Görünmek-gözükmek

OKUYUCULARINIZDAN Haydar IloÄŸlu, yazarlarımızın bir sözcükle ilgili olarak çok sık ‘‘Türkçe yanlışı’’ yaptığını belirterek, ‘‘görünmek’’ yerine ‘‘gözükmek’’ yazdıklarını, oysa fiilin görmek olduÄŸunu, gözmek olmadığını, bu yüzden de ‘‘görünüyordu’’nun doÄŸru ‘‘gözüküyordu’’nun yanlış olduÄŸunu söylüyor.Oysa Türkçe'de ‘‘-le/-la’’ eki getirilerek fiiller türetilebilir. Hemen her ‘‘ad’’a bu ek getirilerek son derece çok sözcük türetilebilir: BaÅŸ-la-mak / taÅŸ-la-mak / su-la-mak / süs-le-mek / düz-le-mek / iÅŸ-le-mek / diÅŸ-le-mek vb.Bu ek, ‘‘göz’’ adına da getirilerek ‘‘göz-le-mek’’ fiili türetildiÄŸi gibi, göz-et-mek / göz-et-le-mek de türetilebilir. Nitekim gözetleme kulesi bu türetmeden kaynaklanmaktadır.Ayrıca Türkçe'de ‘‘-ik’’ ekiyle de ‘‘ad’’dan fiil türetilebilir: ‘‘geç’’ten gec-ik-mek, ‘‘göz’’den göz-ük-mek.Okurunuz Haydar IloÄŸlu'nun sandığı gibi dilimizde yalnızca ‘‘görmek’’ fiili yoktur; ‘‘göz’’ isminden ‘‘-le’’ yapım ekiyle türetilmiÅŸ (ve bundan da daha baÅŸka fiil çatıları türetilebilen) ‘‘göz-le-mek’’ ve dilimizde ‘‘gör-ün-mek’’le anlamdaÅŸ olarak kullanılan ‘‘göz-ük-mek’’ de bulunmaktadır. Elbette dilimizde ‘‘gözmek’’ diye bir fiil yoktur.Åžunu da unutmamak gerekir ki, dilci olmak için her ÅŸeyden önce dilbilgisi kurallarını çok iyi bilmek gerekir.Sermet Sami UYSALSorbonne Dil veEdebiyat DoktoruÇavuÅŸoÄŸlu’ndan alacaklıyızBÄ°ZLER ÇavuÅŸoÄŸlu Koleji'nde çalışmış öğretmenler olarak 20 Nisan'da gazetenizde yayınlanan haberdeki bazı noktaları açıklığa kavuÅŸturmak istiyoruz. Haberde sözü edilen merhum Ahmet ÇavuÅŸoÄŸlu aleyhine, öğretmenlik ücretlerimizin ödenmemesi nedeniyle 1999'da dava açtık. Davayı kazandık.Mahkeme kararı ile kesinleÅŸmiÅŸ olmasına raÄŸmen henüz bize hiçbir ödeme yapılmadı. Açtığımız davanın sonucunda haciz kararı çıktı, ancak haczedilecek hiçbir mal bulunamadı.Deniz KILIÇ ve dava açan 20 öğretmenTEMSÄ°LCÄ°NÄ°N NOTU Haberi yazan arkadaşımız Esma Çakır ÅŸu bilgiyi verdi: ‘‘Nijerya'da trafik kazasında ölen Ahmet ÇavuÅŸoÄŸlu'nun eÅŸi Gülgün ÇavuÅŸoÄŸlu'yla görüştüm. Gülgün ÇavuÅŸoÄŸlu tüm borçların ödendiÄŸini söyledi ve ‘15 gün daha yaÅŸasaydı, borçlarımızın tamamen biteceÄŸini görecekti’ dedi. Ahmet ÇavuÅŸoÄŸlu'nun borçlarına dair herhangi bir bilgiye ulaÅŸamadım.’’Köpekten ÅŸikayet eden suçlu mu?10 Mayıs'ta yayımladığınız ‘‘Sesini Kaybetti Savaşı Kazandı’’ baÅŸlıklı haberde köpek ile sahibi maÄŸdur, ÅŸikáyetçi olan komÅŸu suçlu olarak gösterilmiÅŸ.Ben de alt katımda köpek besleyen ama köpeÄŸinin doÄŸal yaÅŸam ÅŸartlarını yerine getiremeyen sorumsuz komÅŸum yüzünden çok çile çektiÄŸimden, tarafsız haber yaptığına inandığım Hürriyet'in bu haberine karşı çıkıyorum.Çünkü, benim alt katımdaki köpek çok sevimli ama sahibi her gün onu yalnız bırakıp çoÄŸu kez de gece 12.00'den sonra geldiÄŸinden, evlerinin zilini çalanlara, diÄŸer katlara gelenlere, sahiplerinin saatin kaçı olursa olsun gelip gidiÅŸine, telesekreterli telefonlarının her çalışına, ÅŸimÅŸek çakmasına, karanlıkta kalmasına saatlerce havlıyor. Gazetenizden ve hayvanseverlerden olayı bir de bu ÅŸekilde ele almalarını, o haberdeki ÅŸikáyetçi komÅŸunun haklarının da korunmasını dilerdim. Fatma SAKAKısa haberde birkaç yanlış2 Mayıs Cuma günü yayınlanan ABD Ä°stanbul KonsolosluÄŸu Tepebaşı binası ile ilgili haberden binanın adını doÄŸru olarak öğrenmek mümkün deÄŸil. Önce ‘‘Plazzo Capri’’ olarak yazılmış, doÄŸrusu herhalde ‘‘Palazzo’’ olmalıydı. Haberin devamında ise binayı yaptıran ailenin ismi ‘‘Corpi’’ olarak geçiyor, yoksa ‘‘Palazzo Corpi’’ mi olmalıydı? Yine haberin sonlarına doÄŸru herhalde hiçbir dilde anlamı olmayan ‘‘Polatzio’’ diye bir kelime geçiyor. 3 Mayıs Cumartesi günü yayınlanan THY uçaklarının SARS'a karşı dezenfekte ediliÅŸi ile ilgili haberde de kullanılan maddenin ‘‘insektisid’’, ‘‘virüsit’’ ve ‘‘bakterisit’’ isimli ilaçların karışımı olduÄŸu yazılmış. Bunlar belirli birer ilaç ismi deÄŸil, sırasıyla ‘‘böcek öldürücü’’, ‘‘virüs öldürücü’’ ve ‘‘bakteri öldürücü’’ anlamına gelen genel isimlerdir.Melek GÖZDEKantin deÄŸil kooperatif dedimGAZETENÄ°ZÄ°N 22 Mayıs tarihli nüshasında çıkan ‘‘AKP'de Komünist İşçi Kantini Tartışması’’ baÅŸlıklı haberde yapılan bir hataya dikkatinizi çekmek istiyorum. TBMM Genel Kurulu'nda Ä°ÅŸ Kanunu tasarısı görüşülürken, partili milletvekillerimiz 150 ve daha fazla işçi çalıştıran iÅŸyerlerinde tüketim kooperatifleri açılması yolunda bir deÄŸiÅŸiklik önergesi verdiler. Ben kendi partililerim tarafından verilmesine raÄŸmen bu önergeye esnafı zor duruma sokacağı gerekçesiyle karşı çıktım. Gerek önergede, gerek benim yaptığım konuÅŸmada tüketim kooperatifi denilmesine karşılık, gazeteniz bu ifadeleri ‘‘kantin’’ ÅŸeklinde takdim etmiÅŸtir. Ne önergede, ne de benim konuÅŸmamda kantin sözcüğü geçmemiÅŸtir.Altan KarapaÅŸaoÄŸluBursa AKP MilletvekiliOKURLARIMIZDAN KISA KISATANER GEMÄ°CÄ° Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanı olarak yıllarca hizmet vermiÅŸ Sayın Mehmet Nuri Yılmaz'a sütunlarınızı açmanıza çok sevindim.NÄ°HAN ÖZEKER Hürriyet'in diÄŸer gazetelere göre insanlara yaklaşımını takdir ediyor, yazarları ve yazılarını beÄŸenerek okuyor ve zevk alıyorum. Hürriyet'in de kalitesine bu yakışıyor zaten. Farkınızı koruyun.HÃœSEYÄ°N MEHDÄ°PUR Geçen hafta Sayısal Loto’da ilk rakam (Ä°stanbul’un bir bölümünde) gazetenizde yanlış yazılmıştı. Ertesi gün yanlış yazıldığını belirtip özür dilediniz ama bu konuya biraz daha hassasiyet gösterin. Size bakıp kuponu atan ne olacak?Â