fazla modern olduğuna karar verdi. Daha geleneksel malzemenin kullanılmasını istedi.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı Projeler Daire Başkanlığı eliyle yürütülen Gülhane projesi için Kurul kararları doğrultusunda yeni bir proje hazırlandı ve bu proje için de yeni bir ihale yapıldı. Belediyeye bağlı Yapı İşleri Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen ihalenin ardından yeni proje bir kez daha Anıtlar Kurulu'na gönderildi ve onay için beklenmeye başlandı.

Hayvanat bahçesi ihtilafı

Anıtlar ve belediye arasındaki en büyük ihtilaf hayvanat bahçesi meselesinde yaşanıyor. Belediye hayvanat bahçesinin Gülhane Parkı ile son derece özdeşleştiğini düşündüğünden kaldırılmasını istemiyor. Anıtlar ise bu konuda çok ısrarcı olmamakla birlikte şimdilik hayvanat bahçesinin kaldırılmasından yana.

Anıtlar Kurulu'nun Gülhane Parkı ile verdiği kararların uygulanmasına ilk olarak konser alanının yıkılmasıyla başlandı. Konser alanının yıkılmasından sonra da Gülhane Parkı'nda yapılan ve artık geleneksel hale gelen Gülhane Şenlikleri'ne son verildi. Şimdi sırada diğer ilave yerler var. Park içerisinde yapılması düşünülen düzenlemeler kapsamında, tarihi açıdan değer taşıyan mevcut eski eserlerin onarım ve restorasyonlarının yanı sıra bunlara yeni işlevler yüklenerek kullanıma açılması gibi işler var.

Parkın içine çevre düzenleme ögeleri olarak, giriş meydanları, istenildiğinde sahne olabilen serbest kürsü, kültür-sanat, eğlence-ticaret merkezleri, servis yolları ve otoparklar, yaya yolları, dinlenme ve seyir terasları, gül bahçeleri, havuzlar, gölet, çocuk bahçeleri ve oyun alanları, kentsel mobilyalar, kır kahvesi ve seraların yapılması düşünülmekte.

Neler yapılacak?

Topkapı Sarayı'nın bahçesi olma özelliği taşıyan Gülhane, bu yönüyle daha elit bir hale getirilecek. Parkın içinde bulunan ve tarihi ve mimari nitelikleri açısından korunması gereken sekiz yapının restorasyon projesi de bu yönde gerçekleştirilecek. Bunlardan biri Alay Köşkü. Parkın batısında bulunan yapı, restore edildikten sonra sergi salonu olarak kullanılacak. İçinde bir akvaryum bulunan Saint George Sarnıcı'nın ise mevcut yapısı korunacak, ek olarak bir kafeterya açılacak. Gotlar Sütunu ve Harabeler de restore edilecek. Fatih Sultan Mehmet zamanında yapılan surların restorasyonu da yapılacak.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı Park ve Bahçeler Müdürlüğü'nün binası da Gülhane Parkı içerisinde. Bütün İstanbul'dan sorumlu olan kurum, şu anda parkı hangar olarak kullanıyor. Büyükşehir Belediyesi bünyesinde yapılacak bir düzenlemeyle Müdürlük sadece Gülhane'nin bakımından sorumlu hale getirilecek ve böylece parka giriş çıkış yapan araçların sayısı da azaltılacak.

Askeri binalar ise projenin en kapsamlı ayağını oluşturuyor. Askeriyenin ahırları olarak bilinen ve bir sokak boyu sağlı sollu devam eden harabe halindeki yapılar restore edilerek, geleneksel elsanatları sokağı haline getirilecek. Kilim, ebru, hat gibi geleneksel sanatlarımız bu sokakta icra edilecek.

Belediyenin otoparkı olmaktan çıkacak

Gülhane Parkı, Topkapı Sarayı, Alay Köşkü ve Sarayburnu arasında 160 bin metrekarelik bir alan üzerinde yayılıyor. Osmanlı döneminde Topkapı Sarayı'ın dış bahçesi olarak kullanılıyordu. 1. Dünya Savaşı yıllarında ise bu geniş alan Topkapı Sarayı'dan ayrılarak parka dönüştürüldü. Parkın iki giriş kapısı bulunuyor. Parkın ortasından geçen ağaçlı yolun sağında ve solunda çeşitli gazinolar, dinlenme yerleri, tiyatro, çocuk bahçesi, hayvanat bahçesi ve kahvehaneler var. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin kurumları tarafından da istifade edilen park, belediyenin araçları için otopark olarak da kullanılıyor. Gülhane Parkı geçen yıla kadar, 1987'den beri İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen Gülhane Şenlikleri'ne ev sahipliği de yapıyordu.