Gül: Ermenistan’daki nükleer santral izleniyor

Bakan Gül, Türkiye'ye 16 kilometre uzaklıkta bulunan eski Sovyet yapımı ‘Armenia-2 Nükleer Santrali'nde güvenlik zaaflarını gidermeye yönelik çalışmalar yürütüldüğünü belirtti.

AKP Trabzon Milletvekili Asım Aykan, Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün yanıtlaması istemiyle TBMM’si Başkanlığı’na yazılı soru önergesi verdi. Aykan, önergesinde Çernobil faciasına dikkat çekerken Ermenistan'a ait Metzamor Nükleer Santrali'nin radyoaktif madde sızıntısını engelleyecek durumda olmamasının büyük tehlike ve tedirginlik yarattığını vurguladı.

Aykan önergesinde, “Nükleer santral tehlike arzediyor ise, tehlikenin bertaraf edilmesi için ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak Ermenistan nezdinde girişimde bulunulmuş mudur?” diye sordu.

Dışişleri Bakanı Abdullah Gül verdiği yanıtta, Ermenistan'ın Metzamor sahasındaki ‘Armenia-1' santralinin 1979 yılında devreye girdiğini, deprem nedeniyle 1989 yılında kapatıldığını hatırlattı. Gül, 1980 yılında işletmeye alınan Armenia-2 santralinin de deprem nedeniyle 1989 yılında kapatıldığını, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) tavsiyeleri doğrultusunda yapılan iyileştirmeleri takiben 1995 yılında yeniden çalıştırıldığını ifade etti. Türkiye’nin de üyesi olduğu UAEA tarafından tesisin yapısal eksikliklerinden kaynaklanan güvenlik zaaflarını gidermeye yönelik çalışmaları sürdürdüğünü aktaran Bakan Gül, santralın, üzerinde bulunduğu aktif fay hattının yaratabileceği potansiyel riskler taşıdığını vurguladı.

“SANTRAL YAKINDAN İZLENİYOR”

Metzamor Nükleer Santralı'nın insan ve çevre sağlığı bakımından oluşturduğu risklerin, Nükleer Güvenlik Sözleşmesi'ne göre her 3 yılda bir Viyana’da gerçekleştirilen gözden geçirme toplantılarında ayrıntılı olarak tartışıldığını, tesisin güvenliğinin, toplantılara katılan Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) mensuplarının yanı sıra diğer taraf ülke temsilcilerince de sorgulandığını anlatan Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, yanıtında şöyle dedi:

“Anılan nükleer santralın durumu, bakanlığımca TAEK ile işbirliği halinde yakından izlenmekte, güvenlik bakımından eksiklikleri gerek UAEA. gerek Avrupa Komisyonu nezdinde gündemde tutulmaktadır. UAEA’nın bir ülkedeki nükleer tesisi kapatma yetkisi bulunmamaktadır. UAEA, sadece taraf ülkelerin Nükleer Güvence Denetim Anlaşması’nı ihlal etmesi durumunda konuyu BM Güvenlik Konseyi’ne rapor etme yetkisine sahiptir.”

Bakan Gül, Ermenistan'ın, santralin kapatılması konusunda, içinde bulunduğu ekonomik sıkıntıları ve özellikle elektrik ihtiyacının başka kaynaklarca karşılanamayacağını öne sürdüğünü de vurguladı.

Bu arada Metzamor Nükleer Santrali’nden kaynaklanabilecek tehlikeye karşı TAEK tarafından reaktörün yeri, teknik özellikleri, bölgenin coğrafi özellikleri ve meteorolojik koşulları dikkate alınarak, atmosferik dağılım modellemesi ve doz-risk hesaplarına ilişkin bilgisayar kodları marifetiyle bir senaryo dahilinde nükleer kaza sonuçları hesaplandığı belirtildi. Ayrıca bölgede, 12 ayrı noktada TAEK üretimi ulusal erken uyarı sistemi kurulduğu da bildirildi.