Gül: 'Soykırım' kararları bağlamaz

Abdullah Gül, AKP Bursa Milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır’ın Ermeni soykırım iddiaları konusunda Avrupa Birliği ülkelerinde bugüne kadar alınan kararlarla ilgili soru önergesini yanıtladı. Gül, Avrupa Parlamentosu’nun 18 Haziran 1987 tarihli ve "Ermeni Sorununa Siyasi Çözüm" başlıklı kararında 1915’te meydana gelen olayların 9 Aralık 1948 tarihli "Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılmasına" ilişkin BM sözleşmesinde tanımlanan çerçevede bir soykırım olduğu görüşüne yer verildiğini bildirdi.

Gül, bu kararda, 1915 olaylarının Osmanlı İmparatorluğu döneminde meydana geldiği ve Türkiye Cumhuriyeti’nin sorumluluğu bulunmadığının ifade edildiğini ancak bireysel ve kolektif özgürlükler ile dini hürriyetlere ilişkin eksiklikler meyanında, soykırımın tanınmamasının Türkiye’nin o zamanki ismiyle AT’ye kabul edilmesini engelleyen unsurlar arasında sayıldığını kaydetti.

Bakan Gül, 9 Ekim 2003 tarihinde Avrupa Adalet Divanı birinci derece mahkemesine Euro-Ermenistan isimli dernek tarafından, 1999 Helsinki Zirvesi’nde Türkiye’ye adaylık statüsü verilmesi kararının, AP’nin sözde Ermeni soykırımına ilişkin 18 Haziran 1987 tarihli kararına aykırı olduğu, AB’nin bu eylemi ile Ermeni toplumuna zarar verdiği gerekçesi ve zararın tazmini ile Türkiye’nin adaylık statüsünün kaldırılması istemiyle bir dava açıldığını belirtti. Gül, ancak Divan’ın, zirvenin hukuki anlamda bir AB organı olmadığı, AP kararlarının hukuki değil siyasi bir belge teşkil ettiği, iddia edilen zarar ile AB arasında bir illiyet bağı bulunmadığı ve doğduğu iddia edilen zararın ispatlanamadığı gerekçeleriyle davayı reddettiğini vurguladı. Gül, davacıların 16 Şubat 2004 tarihinde temyiz başvurusunda bulunduklarını ancak Avrupa Adalet Divanı’nın, İlk Derece Mahkemesi’nin kararını onayarak, bu temyiz başvurusunu reddettiğini bildirdi. Gül, "Böylece Avrupa Parlamentosunun yukarıda bahsekonu kararının hukuki bağlayıcılığı bulunmadığı hususu Avrupa Adalet Divanı kararıyla tescil edilmiştir" dedi.

Gül, bugüne kadar 11 AB ülkesinin, Fransa, Almanya, Hollanda,İtalya, İsveç, Polonya, Belçika, Slovakya, Yunanistan, Litvanya ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ulusal parlamentosunun sözde Ermeni soykırımına ilişkin çeşitli tarihlerde kararlar aldıklarını, bu konuda bildiri veya rapor yayınladıklarını bildirdi. Gül, AB’ye üye ülkelerden İngiltere (Gweyneed Bölge Meclisi ve Edinburg Belediye Meclisi) ve İtalya’da (Roma Belediye Meclisi) yerel organlarca alınmış kararlar da bulunduğunu belirtti.

Abdullah Gül, soykırım iddiaları konusunda bazı AB ülkeleri parlamentolarında alınan kararların tamamen yasama organı faaliyeti niteliğinde olduğunu, hükümet faaliyeti olarak görülemeyeceğini vurguladı. Gül, "Tamamen siyasi mahiyetteki bu kararların hiçbirinin yasa hükmü olmadığı gibi, herhangi bir hukuki bağlayıcılıkları da bulunmamaktadır" dedi.