GSS borçları siliniyor mu? GSS borçları ne zaman silinecek? Genel Sağlık Sigortası Prim Borçları (GSS) affı gündemde

Herhangi bir sosyal güvencesi olmayan vatandaşların sağlık hizmetlerinden faydalanabilmesi için otomatik olarak tanımlanan GSS primleri için oluşan borçlar, belirli bir limitin altında kalmak kaydıyla silinebilecek. Hürriyet Gazetesi yazarı Noyan Doğan'ın GSS borçları için af süreci hakkındaki yazısı...

Prim borcu olup da devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanamayanlara af geliyor. Meclis’e gönderilen sağlık torba kanun teklifi ile sağlık borcu olanların borçları silinecek. Affın detaylarına geçmeden önce kimler GSS kapsamında, kimlerin borcu var, kısaca değineyim.

GSS zorunlu sağlık sistemi. Nüfusun tamamı zorunlu GSS kapsamında sağlık hizmeti alıyor. Çalışan ve emekliler Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bağlı olduklarından bakmakla yükümlü oldukları kişilerle birlikte GSS kapsamında devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanıyor. Herhangi bir sosyal güvenlik kapsamında olmayanlar, çalışmayanlar ise cepten primlerini ödeyip, kendileri ve aileleri için sağlık hizmeti alıyorlar. Primlerini ödeyemeyenler ise gelir testine giriyor, testin sonucuna göre de primlerini devlet karşılıyor. Buna göre geliri brüt asgari ücretin üçte birinin üzerinde olan kişilerin ödemesi gereken prim tutarı brüt asgari ücretin yüzde 3’ü tutarında. 2022 yılı için de bu tutar aylık 150 lira.

KİMLERİ KAPSIYOR?

Son verilere göre de sosyal güvenlik şemsiyesi altında çalışanlar ile emekliler ve bu kişilerin bakmakla yükümlü olduğu kişiler dışında genel sağlık sigortası kapsamı altında 9.4 milyon kişi bulunuyor. Bunların 2 milyon kişisi primlerini kendi ödüyor, 7.4 milyon kişinin primlerini devlet karşılıyor. Bunların dışında da sağlık sigortası tescili olan ama primlerini ödemeyen, bundan dolayı da devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanamayan milyonlarca kişi bulunuyor. Bu kişilerin prim borçlarını ödeyip, sağlık hizmeti almalarını sağlamak için geçmişte birçok yapılandırma fırsatı sunuldu.

En son geçen seneki borç yapılandırması kapsamında 2021’in nisan ayı da dahil öncesi genel sağlık sigortası prim borcu olanlara bu borçlarını yapılandırma hakkı tanındı. Prim borçlarının tamamını 31 Aralık 2021 tarihine kadar ödeyenlerin borca ilişkin gecikme faizi ve cezalarının tamamı da silindi. Benzer bir yapılandırma fırsatı 2020 yılında da tanındı, bu sefer 2020 yılı ağustos ayı öncesi borcu olanlara yapılandırma imkanı getirildi. Görünen o ki, geçmişte üst üste çıkan borç yapılandırmasına beklenen sayıda kişi başvurmadı. Bu sene başında alınan bir kararla da genel sağlık sigortası kapsamında olup prim borcu nedeniyle sağlık hizmeti alamayan kişilere; Sağlık Bakanlığı’na bağlı sağlık tesisleri ile devletin üniversite hastanelerinde 31 Aralık 2022’ye kadar sağlık hizmeti alabilmelerine imkan tanındı.

BEŞ BİN TL’NİN ALTI GSS BORÇLARI SİLİNECEK

Şimdi ise, Meclis’e gönderilen sağlık torba kanun teklifi ile sağlık borçlarının bir kısmı siliniyor, borçların bir kısmına da ödeme kolaylığı getiriliyor. Borç nasıl silinecek, kimler yararlanacak madde madde anlatayım.

- Sağlık Bakanlığı’na bağlı sağlık tesislerinde sağlık hizmeti alan ve herhangi bir sebeple sağlık sigortasından yararlanamayan kişiler yeni düzenlemeden yararlanacak. Bağ-Kurlular bu imkandan faydalanamayacak.

- Sağlık sigortasından yararlanamayan kişilerin 31 Aralık tarihine kadar olan borçlarına kolaylık sağlanacak. Bu çerçevede kanun tasarısının yasalaştığı tarihten itibaren bir yıl içinde borcun yüzde 50’sinin peşin ya da taksitle ödenmesi halinde borcun kalan yüzde 50’si silinecek.

- Borç tutarı 5 bin liranın altındaysa tamamı silinecek.

- Borcun yarısının 5 bin liranın altında olması halinde ise 5 bin liranın tamamı silinip, kalan kısmı tahsil edilecek.

- Borcunu peşin ödeyenler hakkında açılan davalar düşerken, borcunu taksitle ödeme yapmayı tercih edenler için de taksit ödemeleri bitinceye kadar davalar durdurulacak.